0 с бөлім Жалпы тыныс алудың кезеңдері

Метаболизмнің катаболизм және анаболизм деп аталатын екі құрамдас бөлігін бөліп қарастырады. 
➢
Биологиялық синтез реакциялары
анаболикалық (грек. anabole — көтерілу), ал 
олардың жасушадағы жиынтығы анаболизм 
немесе пластикалық алмасу (грек. plastos —
жапсырылған, жасалған) деп аталады.
➢
Жасушада көптеген синтез процестері
жүзеге асады: эндоплазмалық тордағы
липидтердің, рибосомалардағы
нәруыздардың, Гольджи кешеніндегі
эукариоттардың және цитоплазмадағы
прокариоттардың, өсімдіктер
пластидтеріндегі көмірсулардың синтезі.
➢
Синтезделетін макромолекулалар
құрылымының түрлік және өзіндік
ерекшелігі болады. Синтез реакциясын
қамтамасыз ету үшін жасушаға заттар
ыдырағанда бөлінетін біршама энергия 
қажет болады.

➢
Күрделі молекулалардың жай молекулаларға ыдырау
реакцияларының жиынтығы катаболизм (грек. katabole —
қирату) немесе энергетикалық алмасу деп аталады. 
➢
Осындай реакция мысалдарына липидтердің, 
полисахаридтердің, нәруыздардың, нуклеин 
қышқылдарының лизосомаларда, жай көмірсулардың және
май қышқылдарының митохондрияларда ыдырауы жатады.
➢
Катаболизм процестері кезінде энергия босап шығады. 
➢
Оның біраз бөлігі АТФ-те жоғары энергетикалық байланыс
түрінде жинақталады. АТФ қоры организмнің әртүрлі
тіршілік әрекетін тез және тиімді қамтамасыз етуге
мүмкіндік береді.

Заттардың алмасуы
Анаболизм 
Сіңіру
Катаболизм
Түзу 
Энергия
Химиялық 
қосылыстар
Қарапайым органикалық 
заттардан күрделі заттар 
синтезделеді
Күрделі органикалық заттар 
қарапайым заттарға дейін 
ыдырайды
Міндеті 
Жасушаны құрылыс материалмен 
қамтамасыз ету
Жасушаны энергиямен 
қамтамасыз ету
АТФ жұмсалады
АТФ түзіледі

Аминқышқылдар
Нәруыздар
Глицерин және май 
қышқылдары
Майлар
Глюкоза
Гликоген 

жүктеу/скачать 5,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: