«050509» – «Қаржы» мамандығының

Кіріспе

1. ҚҰРАСТЫРЫЛДЫ:

«________» ______________2007 ж.

2.1. “Қаржы” кафедрасының отырысында талқыланды және бекітілді

Хаттама № 2007 ж.

Кафедра меңгерушісі, э.ғ.к., доцент _____________ Масалимова С.Ж.

2.2. Қаржы-экономикалық институтының оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды

Оқу-әдістемелік бюросының төрағасы, э.ғ.к., доцент_______ Айдарханов М.Х.

Хаттама № 2007 ж.
3. БЕКІТІЛДІ

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында мақұлданды және басылымға жіберуге ұсынылды

Хаттама № 2006 ж.
Оқу-әдістемелік кеңес төрағасы, бірінші проректор проф. __________ К.Н.Мұқанов

Мазмұны

1) арнаулы салық режимі – салық төлеушілердің жекелеген санаттары үшін белгіленетін және жекелеген салық түрлері мен жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақыны есептеу мен төлеудің, сондай-ақ олар бойынша салық есептілігін табыс етудің оңайлатылған тәртібін қолдануды көздейтін бюджетпен есеп айырысудың ерекше тәртібі;

2) басқа да міндетті төлемдер – уәкілетті мемлекеттік органдардың заңдық мәні бар іс-әрекеттер жасағаны, мемлекеттік меншіктегі объектілерді пайдалану және мемлекет берген қызметті жүзеге асыру құқығына Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес рұқсат беру үшін бюджетке белгілі бір мөлшерде жүргізілетін міндетті ақша аударымдары (кеден баждарын қоспағанда, төлемақы, алымдар, баждар);

3) бересі – салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарламада Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасалу кезеңінде шағым жасалатын бөлігінде көрсетілген соманы қоспағанда, есептелген, есепке жазылған және мерзімінде төленбеген салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің сомасы;

4) грант – белгі бір мақсаттарға (міндеттерге) қол жеткізу үшін өтеусіз негізде:

мемлекеттер, мемлекеттердің үкіметтері – Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, жеке тұлғаларға, сондай-ақ заңды тұлғаларға;

қызметі қайырымдылық және халықаралық сипаттағы және Қазақстан Республикасының Конституциясына қайшы келмейтін, мемлекеттік органдардың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тізбеге енгізілген халықаралық және мемлекеттік ұйымдар, шетелдік үкіметтік емес қоғамдық ұйымдар мен қорлар – Қазақстан Республикасына, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, жеке, сондай-ақ заңды тұлғаларға;

шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар – Қазақстан Республикасына және Қазақстан Республикасының Үкіметіне беретін мүлік;

5) гуманитарлық көмек - халықтың өмірі мен тұрмыс жағдайларын жақсарту үшін, сондай-ақ соғыс, экологиялық, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою үшін шет елдерден және халықаралық ұйымдардан жіберілген азық-түлік, халық тұтынатын тауарлар, техника, құрал-жарақтар, жабдықтар, медициналық құралдар және дәрі-дәрмектер, өзге де заттар түрінде Қазақстан Республикасына өтеусіз берілетін, Қазақстан Республикасының Үкіметі уәкілетті ұйымдар арқылы бөлетін мүлік;

6) жеке тұлғаның жеке мүлкі – жеке тұлғаның меншік құқығындағы немесе ортақ меншіктегі үлесі болып табылатын, кәсіпкерлік мақсаттарда пайдалануға арналмаған материалдық нысандағы мүлкі;

7) жер қойнауын пайдаланушылар – Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында, мұнай операцияларын қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу құқығын иеленуші жеке немесе заңды тұлғалар;

8) заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшесі – филиал, өкілдік;

9) инжинирингтік қызметтер көрсету – инженерлік-консультациялық қызметтер көрсету, зерттеу, жобалау-конструкторлық, есептеу-талдау сипатындағы жұмыстар, жобалардың техникалық-экономикалық негіздемелерін дайындау, өндірісті ұйымдастыру және басқару, өнімдерді өткізу саласында ұсынымдар әзірлеу;

10) келісімшарттық қызмет – жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың ережелеріне сәйкес жүзеге асырылатын қызметі;

11) консультациялық қызметтер көрсету – басқарушылық, экономикалық, қаржылық, инвестициялық мәселелерді, оның ішінде стратегиялық жоспарлау, кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру мен жүргізу, персоналды басқару мәселелерін шешу мақсатында проблемаларды және (немесе) тұлғаның мүмкіндіктерін айқындау мен (немесе) бағалауды

