Сапалы сүт алудың санитариялық гигиеналық шарттары. Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі
«Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті» КЕАҚ
Семей 2022
Топ: ВС-901
Орындағандар: Амиртаев С., Ахметжанова А.,
Ахметқали М., Айтқалиева К.
Тексерген: Серикова А.Т.
ЖОСПАР:
Кіріспе.
Сиырларды ұстау жағдайлары.
Сиырларды саууға дайындау.
Сүтті алғашқы өндеу.
Тасымалдау.
Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе.
Сүт алудың санитарлық-гигиеналық жағдайлары, атап айтқанда фермаларда сиырларды ұстау, сүтті сауу, алғашқы өңдеу, сақтау және сүт зауытына тасымалдау шарттары дайындалған сүттің сапасын айтарлықтай дәрежеде анықтайды.
Сүт-тауарлы фермалар аумақтарының тиісті санитарлық жағдайын қамтамасыз ету және сақтау үшін олардың тазалығы мен көгалдандыруын үнемі бақылау қажет.
Сиырларды ұстау жағдайлары.
Сапалы сүт алуда қора ауасының құрамының маңызы зор. Көбінесе оның құрамында көмірқышқыл газы, аммиак, күкіртсутек, қалқыма шаң бөлшектері және көптеген микрофлора бар.
Қорада ауа ортасының ветеринариялық-санитариялық ережелері, атап айтқанда дұрыс жұмыс істейтін желдету және көң шығару жүйелері сақталуы керек.
Сапалы сүт алу үшін:
Сиырларды ұстау жағдайлары.
Мұқият тазалау керек: қабырғалар, астаулар, мал суаратын автоматты құрылғылар, қорадағы өндірістік, шаруашылық және қосалқы технологиялық жабдықтар.
Айына кемінде бір рет санитарлық күн өткізу керек. Сиырларды ұстау жағдайлары.
Дезинфекция айына 2 рет жүргізіледі. Ол үшін құрамында 3% белсенді хлор бар гипохлоритнемесе кальций (натрий) гипохлорит ерітіндісін қолданыңыз. Жануарларды қораларда ұстаған кезде төсеніш-орындарды күнделікті ауыстыру керек.
Сауын бөлмесінде қабырғалар мен құрал-жабдықтар жүйелі түрде тазаланып, едендер күнделікті жуылады. Сауыншылар сауын сиырлардың терісін тазалап, артқы аяқтарын жуады.
Сиырларды саууға дайындау.
Қажетті сападағы сүтті алу үшін сауар алдында сиырдың емшегін мұқият өңдеу керек; сиырларды қорада емес, сауын бөлмелерінде сауады; сауу ұзақтығын қысқарту; сүт құбырында жинап саууға артықшылық беру және конструкциясы техникалық қызмет көрсетудің қарапайымдылығы мен жоғары гигиеналық жағдайды қамтамасыз ететін сауу машиналарын пайдалану.
Шаруашылық қызметкерлерінің жеке бас гигиенасы мен денсаулығына, қолын, денесін, киімін таза ұстауға көп көңіл бөлу керек.
Сиырларды саууға дайындау.
Бүріккіш пистолетті немесе арнайы таңбаланған шелекті пайдаланып, сиыр желініне сауу алдындағы өңдеу жүргізіледі. Шелектегі су әр жануардан кейін ауыстырылады.
Желінді жеке салфеткамен құрғатады немесе сауу кезеңінде құрамында 0,03% белсенді хлоры бар жуу және дезинфекциялау ерітіндісінде болуы керек 2-4 орамал қолданады. Желінді құрғатар алдында орамалды алдын ала жылы сумен шайып, сығып алады. Кептіруден кейін емізікке массаж жасалады.
Сиырларды саууға дайындау.
Сауу алдындағы өңдеу
Желінді құрғату
Сүтті алғашқы өндеу.
Алғашқы өңдеудің мақсаты – сүтті тасымалдау және сақтау кезінде оның тұрақтылығын қамтамасыз ету. Кәсіпорында сүтті алғашқы өңдеу сүзуден басталады.
Сүзгі ретінде келесі материалдарды қолдануға болады:
тоқыма емес синтетикалық мата,
вафельді мата,
синтетикалық жіптерден жасалған сүзгі маталар,
тұрмыстық дәке.
Сүтті алғашқы өндеу.
Ірі фермаларда ОМ-1 типті ортадан тепкіш сүт тазартқыштар қолдануға болады.
Центрифугалық тазартқыштарды қолдану сүттен механикалық қоспаларды ғана емес, шырышты, эпителий жасушаларын, қан жасушаларын, сондай-ақ көптеген микроорганизмдерді де кетіруге мүмкіндік береді.
Сүтті алғашқы өндеу.
Сүтті алғашқы өңдеудің келесі кезеңі - салқындату. Жаңа сауылған сүтті жазда 2-4°С, қыста 8°С дейін салқындату керек.
Сүтті сақтау мерзімі оның температурасына байланысты. Сонымен, 8-10°С-та сүтті сақтаудың максималды уақыты 6-12 сағат, 6-8°С-та - 12-18 сағат, 4-6°С-та - 18-20 сағат.
Сүтті салқындату цистерналарында 36-48 сағат ұстайды.
Сүтті алғашқы өндеу.
Қыста шағын шаруашылықтарда сүтті жылытылмайтын бөлмеде флягтарда сақтайды. Ірі сүт фермаларында және өндірістік кешендерде сүтті арнайы көлденең және тік сауыттарда немесе сыйымдылығы 1000-100000 кг қос қабырғалары бар ванналарда сақтайды, олардың арасына оқшаулағыш материал төселеді.
Тасымалдау.
Сүт зауыттарға автомобиль, темір жол және су көлігімен жеткізіледі.
Шағын фермалардан сүт зауыттарына сүт флягтарда немесе автоцистерналарда тасымалданады, бұл ең қолайлы, гигиеналық және оның сапасының сақталуын қамтамасыз етеді. Олардың жақсы оқшаулауы бар, сүтті 100 км-ге дейін жеткізу кезінде оның температурасы жазда 1-2 ° C-тан аспайды.
Сүтті тасымалдау негізінен сыйымдылығы 2-ден 10 мың литрге дейін және одан да көп автомобиль цистерналарымен, сондай-ақ 20-30 тонна темір жол көлігімен жүзеге асырылады.
Тасымалдау.
Темір жол көлігімен сүт сыйымдылығы 29,3 тонна цистерналарда, люктері бар 3 цистернамен тасымалданады. Сүтті өзен көлігімен тасымалдау кезінде арнайы қайықтар тоңазытқыш қондырғылармен жабдықталған сүт цистерналарын орнатады.
Қорытынды.
Сүттің жоғары сапасы оның құрамындағы белгілі бір қоректік заттар мен биологиялық белсенді заттардың мөлшерімен ғана емес, сонымен қатар тиісті санитарлық-гигиеналық қасиеттерімен де қамтамасыз етіледі. Қажетті сападағы сүтті алу үшін малды дұрыс тамақтандыру ғана емес, фермалар мен кешендерде санитарлық-гигиеналық талаптарды қатаң сақтау қажет.
Ережелерді бұзу сүттің айтарлықтай бактериялық ластануына әкеледі, бұл микроорганизмдердің дамуы мен көбеюі үшін қолайлы орта болып табылады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Мамаев А. В., Самусенко Л. Д. М22 Молочное дело: Учебное пособие. — СПб.: Издательство «Лань», 2013. — 384 с
Боровков М.Ф. Ветеринарно-санитарная экспертиза с основами технологии и стандартизации продуктов животноводства. /Боровков М.Ф., Фролов В.П., Серко С.А. - СПб.: Издательство «Лань», 2010. - 480 с.
«Санитарно-гигиенические условия получения молока» научная статья по специальности «Животноводство и молочное дело» - автор научной работы — Палий Андрей Павлович, Палий Анатолий Павлович, 2016.
Смирнов А.В. Ветеринарно-санитарная экспертиза с основами технологии молока и молочных продуктов. /Смирнов А.В. - Санкт-Петербург: ГИОРД, 2013. - 380 с.