Сабақтың тақырыбы: ''Тілге деген құрмет – елге деген құрмет’’. Мақсаты

Жоспары

2.Қойылым

3.Кім жылдам?

4.Туған жер,тіл туралы өлеңдер оқу

5.Кім есті?жұмбақтар шешу

6.Сөзжұмбақ

7. Мақал-мәтелді жалғастыр

8.Қорытынды

Қойылым: (Сахнада әже газет оқып отырады. Бірнеше бала әжеге келеді)

Балалар бәрі бірге:Сәлеметсізбе әже! Қаліңіз қалай? Әже:Амансыңдарма,қарақтарым. Шүкір, жақсымын. Өздерің неғып жүрсіңдер? 1-бала (аты): - Әже, осы 22 қыркүйек «Қазақстан халықтарының тілдері күні» мерекесі емес пе? Әже: Иә, иә,қызым. 2-бала(аты) Соған байланысты біздің мектебімізде үлкен мерекелік шара өткелі жатыр. Мұғаліміміз бізге тілдердің шығу тарихы, оның дамуына үлес қосқан ғалымдар туралы біліп келіңдер деп еді. 3-бала: Біз сізден көмек сұрай келдік. Әже: Е - е, түсінікті. Олай болса, тыңдаңдар. Жалпы тілдің шығуы ертеден басталады. Тіл бірден қалыптасқан жоқ. Ол бірте - бірте дамыды. Ежелгі адамдар сурет салу арқылы сөйлесетін болған. Дами келе тіл осы күнгі дәрежеге жеткен. Жер бетінде қанша халық болса, сонша тіл бар: қазақ, орыс, ағылшын, түрік, т. б. Ол тілдердің өздерінің қалыптастырушы, дамытушылары болған. Қазақ тілін алатын болсақ: Ахмет Байтұрсынов, Қ. Жұбанов қазақ тілінің дамуына үлес қосқан.Барлығы бірге: Сізге көп-көп рахмет,әже. Әже: Мен білгенімді сендерге түсіндірдім, ал сендер не білесіңдер? Осы уақытқа дейін мектептен нені білдіңдер? 1-бала:Біз білгеніміздің барлығын қазір көрсетеміз.Отырып көріңіз,әже.

3.Жүргізуші: Олай болса студенттер қазір«Кім жылдам?»ойынын ойнаймыз. Яғни мұнда сіздерге өз ана тілімізге,салт-дәстүрімізге,тарихымызға,әдебиетімізге қатысты бірнеше сұрақтар қойылады. Ендеше,бастаймыз «Кім жылдам?»ойынының сұрақтары:
1. Бес нәрсеге асық бол,
Бес нәрседен қашық бол,
2.Адам болам десеңіз... өлең жолдарының авторы кім? Абай
3. Қазақта тұңғыш шешен кім?Жиренше
4. Тіл мерекесі қай күні? 22 қыркүйек
5. Екі кісінің сөйлесу? диалог
6. Бұзылмай сақталатын ұлттық тағам? құрт
7. Үш арыс :Сікен, Ілияс, Бейімбет
8. Алтын адам табылған жер?Есік обасы, Алматы обл.
9. Жас кезінде балаға аталатын мал атауы:бәсіре
10. Қазақтың бес қаруын ата: садақ, мылтық, найза, қылыш, айбалта
11. Туыстық атауларды ата: анаңның туыстары - нағашы, ағаның әйелі - жеңге, әпкенің күйеуі - жезде, шешенің әпкесінің балалары - бөле.
13. Халық ауыз әдебиетінің түрлерін ата: ертегі, мақал - мәтел, аңыз әңгімелер, батырлар жыры, айтыс, т. б
14. Үш би:Төле би, Әйтеке би, Қазбек би
15. Әдебиет нешеге бөлінеді? Ауыз әдебиеті же жазба әдебиеті
16. Бөбек қорының президенті: С. Назарбаева
17. Бір жылда неше мезгіл бар? 4 мезгіл
18. Күні түні дем алмай жүретін не?ай мен күн
19. Бұл дүниеде де, о дүниеде де өсетін ағаш: құрма
20. Үш тәтті не? жан, мал, жар
21. Қазақтың тұңғыш ұстазы кім? Ы. Алтынсарин
4.Жүргізуші: Келесі кезекті туған жер,тіл туралы өлең шумақтарына береміз.

1-студент: «Сүйемін туған тілді анам тілін,

Бесікте жатқанымда-ақ берген білім.

Шыр етіп жерге түскен минутімнен,

Құлағыма сіңірген таныс үнім.

Сол тілмен шешем мені әлдилеген,

Еркелеткен, құлыным, жаным деген.

Сол тілменен бірінші білгізілген,

«Апа» деген сүйгендік сөз һәм менен.

Қалжақтап алып қашып құрбы бөркін,

Сол тілменен ойнадым далада еркін.

Сол тілменен бірінші сыртқа шыққам,

Өмірден, ен даладан ұққам көркін.

