Сабақтар Психологиялық даму процесстері Тапсырмалар және әдістемелер 1 сабақ

Бұл ойында балалар доптың көмегімен бір-бірімен танысады. Балалар шеңбер құрып тұрады. Ойыншының бірі допты қолына алады.

Оқытушы: "Ал енді доппен ойнай отырып танысатын боламыз. Шеңбер бойынша, сағат тілімен, доп кімде болса сол кісіден бастап, атымызды айта отырып допты бірімізден — екіншімізге береміз. Допты бере отырып көршіміздің көзіне қараймыз. Доп кімде болса сол бала шеңбердегі кез келген баланың біріне, сол баланың атын айтып, допты лақтырады. Егер кімде кім доп бағытталған баланың атын жаңылыстырса,онда өзінен бастап сағат тілімен барлық ойыншылардын атын айтып шығады. Сонымен, допты кімге бағыттайсыңдар соның атын айтып бір-бірлеріңізге лақтырыңдар. Бастаймыз!" – дейді.

Допты қағып алу оңай болу үшін лақтырушы балаға допты тура: лақтыруы керектігі түсіндіріледі.

Балалардың біреуі жүргізуші болады. Ол ойыншылардың киімі мен отырыстарын есіне сақтап бөлмеден шығуы керек. Осы уақытта ойыншылар өздерінің отырыстары мен киімдеріне 5 өзгешелік енгізулері қажет. Әрбір ойыншыда емес, барлығы 5 өзгешелік болуы керек. Осыдан кейін жүргізуші келіп өзгерген ерекшеліктерді орындарына келтіруі қажет.

Егер жүргізуші барлық 5 өзгешелікгі тапса, онда ол балада жоғарғы деңгейдегі зейін мен жақсы байқағыштық басым болғаны.
3-тапсырма . "Корректуралық байқау".

Әрбір оқушы өз аты жазылған қағаз алады. Қағазда қыздар бейнесі бейнеленген. Оларды сыныптарға (класстарға) бөлу кажет.(1-сурет).

Бірінші тапсырма: қара бантигі бар барлық қыздарды тік сызықпен сызу керек.

Екінші тапсырма: қара шашы мен қара бантигі бар барлық қыздарды көлденең сызықтармен сызу керек.

Үшінші тапсырма: қара шашы мен ақ бантигі бар қыздарды қатесіз және барынша тез астын сызып шығу керек.

"Бастаңдар!" бұйрығы (команда) бойынша сызуды бастайды да, "Тоқтаңдар!" бұйрығы бойынша жұмыс тоқтатылып, сол тоқтатылған жерге тік сызық қойылады. Содан соң қағаздар тексеріледі де, 3 тапсырманың нәтижесі бойынша қаралған белгілер саны мен жіберілген қателер саны есептелінеді. 10-11 қатарды қатесіз қарап шыққандардың жоғарғы нәтиже көрсеткенін, ал 8-9 қатарды қатесіз қарап шыққандардың жақсы нәтижесін мақтан тұтуына болатындығын келесі сабақта балаларға айтамыз.

Біз бүгінгі сабағымызда немен таныстық?

Ол сізге несімен ұнады?

Ол сізге несімен ұнамады?

Бұл ойындарды біз не үшін ойнаймыз?

2-сабақ.
Мақсаты: Зейін байқағыштығы мен кеңістіктік елестетулерді дамыту. Затты нақты және

дұрыс айту қабілетін дамыту.

Бірінші сабақта ойналған нұсқасына қарағанда ойындағы өзгерістер күрделеніп әсем әуенмен орындалады. Ойын соңында аса байқағыш және назар аударғыш баланы ерекшелеп айтуымыз қажет. Жетекші етіп алғашқыда қате жіберген балаларды алған жөн.

а) оқытушы балаларға сол жақтағы 2-үйшікті; көк қаламмен, оң жақтағы 3-үйшікті қызылмен, көктің алдындағы үйшікті жасылмен, қызғыш түс көк пен сары түстің арасында қалатындай үйшікті сарымен, сарыдан кейін келетін үйшікті қоңырмен бояуды ұсынады.

б) оқытушы жұлдызшамен белгіленген тор көзді (клетка) қара қаламмен бояуды талап етеді. Төмендегі тор көзді жасылмен, ал жоғарыдағы тор көзді сарымен бояйды. Қара мен қызылдың арасында сары тор көз қалатындай тор көзді қызылмен бояйды.

в) екі сызықтың қиылысуында орналасқан тор көзді жасылмен, жасылдың оң жағындағысын қызылмен, сол жағындағысын сарымен, қызылдан кейін келетін тор көзді көкпен, сарыдан бұрын келетінін қарамен, жасылдың үстіндегісін көгілдір түспен бояуды ұсынады.

Әрі қарай сабақ бөлімдерінің тек мазмұндары түсіндіріледі.

г) шеңберлердің реттік ізділігін қарап шығып бос тор көздерді толтыруды ұсынады.

Содан кейін оқытушының тапсырмасы бойынша мына тақырыптардағы сөздерді атауды ұсынады: Мысалы "Көкөніс", "Жиһаз", "Киім", "Ыдыс", "Өсімдік", "Дүкен".

Оқушылар терезе сыртында шығып жатқан дыбысты тыныштықта естуге тырысады. Мысалға: шыны үстіне тамған тамшы дыбысын, желдің уілін, құлаған қардың және күннің күркіреген дыбысын.

Балалар оқытушымен бірге бөлменің әрбір түкпірінде тұрған 10-15 әртүрлі заттарды таңдап алады. Ол заттардан қаламмен ұрғанда қандай дыбыс шығатындығын тыңдайды. Содан соң оқушылар көздерін жұмады да оқытушы осы заттардың бірін қаламмен 5-10 рет ұрады. Ол затты оқушылар табулары қажет.

Оқушылар көз жүгірте отырып сызықтардың бағыттарын қараулары қажет (қинаған жағдайда, бірінші кезеңде таяқшаны немесе саусақты пайдалану рұқсат етіледі). Кімде-кім басқалардан тез дұрыс жауап бере отырып тапсырманы орындаса, сол жеңімпаз болады.

Өрнек үлгісі ауызша нұсқау формасында оқылады. Мысалға: бір клетка оңға, бір клетка жоғары, бір клетка оңға; бір клетка жоғары, бір клетка оңға, бір клетка төмен және сол секілді. Төменде үлгі сурет көрсетілген. Ал, балалар 5 - суретке мұғалімнің айтуымен осыны салулары қажет.

5 - сурет

Ойыншылар жарты шеңбер құрып тұрады. Содан соң жүргізушіні анықтайды. Жүргізуші ойыншылардың орналасу реттілігін қарап шығып есінде сақтайды да, өзі артқа қарай айналады. Осы уакытта ойыншылар орындарын алмастырады. Жүргізуші ойыншылардың ойынның басында қалай тұрғандықтарын айтады. Барлық ойыншылар жүргізуші орнында болуы қажет. Қателеспеген ойыншылар жеңімпаз болып табылады.

Оқушылар суретті қарап шығып ондағы 8 ерекшелікті табулары қажет.

"Қиылысу" тапсырмасында бір суретгі іздестіруге байланысты, ұсынылған заттардың бір-бірін не біріктіреді, не бөледі, соны табу талап етіледі. Мысалға: 7- суреттің А бөлімінде берілген тапсырмасында 1 және 2-үйлер арасынан А және Б үйлерімен қандайда болмасын бірдей белгісімен ұқсас үйді табу қажет. Бұл жерде дұрыс жауап деп 2- үйді айтуымызға болады. Өйткені онда А үйіндегіге ұқсас терезе, ал Б үйіндегіге ұқсас шатыры бар. Егер бала жауап ретінде 1- үйді дұрыс деп тапса, онда оның жаңылысқандығы. Өйткені ол сол заттың тек бір белгісіне көңіл аударған.

Оқушылардан үлгіні қарап шығып, тап солай жаңғыртуды талап етеміз.

Оқытушы балаларға былай деп түсіндіреді: суретте бейнеленген 4 заттың ішінде 3-нің өзара жалпылық белгілері бар. Оларды бір топқа жатқызып бір сөзбен атауға болады. Бір зат басқалардан ерекше. Төрт заттың қайсысы артық?

М
ысалы:

Оқушылар фигуралар жиынтығын қолдана отырып тапсырылған затты салулары қажет.

Салуға арналған тапсырмалар: адам беті, клоун, үйшік, мысық, жауын, қуаныш.

Фигуралардың көлемін өзгертіп бірнеше рет қолдануға болады. Бірақ басқа фигуралар мен сызықтар қосуға болмайды.

Мыналарды ескеріп нәтижені бағалауға болады:

1. 
   Барлық берілген суреттер бар ма?
   
2. 
   Бейнелеудің нақтылығы?
   
3. 
   Бейнелеудін ерекшелігі.
   
4. 
   Бейнелеуде барлық ұсынылған фигуралардың қолданылуы.
   

Шама қаншалықты үлкен болса, соншалықты баланың қиялы мен бейнелік ойлауы жоғары болғаны.

Баланың талап ету нұсқасы бойынша салған бейнесі ұқсас болмаса да – 1 ұпай;

"Осылайда болады" деген бағаңызға салған суретке – 2 ұпай;

Ұсынылған барлық фигуралардың гармоналдық ұқсастықта бейнеленгені үшін – 3 ұпай;

Барлық фигураларды қолданғаны және шындыққа жанасқаны үшін – 4 ұпай;

12 — сурет