Қ. Күзембаев, Т. Құлажанов Г. Күзембаева Азық-түлік өнімдерін тану

Поляриметрия
кант түрін және оның концентрациясын аныктауға 
мүмкіндік береді. 
Фотометрияпық әдістер
тамак өнімдерінің химиялык кұрамьш аныктауға 
және енім балғындылығына баға беруге мүмкіндік береді. Оған 
фотоколориметрия, спектрометрия, люминесцентті анализ жатады. 
Химиялық әдістер
тамақ өнімдеріндегі әртүрлі заттарды, олардың 
касиетін, енімнің химиялық қүрамын анықтауға мүмкіндік^ереді. 
Биохимиялық әдістер
жемістер мен жидектердіц тыныс алу 
интенсивтілігін, сүттегі каталазаның ферментативті активтілігін, ет автолизін 
т.б. аныктауда қолданылады. 
Физиодогиялык, әщеівр
тамак өнімдерінің күндылығьш, сіңімділігін, 
калориялығын аныктауда колданылады. 
Эксперттік әдіс - өнімнің сапа керсеткіпггерін эксперттермен шешім 
кабылдау негізінде аныктау әдісі. Эксперттік топқа бағаланатьш өнім бойьшша 
жоғары білікті мамандар кіреді - ғылымдар, конструктолар, дизайнерлер, 
технологтар, сонымен қатар тауартанушылар және баска да сауда 
қызметкерлері. 
Өлшеу әдісін сапа көрсеткіштерін әртүрлі аспаптар, қүрал-жабдықтар, 
химиялық реактивтер мен ьщыстар көмегімен аньщтау үшін колданады. 
Тіркеу әдісі кемегімен сапа керсеткіштерін белгілі бір оқиғалады, 
заттарды, шығындарды бақылау және санын есептеу негізінде аныктайды. Әдіс 
тіркеу және белгілі бір мәліметтер санын есептеу арқылы алынған 
информацияға негізделеді, мысалы тауарларды қабылдау, тасымалдау, өткізу 
кезінде, тауарлы-материалды қүндылыктарды инвентаризациялау кезінде 
партиядағы ақаулы өнім немесе ақаулы ыдыс санын аньщтау. 
Есептеу әдісінде енімнің сапа көрсеткішін оның параметрлеріне 
теориялык және эмпирикалық тәуелділігін колдану негізінде аныктайды. 
Әлеуметтік әдісте өнімнің сапа көрсеткіштерін оның нақты немесе 
мүмкін түтынушылардың тауар туралы ойын жинау және анализдеу негізінде 
аныктайды. Тұтынушьшардьщ внім сапасына қатынасы олармен толтырылған 
анкета-сүрауларды есептеу жолымен, сонымен катар сатып алу 
конференцияларын, көрме, дегустация және баска шараларды ұйымдастыру 
арқылы айкындайды. 
1.5.Азық-түлік өнімдерін сақтау 
Сақтау - дайын өнім шығарғаннан бастап оны түтыну немесе қайта 
өңдеуге дейін тауар айналым кезеңі. 
Сақтаудьщ негізгі максаты - еңбек және материалды күралдарды аз 
шығындап, сапа мен мөлшерін жогалтпай тауарды сақтау. Халық түтынатын 
тауар қорын күру үтымды емес, бірақ айналым сферасында дайын өнімнің 
болуы қажет. Бүл қүбылыс өндіріс процессінін үздіксіздігін жүзеге асыруға, 
адамдарды күнделікті қажет енімдермен қамсыздандыру ясәне қор қүруға 
негізделген. Бүл кезде тауарлық кор көлемі мен оньщ ассортименттік 
24 

қүрылымы тұтынушылық сүраныстың құрылымы мен көлеміне сәйкес келу 
керек. Тауарлық қорларды дұрыс жоспарлау және нормалау тұтынушыларды 
үздіксіз тауарлармен қамсыздандыруды қамтамасыз етеді, нормадан тыс артық 
қордың түзілуін болдырмайды, олардьщ айналымдылығын шашпавдатады 
және тауар шығынын төмендетеді. 
Қазіргі кезде сактау, әсірессе азық-түлік өнімдерін сақтау экономикалық 
мәнге ие. Әртүрлі тауарлар үшін бүл мәселе бірдей шешілмейді, себебіі 
олардың әрқайсысын олардьщ қүрамы, касиетіне, онда жүретін процесстердің 
интенсивтілігіне байланысты белгілі бір тәртіпте сактау керек. 
Азық-түлік өнімдерін сақтау кезінде олардың қүрамы мен сапасында 
әртүрлі өзгерістер жүреді. Оларды тежеуге болады, бірақ толығымен оған жол 
бермеу мүмкін емес. 
Сақтау кезінде жүретін нроцесстерді олардағы өзгерістердің сипатына 
қарай физикалық, химиялық, биохимиялық, микробиологиялық, биологиялық 
деп жіктеуге болады. 

жүктеу/скачать 2,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: