Көркем әдебиет стилі: образды, эмоционалды, экспрессивті.
Ауызекі сөйлеу стилі: сөздер мен сөз тіркестерінің еркін қолданылуы, күнделікті сөйлесу стильі
Стильдердің тілдік құралдары:
Ғылыми стильде - ғылыми терминдер жиі қолданылады. Көбіне хабарлы сөйлем болып келеді. Осы шақ, өткен шақта жиі қолданылады.
Ресми іс-қағаздар стилінде –кітаби, ресми сөздер мен тіркестер, хабарлы өйлемдер мен даяр тіркестер мен құжат тілдері жиі қолданылады.
Публицистикалық стильде - риторикалық сұрақтар, стильдік қайталау, антитеза пайдаланылады.
Көркем әдебиет стилінде - ауыспалы мағына, көркемдік тәсілдер, суреттеме құралдары(теңеу, метафора) қолданады.
Ауызекі сөйлеу стилінде – қарапайым сөздер мен сұраулы, лепті сөйлемдер жиі қолданылады, көбінесе диалог түрінде келеді
Стиль түрлеріне қатысты мысалдар:
Емен ұзақ жылдар бойы өсе береді. Ол 1500 жылға дейін созылады. Жалпы емен жылы-сүйгіш ағаштар қатарына жатады.
Ғылыми стиль
Жәкіш қып-қызыл болып кетті. Алғашқыдағы-дай тұмсығы тершіп, қыбыжықтай берді.
Көркем әдебиет стилі
Өз қалауыммен жұмыстан босатуыңызды сұраймын.
Ресми іс –қағаз стилі
Кеше сабаққа бардың ба? Үйге қандай тапсырма берді?
Ережелерді жаттауға берді.
Ауызекі сөйлеу стилі
9 мамыр – Жеңіс күні қарсаңында Елбасымыз-дың жарлығымен халқымыздың аяулы ұлы Рахымжан Қошқарбаевқа “Халық қаһарманы” атағы берілді.
Публицисти-калық стиль
Тест сұрақтары
Жазба тілдің стильдік тармақтарын көрсетіңіз.
А)Ауызекі сөйлеу стильі В) Ғылыми стиль, сөз мәдениеті
С) жүйелі сөйлеу мәдениеті Д) Көркем әдебиет стилі
Е) мақала, баяндама
2. Ауызекі сөйлеу тілінің стильдік ерекшелігін табыңыз.
А)үндемей тыңдау В) қарапайым сөздерді қолдану
С) тіл тазалығын сақтау Д) қыстырма сөздерді қолдану
Е) диалогке құрылмайды
3. Тілдесу үстіндегі қойылатын талаптар қалай аталады?
А)коммуникативтік талап В) грамматикалық талап
С) лексикалық талап Д) мәнерлеп сөйлеу талабы
Е) ғылыми стиль тұрғыда
4. Стильдің қанша түрі бар?
А) 4 В)5 С) 6 Д) 3 Е) 2
5. Бұлт көлеңкесімен түтеген дала үнсіз бағынып, жаңбыр күтуде еді. Жел ұйытқытып қара жолдың күлгін шаңын көкке көтерді. Мәтін қай стиль үлгісінде жазылған?
А) мақала В) роман С) кейіптеу Д)өтініш Е) шығарма
13. Газет журналдар тілі қай стильге жатады?
А) публицистикалық стиль В) Ғылыми стиль
С) ресми стиль Д) әдеби стиль
Е) ауызекі сөйлеу стилі
14. Өмірбаян, кепілхат қай стиль түріне жатады? А) публицистикалық стиль В) Ғылыми стиль С) ресми іс-қағаздар стилі Д) әдеби стиль Е) ауызекі сөйлеу стилі
15. Экспрессивті сөздер, мақал-мәтелдер, тұрақты тіркестер, сөйлемдер, неологизмдер, сұраулы, лепті сөйлемдер қандай стильдің сипатына сай келеді?
А) публицистикалық стиль В) Ғылыми стиль
С) ресми стиль Д) Көркем әдебиет стилі
Е) ауызекі сөйлеу стилі
16. “Айтпақшы”, “тәйірі”, “ұят-ай” сияқты сөздер қолданылатын стиль түрін анықтаңыз.
А) публицистикалық стиль В) Ғылыми стиль
С) ресми стиль Д) әдеби стиль
Е) ауызекі сөйлеу стилі
17. Сөйлем соңынан қойылатын тыныс белгіні табыңыз.
А) сызықша В)сұрау, леп белгісі С)үтір Д)жақша Е) Қос нүкте
