Тапсырма: Вокалдық-техниканың және көркемдік орындаудың сабақтасуы. Орындаушылық шеберлікті шыңдаудың негізгі ережелері



Дата07.02.2022
өлшемі14,53 Kb.
#88900
түріСабақ
Байланысты:
Эстрадалық ән салу2


Эстрадалық ән салу2
Тақырыбы: Орындаушылық шеберлікті шыңдау
Тапсырма: 1. Вокалдық-техниканың және көркемдік орындаудың сабақтасуы. 2. Орындаушылық шеберлікті шыңдаудың негізгі ережелері.
Орындаған:Омар Нұргүл

Шығарманы орындауға техникалық және көркемдік дайындық процестерін кезең-кезеңмен жүргізу қиын. Көркемдік және техникалық элементтер, шын мәнінде, музыкалық шығарманы қалыптастырудың бірыңғай процесінде, сонымен бірге таным мен жасампаздықты қамтитын орындаушылық жұмыс процесінде ажырамас.


Ансамбльдік дыбыстың маңызды және өзара тәуелді элементтерімен қатар, құрылым, интонация вокалды орындау техникасымен тығыз байланысты, барлығы бір мақсатқа – шығарманың көркемдік-экспрессивті орындалуына бағынады. Вокалдық-техникалық және көркем жұмыс оқытудың алғашқы қадамдарынан бастап бірлікте жүргізілуге тиіс. Оқытудың бастапқы кезеңінде техникалық жұмыс басым болады, ал кейінірек шығарманың көркемдік жағына көбірек көңіл бөлінеді.
Балалармен жұмыс жасау барысында эстетикалық қабылдауды дамытуға тырысу қажет, бұл оларға көркемдік экспрессивтілік құралдарын игеруге көмектеседі. Музыкалық білім беру мен оқытудың шешуші факторы музыкалық есту қабілетін дамыту және музыкалық-бейнелі ойлауды қалыптастыру, музыкалық шығармалардың мазмұнын түсінуге көмектесетін музыкалық-бейнелі идеяларды қалыптастыру болып табылады. Осыған байланысты ансамбльдік (хор) орындаудың музыкалық-экспрессивті құралдары туралы мәселе туындайды: динамика, нюанстар, фразалар, мәтінді түсіну, онсыз ән айту бет-әлпетсіз, әсерлі болмайды. Орындаушылардың музыкалық дыбыстардың сапасын жеткізу әдістерін қаншалықты жақсы меңгергені көркем образдың жарықтығы мен музыкалық сипатына байланысты.
Осыған байланысты ансамбльдік (хор) орындаудың музыкалық-экспрессивті құралдары туралы мәселе туындайды: динамика, нюанстар, фразалар, мәтінді түсіну, онсыз ән айту бет-әлпетсіз, әсерлі болмайды. Орындаушылардың музыкалық дыбыстардың сапасын жеткізу әдістерін қаншалықты жақсы меңгергені көркем образдың жарықтығы мен музыкалық сипатына байланысты.
Ансамбльмен көркем-мәнерлі орындау жұмысында келесі құралдарды қолданылады:
Әр дыбысты бөліп, әр нотаға дауыстық қатпарларды жабу және диафрагманың белсенді қозғалыстарымен тыныс алу арқылы шабуыл жасау-бұл staccato әнін білдіреді. Эпигастрий аймағындағы іш қабырғасының қозғалысы staccato-да ән айту кезінде диафрагманың жұмысын тексеру үшін жақсы нұсқаулық бола алады. Staccato орындау кезінде дыбыстар дауыспен ерекшеленеді, оңай шабуылдайды, бір-бірінен қысқа үзілістермен бөлінеді. Сонымен қатар, staccato-да жазылған әрбір нота ингаляциялық қондырғыны алып тастаумен қатар жүрмеуі тиіс. Staccato-да фразаны ән айту бір деммен өтуі керек. Non legato қабылдауы әдейі екпінсіз әуеннің кейбір астын сызады. Осы немесе басқа ән айту штрихын орындау кезінде студенттердің дауыс ғылымының тыныс алу, іш бұлшықеті, диафрагма арасындағы байланысына ерекше назар аударылады.
Метроритмиялық және темптік ұйым ансамбльдік ән айтуда үлкен көркемдік маңызға ие. Осы құралдардың көмегімен сіз әртүрлі көңіл-күйлерді жеткізе аласыз. Әннің сипатын, көңіл-күйін жеткізу үшін мен мазмұнға сәйкес келетін, орындалатын шығарманың мағынасын толық ашатын ең қолайлы қарқынын таңдауға тырысамын. Метроритмиялық тұрақтылыққа қол жеткізу жұмыс мәтініне, дұрыс стресске, семантикалық логикаға көмектеседі. Синкоппен және нүктелі ырғақпен көп жұмыс жасаңыз. Мен белгілі бір ырғақты үлгіні дәл орындау үшін бірқатар әдістерді қолданамын. Мысалы, ансамбль ұзақтығын ұстамайды немесе асыра алмайды, Мен бұған назар аударамын. Бұл жағдайда біз ұзақтығын бөліп, оларды кішігірім бірліктермен есептейміз. Оқытылған шығармаларда композитордың ritenuto, portamento, rubato және т. б. сияқты экспрессивті құралдарды қолданудағы авторлық ниетін ұстану керек.
Дыбыстың күшін өзгерту қажеттілігі, сондай-ақ экспрессивтіліктің басқа құралдарын қолдану жұмыстың мазмұнымен анықталады. Мен динамикалық жоспарды мұқият ойластыруға тырысамын, оны әр сөйлемге және тұтастай алғанда бүкіл жұмыс үшін құрастырамын. Forte-ге өте мұқият қарау керек, әсіресе мәжбүрлі дыбысты болдырмас үшін жұмыс бойынша жұмыстың бастапқы кезеңінде. Динамика бойынша жұмыс тыныс алу және дыбыс шығару жұмыстарымен тығыз байланысты болуы керек.
Музыкалық фразалар әдетте семантикалық логикаға негізделген экспрессивті сөйлеумен салыстырылады. Фразаны меңгеру дегеніміз-жеке музыкалық құрылымдарды (мотив, фраза, сөйлем, кезең) мағыналы түрде орындай білу, оларды біртұтас тұтасқа, толық ойға байланыстыру. Әдетте, негізгі сөзді бөліп көрсетуге деген ұмтылыс, фразаның негізгі идеясы экспрессивті әннің анықтаушы факторына айналады. Экспрессивті фразаға қол жеткізу үшін музыкалық өрнектің бұрын айтылған барлық құралдары қолданылады: агогика, динамика, сонымен қатар тыныс алу, тембр, цезура. Ұпаймен жұмыс істей бастағанда, мен оны ең алдымен форма тұрғысынан талдаймын, өйткені музыкалық фразалар көбінесе шығарманың құрылымына, оның кезеңдерге, сөйлемдерге, сөз тіркестеріне, мотивтерге бөлінуіне байланысты болады. Олардың ішкі дамуы мен бағыныштылығын анықтау өте маңызды, өйткені осының арқасында экспрессивті ән айтуға ғана емес, сонымен қатар шығарманың бүкіл музыкалық формасын қамтуға қол жеткізіледі.
Музыкалық форма-Бұл музыкалық экспрессивтіліктің бір жағы, музыканың идеялық және эмоционалды мазмұнын жүзеге асырудың маңызды құралдарының бірі. Көптеген музыкалық формалардың ішінде полифониялық – канон, гомофониялық-екі және үш жеке, жұптық формалар жиі кездеседі. Балладаның пішіні. Ең бастысы, орындалатын жұмыс толық тұтас композиция ретінде қабылданады. Нәтижесінде форманы толығымен құру маңызды.
Сонымен, вокалдық шығарманы мәнерлеп орындау үшін тыныс алу, дыбыс динамикасы қажет; шығарманың эмоционалды мазмұнын жеткізу үшін шабуыл (лирикалық шығармада жұмсақ, драмалық шығармада қатты), жоғарғы және төменгі резонаторлар арасындағы әр түрлі қатынастар, регистрлік параметрлер, ән айту тынысы арқылы қалыптасатын тембрге сәйкес дыбысты жасау қажет. Осылайша, ән айтудағы көркемдік және техникалық дағдылардың диалектикалық бірлігі айқын болады.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет