Мұғалімнің аты-жөні:
|
Каирбеков Ерназ Куатович
|
Пән/Сынып:
|
Биология, 7 сынып
|
Қай аптаның нешінші сабағы
|
4 тоқсан
|
Тарау немесе бөлім атауы:
|
Көбею. Өсі және даму.
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Тозаңдану және ұрықтану, қосарлы ұрықтану.
|
Оқу мақсаты:
|
7.2.1.3 - өздігінен және айқас тозаңданудың салыстырмалы артықшылықтарын сипаттау;
7.2.1.4 - гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтанудың маңызын сипаттау.
|
Бағалау_критериі'>Бағалау критериі:
|
өздігінен және айқас тозаңданудың салыстырмалы артықшылықтарын сипаттайды
гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтанудың маңызын анықтайды.
|
Саралап оқыту тапсырмалары
|
Уақыты
|
Кезеңдері
|
Тапсырма
|
Тапсырманың мақсаты
|
Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
2 минут
5 мин
|
Ұйымдастыру
|
Сәлеметсіздер ме, оқушылар. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Тозаңдану және ұрықтану, қосарлы ұрықтану.
(І) Үй тапсырмасын тексеру. Бинго ойны
ДНҚ-ның толық атауын тап
Ағзалардың өз ата тегіне ұқсау қасиеті (тұқымқуалаушылық)
Тұқым қуаламайтын өзгергіштік түрі (модификациялық)
Адамдағы хромосома саны (46)
Бастапқы жасушадан хромосома саны 2 есе азайған 4 жаңа жасушаның пайда болуы (мейоз)
Вегетативті көбеюді басқаша атайды (өсімді)
Тамырсабақ түрі өзгерген (сабақ)
Бір өсімдік бөлігін екінші өсімдікке қоныстыру (телу)
Ұрпағында ата-анасының белгілері кездесетін көбею түрі (жынысты)
|
Өткен сабақтарда өткендерді қайталау
|
|
Дұрыс жауаптар санына байланысты бағалау (0-9 балл арасында)
9- өте жақсы
6-8 жақсы
4-5 орташа
0-4 төмен
|
Презентация Слайд 1-2
Слайд 3-4
|
10 минут
|
Жаңа сабақ
|
Гүлді өсімдіктердің жынысты көбею мүшесі –гүл.
Тозаңдану – аналық аузына тозаңның түсу үдерісі.
Өздігінен тозаңдану – бір гілдің аталығы сол гүлдің аналығының аузына түседі.
Айқас тозаңдану – бір гүлдің аталығы екінші гүлдің аналық аузына түсуі
Ұрықтану дегеніміз – аталық жыныс жасушалар мен аналық жыныс жасушасының қосылу процесі.
Гүлді өсімдіктерде қосарлы ұрықтану жүзеге асады. Оны ең алғаш рет 1898 жыры орыс цитологі С. Г. Навашин ашты.
Генеративту жасуша митоз жолымен екіге бөлінеді. Соңынан ол жасуша спермийге айналады. Сөйтіп, сыртын тығыз қабықша қаптаған тозаң түйіршігінде үш жасуша пайда болады. Оның біреуі – өсімді, екеуі – гаплоидті жиынтыға бар спермий. Пісіп жетілген спермий гаплоидті жиынтығы бар жұмыртқа жасушасын ұрықтандырып, диплоидті хромосома жиынтығы бар жұмыртқа жасушасын ұрықтандырып, триплоидті жиынтығы бар жасушаға айналады.
Триплоидті ядросы бар жасушадан дамып келе жатқан ұрықтың қоретік заты ретінле жұмсалатын эндосперм дамиды. Эндросперманың құрамында қоректік заттар – нәруыздар, майлар және көмірсулар болады.
|
|
|
|
Презентация
Слайд 5
Слайд 6
Слайд 7-8
Слайд 9
Слайд 10-11
|
10 минут
|
Тәжірибе
|
Тапсырма №1.
Белгілері
|
Тозаңдану әдісі
|
Тозаңдары майда, жеңіл, құрғақ.
|
|
Гүлі ашық реңді.
|
|
Тозаңдары өте ірі, жабысқақ.
|
|
Гүлдің аталық жіпшелері өте ұзын, тербеліп тұрады.
|
|
Гүлдері реңсіз, ұсақ.
|
|
Гүлдері хош иісті, өсімдік топтасып өседі.
|
|
Гүлдердің шірнеліктері болмайды.
|
|
|
Жаңа тақырыпты тәжірибе арқылы меңгеру
|
|
Дескриптор:
өздігінен және айқас тозаңдану дың өзіне тән салыстырмалы ерекшеліктерін жазады.
|
Слайд 12-13
|
5 минут
|
Бекіту
|
Тапсырма №2.
Қосарланып ұрықтану үдерісін түсіндіріңіз.
Қосарланып ұрықтану нәтижесінде пайда болатын құрылымдарды анықтаңыз.
Қосарланып ұрықтанудың биологиялық маңызын түсіндіріңіз
|
Тақырыпты меңгергенін анықтау
|
|
Дескриптор
- қосарланып ұрықтану үдерісін түсіндіреді;
- қосарланып ұрықтану нәтижесінде пайда болатын құрылымдарды атайды;
- қосарланып ұрықтанудың биологиялық маңызын түсіндіреді
|
Слайд 14
|
5 мин
|
Рефлексия:
|
Сабақта қызық болды;
Сабақта үйрендім;
Сабақта қиын болды.
|
|
|
|
Слайд 15
|
|
Үй жұмысы
|
Тозаңдану және ұрықтану, қосарлы ұрықтану тақырыбын қайталаңыздар.
|
|
|
|
Слайд 16
|
