0 с бөлім Жалпы тыныс алудың кезеңдері


Бірінші кезеңде АТФ-тің екі молекуласы фосфорлану реакциясына пайдаланылады



Pdf көрінісі
бет4/12
Дата10.03.2022
өлшемі5,53 Mb.
#134916
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Байланысты:
Атф пдф

Бірінші кезеңде АТФ-тің екі молекуласы фосфорлану реакциясына пайдаланылады, 
ал екіншісінде АТФ-тің төрт молекуласы түзіледі. Сондықтан анаэробты кезеңде таза 
АТФ шығымы 2 молекулаға тең.
Глюкозаның оттексіз
(
анаэробты гликолиз) ыдырауы


Жұп сутек атомы акцептрленгенде атомдарының бірі протон және электронға
диссоциацияланады:
Н → 
Н
+
+ е
Ал екіншісі толығымен НАД-қа қосылады:
НАД + Н2 → НАДН2







Цитозол
-
цитоплазманың ерігіштік бөлігі


Фосфорланудың субстраттық деңгейі



АТФ-тің 1 
молекуласы
фосфорлану
реакциясына
пайдаланылады



АТФ-тің 1 
молекуласы
фосфорлану
реакциясына
пайдаланылады


глюкозаның 1,6-бифосфатының фруктозаға айналуы



2 АТФ 
түзіледі




2 АТФ 
түзіледі



Глюкозаның анаэробты ыдырауының қосынды теңдеуі:
С6Н12О6 + 2АДФ + 2Н3РО4 + 2НАД→ 2С3Н4О3 + 2АТФ + 2Н2О + 2НАД * Н2
Адамдар мен жануарлардың бұлшықеттерінде 2 ПЖҚ сүт қышқылына тотықсызданады:
C3H4O3 = C3H6O3 
(сүтқышқылды ашу)

Глюкозаның ыдырауының анаэробты кезеңі осы өніммен аяқталады. 

Сүт қышқылы бактериялары мен саңырауқұлақтар қатық, айран, сондай-ақ
малшаруашылығында жемдерді сүрлеуде қолданылады.

Микроорганизмдер мен өсімдіктер жасушаларында ПЖҚ-ның тұрақты соңғы өнімге айналу
процесі
ашу
деп аталады. 

Ашытқы саңырауқұлақтары ПЖҚ-ны этил спиртіне және көмірқышқыл газына ыдыратады. 
Спирттік ашу деп аталатын осы процесті
квас дайындауда
пайдаланады. Басқа
микроорганизмдердің ашуы ацетон, сірке қышқылы түзілуімен аяқталады.


Глюкозаның сүт қышқылына айналуында босап шығатын энергияның жалпы мөлшері
150 
кДж/моль-ді
құрайды. 
Глюкозаның анаэробты ыдырауының қосынды теңдеуі:
2 моль АТФ-те
2 * 30,6 = 61,2 кДж.
Яғни сүтқышқылды ашуда энергияның айналу тиімділігі:
61,2 : 150 = 40,8%-ті құрайды.
Сүт қышқылында сақталатын энергия қоры өте көп. Демек, глюкозаны сүт қышқылына
айналдырған жасуша глюкозаның энергия “қорынан” салыстырмалы түрде азғана алады. 2 моль 
сүт қышқылының СО2 мен Н2О-ға дейін толық тотығуында
2730 кДж/моль босап шығады.
Глюкоза толық тотыққанда
2921 кДж/моль бөлінеді.
Демек, глюкозаны сүт қышқылына айналдыратын барлық энергияның
тек 5%-і ғана
жасушадан
бөлінеді. Анаэробты кезеңде энергияның көп мөлшері “жабық” болып қалады.
Глюкозаның анаэробты ыдырау кезеңі бір қарағанда тиімсіз болып көрінгенмен, оның маңызы
зор: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет