7
7-сынып
Оңтүстік Қазақстан облысы, Шымкент қаласы
№54 жалпы орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мүғалімі
Жүсіпов Азамат Жақсылық ұлы
Сертификат ГА0062. 07.03.2014
Сабақтың тақырыбы: «Боранды түнде» (көшіріп алу)
Сыныбы: 7-«А»
Оңтүстік Қазақстан облысы, Шымкент қаласы, №54 жалпы орта мектеп.
Қазақ тілі мен әдебиет пәні мұғалімі Жүсіпов Азамат Жақсылық ұлы.
Сыныбы – 7.
Сабақтың тақырыбы: Ғ.Мүсіреповтың «Боранды түнде» әңгімесі
Сабақтың мақсаты: Білімділік мақсаты: Шығарманың мазмұнын меңгереді, жоспар құрады, тақырыбын ұғынады, кейіпкерлер бейнесін ашады, өз пікірін қорғайды, салт-дәстүрдің мәнін түсінеді, пікір алысады, талдайды, кейіпкерлер бейнесін жинақтайды, қорытынды жасайды;
Дамытушылық мақсаты: Мәтінмен жұмыс жүргізу арқылы мысалдар келтіріп, қосымша мәліметтер іздестіреді, танымдық қабілеттерін дамытады, ойлану нәтижесінде өз ойын тиянақтайды, оны дәлелді түрде жеткізеді, басқалардың пікірін сыйлап, онымен санасады, бірнеше ойды салыстырады, қарама-қарсы қояды;
Тәрбиелік мақсаты: Адамгершілікке, халықтық салт-дәстүрді білуге баулу;
Сабақтың түрі: Практикалық оқуға негізделген ізденіс.
Типі: іскерлік пен біліктілік дағдыларын қалыптастыру.
Көрнекілігі: слайд.
Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі, этнография.
Құрал-жабдықтар: парақшалар, интербелсенді тақта.
Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі
-
Оқушылармен сәлемдесіп, сабақ әзірлігін бақылау.
-
Сабақтың мақсатын айту. Сабақтың ерекшелігі стратегиялық бағытта жүргізіледі.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: мазмұнын айту, сұрақ-жауап ұйымдастыру, бірін-бірі толықтыру.
-
«Еркін жауап» стратегиясы.
Берілетін сұрақтар:
- Әңгіме кімнің атынан баяндалады?
- Әңгімеге арқау болған қандай оқиға?
- Әңгімеге сендер қандай атау берер едіңдер?
- Қайсар қалыңдығын алып қашуға неге мәжбүр болды?
- Мәселені басқаша жолмен шешуге болмас па еді?
ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту:
-
«Түсіну» стратегиясы
Сабағымызды жазушы өмірімен байланыстырамыз. Ол үшін интербелсенді тақтадағы мына хронологиялық кестені толтырамыз.
Ғ. Мүсіреповтың өмірінен хронологиялық кесте
Мерзімі
|
Болған оқиғалар
|
1902 жыл
|
Солтүстік Қазақстан облысының Жамбыл ауданында дүниеге келді
|
1923-1926 жыл
|
Орынбор қаласындағы жұмысшы факультетіне оқуға түсті
|
1926-1927 жыл
|
Омбыдағы ауылшаруашылық институтында білім алады
|
1958 жыл
|
КСРО Жоғарғы Кеңесінің депутаты болады
|
1974 жыл
|
Социалистік Еңбек Ері құрметті атағын алады
|
2. Жазушы өмірінен, елеулі оқиғалары мен кезеңдерінен мәлімет алдық, ендеше жазушы Ғабит Мүсіреповтың шығармашылығына кезек берейік.
Шығармалары
|
Поэма
|
Қара сөз
|
Роман
|
Әңгіме
|
Өлең
|
Проза
|
Пьеса
|
Повесть
|
Аударма
|
Баллада
|
«Ананың анасы»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Қазақ солдаты»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Боранды түнде»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Аманкелді»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ақлима»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Өлімді жеңген ана»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Қыз Жібек»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ашынған ана»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Оянған өлке»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Кездеспей кеткен бір бейне»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Жапон балладасы»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ақан сері-Ақтоқты»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Ұлпан»
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ІҮ. Ал, балалар, біз үй тапсырмасын бекітіп, бүгінгі сабағымызға арқау болған Ғ.Мүсіреповтың «Боранды түнде» әңгімесін сатылай кешенді талдау жасайық.
Ендігі кезекті 3. «Танып білу стратегиясына» берейік. Мақсаты: Шығарма мазмұнын қандай деңгейді меңгергендерін пысықтау үшін шығармадан үзінділер келтіру, оқушыларға «Кімнің сөзі? Қай кезде айтылды?» деген сұрақтар беру. («Семантикалық карта»)
4.«Талдап білу» стратегиясы. (Сатылай кешенді талдау).
Сатылай кешенді талдау:
1.Шығарманың авторы: Ғабит Мүсірепов
2.Тақырыбы: Екі жастың сүйіспеншілігі. Қыз алып қашу дәстүрі.