Сол тілменен білгіздім тілегімді,

Сұлтанмахмұт Торайғыров

Сүйгенім, сүйсінгенім, жек көргенім. 

Мен оның түнін сүйем, күнін сүйем,

Бірақ оған адам аз бас иетін.

Қазақ тілі – қазақтың дара тілі,

Кейбіреулер түсінбес қасиетін.

Кейбіреулер өз тілін шұбарлайды,

Орыс тілі сіңген ғой санамызға.

Неге олар «тілім» деп қуынбайды,

Шынымен-ақ басқа боп барамыз ба?

Бұл менің ұлтты сүйген өздік ойым.

Өз тілімде керемет ақыл –ойым.

Қасиетті қазақ тіл – бабам тілі,

Ол тарих, сенің, менің абыройым!

Өзің берген сөзің ғой!

Менде көрер көз болса –

Өзің берген көзің ғой!

Шаттық құшқан шеруде,

Күйді өтерген өзің ғой!

Қиындықты жеңуге

Үйреткен де өзің ғой!

Толқығанда сезім –ой,

Әппақ арым, тілегім.

Туған елім өзің ғой –

Арқа сүйер тірегім!

Туған елім, өзіңнің,

Жазираңды кездірдің.

Жайма –шуақ кезімнің,

Рахатын сездірдің!

Туған елім – гүл елім,

Қасиетіңді білемін.

Өзіңе деп жүремін –

Лүпілдеген жүрегім!

                                    

7-студент: Несіпбек Айт Ана тілім

Ана тілім,

Жүрегісің анамның.

Жүрек-ана, Мен өзіңнен жаралдым.

Сағат сайын саулығыңды тілеймін,

Сенсіз мынау керегі не ғаламның!

Сенің әр бір тынысыңмен күн кешем,

Сен арқылы тіршілікпен тілдесем.

Ел бетіне қалай түзу қараймын,

Ана тілім, Егер сені білмесем.

Сенің арқаң дүниеден сыр ұқсам,

Сенің арқаң жүзіп ішсем тұнықтан.

Туған анамды ұмытқаным емес пе,

Туған тілім, Егер сені ұмытсам.

Бұл жарыққа аяқ басып туған жер,

Кiндiк кесiп, кiрiм сенде жуған жер.

Жастық - алтын, қайтып келмес күнiмде

Ойын ойнап, шыбын-шiркей қуған жер.

Жаратылдым топырағыңнан, сен - түбiм.

Жалғаны жоқ, бәрi сенен жан-тәнiм.

Сенен басқа жерде маған қараңғы,

Жарық болар Шолпан, Айым, сен - Күнiм.

Тәттi суың дәмi аузымнан еш кетпес,

Қалың нуың, қыр, суыңа жер жетпес.

Кең далаңда ойын ойнап қалсамшы,

Жазу болып адамзатқа ер жетпес!..

5.Жүргізуші:

«Кім есті?»

1. Қарап тұрсаң өзіне,

8.

9.

11.

13.

15.
Қазақша би немесе хормен өлең айту

Сөзжұмбақ шешу: “Қазақстан немесе Менің елім ”

«Өнер алды - қызыл тіл»

Тіл- адам ойының…. (айнасы)

Аңдамай сөйлеген…(ауырмай өледі)

Ойнап сөйлесең де … (ойлап сөйле)

Айтылған сөз … оқпен тең (атылған)

Таза сөйлеу – биік… (мәдениеттілік)

Бас кеспек болса да,… (тіл кеспек жоқ)

Жақсы сөз-… (жарым ырыс)

Сөз тапқанға… (қолқа жоқ)

Ел тірегі-…. (тіл)

Тіл жетпейтін …. (түкпір жоқ)

Тәрбие... (тілден басталады).
Тіл достықтың...(мерейі).
Тіл –еліміздің... (іргетасы).
Тілді қорлау...(халықты қорлау).
Тілге шешен...(іске мешел).
Ұлттың қуаты... (тілінде)
Шешеннің тілі... (шебердің бізі).
Адам көңілінен азады,...(Тілінен жазады).
Ақынның тілі...( қылыштан өткір).
Тіл тас жарады...(Тас жармаса бас жарады).
Жеті ... .... біл. (жұрттың тілін).

Ине көзінен сынады,....(шешен сөзінен сынады).

Піл көтермегенді...(тіл көтереді).

Өз тілің – бірлік үшін..........(Өзге тіл – тірлік үшін)

Таяқ еттен өтеді.......(Сөз сүйектен өтеді)

Марал мүйізінен........(Адам тілінен ұсталады)

Бөтен жердің гүлінен,.........(туған жердің тікенегі артық)

Жат елдің қаршығасынан,......(өз еліңнің қарғасы артық)

Отан ...... ыстық(оттанда)

Аққу айдынын аңсайды,........(Адам туған жерін аңсайды)

Мысалы:Мен елімді мақтан етемін