3.Идеясы: Адам бақыты жаны қалаған адаммен өмір сүру
4. Жанрлық түрі: Әңгіме
Компазициялық құрылым:
-
Оқиғаның басталуы: Ашуға мінген Қайсар;
-
Оқиғаның дамуы (Сюжеттік байланыс): Қыз алып қашуға аттану;
-
Оқиғаның шиеленісуі: баланың адасуы. Бейтаныс үй;
-
Оқиғаның шарықтау шегі: Кәменді балаға ілестіру;
-
Оқиғаның шешімі (аяқталуы): Бала мен Кәменнің үйге келу
5.«Түсініктеме күнделігі» стратегиясы. Салт-дәстүрге, әдет-ғұрыптарға байланысты ұғымдарды түсіну. Мәтіннен іздестіріп, жауап жазады.
1. Баланы сүндетке отырғызу;
2. Балаға сүндет ат беру;
3. Қыз айттыру;
4. Қалың мал беру;
5. Қыз алып қашу;
6. Ұзатылар қыздың қоштасуы;
7. Бата беру;
8. Келіншектің қайын інісіне ат қоюы;
9. Аңшылық;
6.«Пәнаралық байланыс» стратегиясы. Келесі тапсырма қазақ тіліне қатысты болмақ. Дисфемизм деген не? Атын тікелей айтуға тыйым салынған сөздерді «дисфемизмдер» деп атаймыз. Мәтіннен осы сөздерді табайық:
1. Боқмұрын
2. Оттамасын
3. Иттің ғана баласы
4. Қатын
5. Өсекші.
Оларды қандай сөздермен алмастыруға болады? Оларға антонимдес, сыпайы сөздерді қалай атаймыз?
Тапсырма: Графикалық диктант. Дисфемизм сөздерді эфемизм сөздермен алмастырып жазыңдар.
1. Боқмұрын
2. Оттамасын
3. Иттің ғана баласы
4. Қатын
5. Өсекші.
Сөзуар Ұнамсыздың Әйел Көп Жеткіншек
сөйлемесін
-
Табу сөзді таппас бұрын, ең алдымен сөзжұмбақ шешейік.
|
|
1
|
М
|
ү
|
с
|
І
|
р
|
е
|
п
|
о
|
в
|
|
|
2
|
К
|
ә
|
м
|
е
|
Н
|
|
|
|
|
|
|
3
|
Ө
|
с
|
е
|
к
|
ш
|
І
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
|
Ш
|
о
|
Ш
|
а
|
л
|
а
|
|
|
|
|
|
5
|
К
|
ү
|
р
|
Е
|
ң
|
т
|
ө
|
б
|
е
|
л
|
|
|
|
6
|
К
|
ө
|
К
|
д
|
а
|
у
|
ы
|
л
|
|
Сөзжұмбақтың сұрақтары:
-
Әңгіменің авторы кім?
-
Қайсардың қалыңдығы
-
Қыз алып қашу операциясы кімнің кесірінен сәтсіз аяқталды?
-
Қасқырдың терілері қайда үйіліп жатыр?
-
Қайсардың қимасы
-
Жеті қазынаның бірі, Қайсардың сенімді серігі
Сонымен, балалар «табу» сөз дегеніміз не? Ол қай жағдайда айтылады екен? Неліктен Кәмен баланы атымен атамай, «Інішек» деп атады?
7.«Кейіпкерлер» стратегиясы. Мақсаты: Кейіпкерлер бейнесін кесте арқылы жинақтау.
1. Қайсар, Бала, Асылхан. (Ер балалар осы кейіпкерлерге сипаттама береді).
Іс-әрекеті
|
Мінезі
|
Кейіпкер мінезін толықтыру
|
|
|
|
2.Кәмен, Бәден апайдың, Кәменнің сіңлісі кішкентай шошақай қызға. (Қыз балалар осы кейіпкерлерге сипаттама береді).
Ү. Қорытындылау: 8. «Пікір алысу» стратегиясы.
Шығарма несімен ұнады?
|
Сүйікті кейіпкерлерің
|
Кейіпкерге хат
|
Жасалған қорытынды
|
Қызықты, оқырман таңдамайтын, тілі жеңіл, юморлық шығарма
|
Бала, Кәмен, Қайсар
|
Бала, бастысы жеңгелі болдың, соның арқасында ат міндің
ол да
|
Шығармадан түсінгенім кез келген адам өзі қалаған адаммен өмір сүру
|
ҮІ. Үйге тапсырма беру:
-
Үйлену салтына байланысты мәлімет дайындау.
-
Өзіңнің басыңнан өткен қызықты бір оқиғаны жазып кел.
Бағалау парағы:
Не бағаланады?
|
«5»
|
«4»
|
«3»
|
«2»
|
Тақырыпты түсіндіре білуі
|
|
|
|
|
Мәнді, орынды сұрақтар қоюы
|
|
|
|
|
Мысалдардың сәйкестігі
|
|
|
|
|
Жобаны қорғауы
|
|
|
|
|
Оқушының аты-жөні
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Сұрақтарға орынды жауап беруі
|
Хронологиялық кесте, семантикалық кесте
|
Сатылай кешенді талдау.
«Талдап білу»
|
«Танып білу» стратегиясы
|
Түсініктеме күнделігі
|
Пәнаралық байланыс жасау
|
Кейіпкерлерге сипаттама беру
|
Пікір алысу стратегиясы
|
Қорытынды баға
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
№54 жалпы орта мектебі
Сабақтың тақырыбы: Ғ.Мүсіреповтың «Боранды түнде» әңгімесі
Сынып 7-«А»
Орындаған: Жүсіпов А.
Шымкент 2014 жыл
Достарыңызбен бөлісу: |