12) қатысу үлесі – акционерлік қоғамдарды және пайлық инвестициялық қорларды қоспағанда, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың кәсіпкерлік қызметті бірлесіп жүргізуге мүлкімен үлестік қатысуы;

13) өткізу – сату, айырбастау, өтеусіз беру мақсатында тауарларды тиеп жіберу, жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету, сондай-ақ кепілге салынған тауарларды кепіл ұстаушыға беру;

14) роялти – мыналар үшін:

пайдалы қазбаларды өндіру және техногендік құралымдарды қайта өңдеу процесінде жер қойнауын пайдалану құқығы үшін;

авторлық құқықтарды, бағдарламалық қамтамасыз етілімді, патенттерді, сызбаларды немесе модельдерді, тауар таңбаларын немесе басқа да осыған ұқсас құқық түрлерін пайдаланғаны немесе пайдалану құқығы үшін; өнеркәсіп жабдықтарын, оның ішінде бербоут-чартер немесе димайз-чартер шарттары бойынша жалға алынатын теңіз және әуе кемелерін, сондай-ақ сауда немесе ғылыми-зерттеу жабдықтарын пайдаланғаны немесе пайдалану құқығы үшін; «ноу-хауды» пайдаланғаны үшін; кинофильмдерді, бейнефильмдерді, дыбыс жазуды немесе өзге де жазу құралдарын пайдаланғаны немесе пайдалану құқығы үшін төленетін төлем;

15) салық агенті – осы Кодекске сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықты есептеу, ұстау және аудару жөніндегі міндет жүктелетін дара кәсіп¬кер, жеке нотариус, адвокат, заңды тұлға, оның ішінде рези¬дент емес заңды тұлға;

16) салық берешегі – бересі сомасы, сондай-ақ өсімпұлдар мен айыппұлдардың төленбеген сомасы. Салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарламада көрсетілген өсімпұлдар сомасы, сондай-ақ әкімшілік жаза қолдану туралы қаулыда Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасалу кезеңінде шағым жасалу бөлігінде көрсетілген айыппұлдар сомасы салық берешегіне қосылмайды;

17) салық режимі – осы Кодексте белгіленген салықты және бюджетке төленетін басқа да міндеті төлемдерді төлеу жөніндегі барлық салық міндеттемелерін есептеу кезінде салық төлеуші қолданатын Қазақстан Республикасының салық заңнамасы нормаларының жиынтығы;

18) салық төлеушінің (салық агентінің) жеке шоты – салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің, міндетті зейнетақы жарналарының, әлеуметтік аударымдардың есептелген, есепке жазылған (азайтылған), аударылған және төленген (есепке жатқызылғандары және қайтарылғандары ескерілген) сомасын, сондай-ақ өсімпұлдар мен айыппұлдардың сомасын есепке алуға арналған құжат, оның ішінде электрондық нысандағы құжат;

19) салық төлеушінің электрондық құжаты – белгіленген электрондық форматта берілген, қабылданғаннан және бірдейлігі расталғаннан кейін салық төлеушінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған электрондық құжат;

20) салық төлеушінің электрондық цифрлық қолтаңбасы – электрондық цифрлық қолтаңба құралдарымен жасалған және электрондық құжаттың дәйектілігін, оның салық төлеушіге тиесілілігін және мазмұнының өзгермейтінін растайтын электрондық цифрлық нышандардың реттілігі;

21) сыйақы – мыналарға:

кредиттің (қарыздың, микрокредиттің) алынған (берілген) сомасын, банктердің ақша аударғаны үшін комиссияларды және қарыз алушы үшін қарыз беруші, өзара байланысты тарап болып табылмайтын тұлғаға өзге де төлемдерді қоспағанда, кредитке (қарызға, микрокредитке) байланысты;

мұндай мүліктің алыну (берілу) құнын, лизинг алушы үшін лизинг беруші, өзара байланысты тарап болып табылмайтын тұлғаға төлемдерді қоспағанда, мүлікті лизингке беруге байланысты;

22) электрондық салық төлеуші – осы Кодексте белгіленген тәртіппен электрондық құжаттармен алмасу кезінде салық қызметі органдарымен жасалған электрондық цифрлық қолтаңбаны пайдалану және тану туралы келісімнің негізінде салық қызметі органдарымен электрондық тәсілмен өзара іс-қимыл жасайтын салық төлеуші.

Сұрақтар:

1. Салықтық жүйенің экономикалық мәні.

2. Қазақстан Республикасының салық жүйесі.

1. Салықтық қатынастарды реттейтін заңды және нормативтік база .

2. Салықтарды және басқа да міндетті төлемдерді алу әдістері, олардың түрлілігі. Салық салу принциптері немесе салық элементтері.

3. Салықтар және басқа да міндетті төлмдерді алумен айналысатын ұйымдар.

Экономикасы дамыған елдерде салық жүйесін құрудың келесідей принциптері қызмет етеді.

1. Салық жүйесінің тұтастылығы.

2. Салық жүйесінің икемділігі.

3. Салық жүйесінің әлеуметтік бағытталуы.

Қазақстан Ресупбликасының салық жүйесі өзінің даму этапында келесідей өзгерістерді қамтиды:

1. 1991-95 ж аралығындағы салықтық жүйеге сәйкес Қазақстан Республикасында жалпы мемлекеттік, жалпы міндетті немесе жергілікті салықтар қызмет етті. (барлығы 44).

2. 1995 жылдың 24 сәуірінен бастап салық зандарының өзгерістерге сәйкес Қазақстан Республикасында жалпы мемлекет, және жергілікті салымдар қызмет етті. (барлығы 11)

3. 1998 жылы 15 сәуірдегі өзгерістерге байланысты Қазақстан Республикасында салықтар, алымдар, немесе бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер қызмет етті (барлығы -18).

4. 2002 жылы қаңтарынан бастап салық кодексіне сәйкес 9 салық, 9 төлем ақы, 13 алым қызмет етті.

5. 2004 жылы 1 қаңтарынан бастап салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы салық кодексіне сєйкес келесідей салықтар, алымдар, төлемаќылар, мемлекеттік баж, кеден төлемдері қызмет етеді.


Салықтар

1. 
   Корпоративті табыс салығы.
   
2. 
   Жеке табыс салығы.
   
3. 
   Әлеуметтік салық.
   
4. 
   ҚҚС
   
5. 
   Акциздер
   
6. 
   Жер салығы
   
7. 
   Мүлік салығы
   
8. 
   Көлік құралдар салығы.
   
9. 
   Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері.
   

1. 
   Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым.
   
2. 
   Жеке кєсіпкерді мемлекеттік тіркегені үшін алым
   
3. 
   Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекет тіркегіні үшін алым.
   
4. 
   Радио электорндық құралдары және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекет тіркегені үшін алым.
   
5. 
   Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекет тіркегені үшін алым.
   
6. 
   Теңіз өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекет тіркегені үшін алым.
   
7. 
   Азаматтық әуе кемелерін мемлекет тіркегені үшін алым.
   
8. 
   Дәрі дәрмек құралдарын мемлекет тіркегені үшін алым.
   
9. 
   Автокөлік құралдардың Қазақстан Республикасы территорясы арқылы жүріп өткені үшін алым.
   
10. 
    Аукциондардан алынатын алым.
    
11. 
    Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу правосы үшін лицензиялық алым.
    
12. 
    Телевизия жєне радио хабарларын тарату ұйымдарына радио жиілілік спекторын пайдалануға рұқсат бергені үшін алым.
    

1. 
   Жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақы.
   
2. 
   Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы.
   
3. 
   Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы.
   
4. 
   Жер бетіндегі көздердің, су ресурстарын пайдаланған үшін төлемақы.
   
5. 
   Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы.
   
6. 
   Ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы.
   
7. 
   Радио жиілік спекторын пайдаланған үшін төлемақы.
   
8. 
   Сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы.
   
9. 
   Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы.
   

1. Мүлік салығының принціптері.

2. Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлерге салынатын мүлік салығы.

3. Жеке тұлғалардан алынатын мүлік салығы.

1. Нейтралдық- экономикалық шешімдерді қабылдауға минималды түрде әсер етуді білдіреді, яғни салық төлеушілерге мүлік құнынан тәуелді өзінің қызметтерін еркімен түзетуге құқық берілген;

2. қарапайымдылық- салық заңдарын қатаң сақтауды білдіреді;

3. Әділеттілік- мүлік салығын алу меншік иесінің мүмкіндігі және төлем қабілеттілігі, аймақ территориясынан және басқа аспектілерге байланысты болады.

2. Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер үшін мүлік салығының салық салу объектісі болып- негізгі құралдар мен материалдық емес активтер табылады. Бухгалтерлік есептің деректері бойынша анықталатын салық салу объектісінің орташа жылдық қалдық құны салық базасы ретінде қарастырылады. Орташа жылдық қалдық құн ағымдағы салық кезеңінің әр айының бірінші күніндегі есепті кезеңнен кейінгі кезең айының бірінші күніндегі салық салу объектісінің қалдық құнын қосу кезінде алынған соманың он үштен бірі ретінде анықталады. Заңды тұлғалар үшін мүлік салығының ставкасы 1 пайызды құрайды. Салық төлеушілер мүлік салығын есептеуді салық базасына тиісті салық ставкасын қолдану арқылы жүргізеді. Мүлік салығы бойынша ағымдағы төлемдердің сомалары есепті салық кезеңінің 20- ақпанынан, 20- мамырынан, 20- тамызынан, 20-қарашасынан кешіктірілмейтін мерзімде тең үлеспен төленеді. Декларация есепті жылдан кейінгі жылдың 31-наурызынан кещіктірілмей табыс етіледі.
3. Меншік құқығында салық салу объектілері бар жеке тұлғалар мүлік салығын төлеушілер болып табылады. Жеке тұлғалар үшін салық салу объектісі болып келесілер табылады:

1. ҚР-ның аумағындағы тұрғын үй жайлар, саяжай құрылыстары және өзге де ғимараттар қоныстану кезеңінен бастап;

2. ҚР-ның аумағында аяқталмаған құрылыс объектілері;

Әрбір жылдың 1-ші қаңтарындағы жағдай бойынша ҚР-ның Үкіметі айқындайтын салық салу объектісінің құны жеке тұлғалар үшін салық базасы болып табылады.

Келесідей жеке тұлғалар мүлік салығын төлеуден босатылады:

- мерзімді әскери қызметшілер әскери қызметін өтеу кезінде;

- Ұлы Отан Соғысына қатысушылар және оларға теңестірілген адамдар, 1-ші және 2-ші топтағы мүгедектер;

- бойынша Кеңес Одағының Батырлары мен Социалистік Еңбек Ерлері, Халық қаһарманы атағын алған, 3-ші дәрежелі Даңқ орденімен наградталған адамдар, «Ардақты ана» атағына ие болған «Алтын алқа» алқасымен наградталған көп балалы аналар;

- жеке тұратын зейнеткерлер.

Салық ставкасы мүлік құнына байланысты 0,1 пайыздан 1 пайызға дейін белгіленелі. Жеке тұлғалар мүлік салығын 1-қазаннан кешіктірмей төлеуі тиіс.

1. Көлік құралдарына салынатын салықтың экономикалық мәні.

2. Көлік салығының объектісі, ставкалары.

3. Көлік құралдарына салынатын салықтан босатылатындар.

4. Көлік салығын есптеу және төлеу тәртібі.
1. Көлік құралдарына салынатын салық мемлекет пен көлік құралдары иелері арасындағы экономикалық қатынастарды реттейтін салыққа жатады. Көлік құралдарының иелері көлік құралдарын иемдену барысында республикалық автомобиль жолдарын пайдаланады да, ал осы автомобиль жолдарын қаржыландыру мемлекеттік бюджетпен жүзеге асырылады. Сондықтан көлік құралдарына салынатын салықтың экономикалық мәні зор.

Салық салу объектісіне және төлеуші мен мемлекеттің өзара қатынасына қарай тура салыққа жатады. Салық салу органына қарай көлік салығы жергілікті бюджетке түседі. Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай, бұл салық нақты салыққа жатады, өйткені көлік салығы нақты табыстың түсуі есептелместен алынады.

2. Меншік құқығында салық салу обьектілері бар жеке тұлғалар және меншік, шаруашылық жүргізу немесе оралымды басқару құқығында салық салу объектілері бар заңды тұлғалар, олардың құрылымдық бөлімшелері көлік салығын төлеушілер болып табылады.

Келесілер салық салу объектісі ретінде қарастырылмайды:

1. жүк көтергіштігі 40 тонна және одан астын карьерлік автосамосвалдар;

2. мамандандырылған медициналық көлік құралдары.

Көлік салығын есептеу айлық есептік көрсеткішпен белгіленген ставкалар бойынша жүргізіледі.Сонымен қатар шыққан жылына байланысты түзету коэффициенттері қолданылады.
3. Келесілер көлік салығын төлеуден босатылады:

1. ҚР-ның Үкіметі белгілейтін көлік құралдарына қажеттілік нормативтері шегінде бірыңғай жер салығын төлеушілер;

2. Мемлекеттік мекемелер;

3. Салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша Ұлы Отан соғысына қатысушылар және оларға теңестірілген адамдар;

4. Салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша меншігінде мотоколяскасы мен автомобильдері бар мүгедектер;

5. Салық салу объектісі болып табылатын бір автокөлік құралы бойынша Кеңес Одағының Батырлары мен Социалистік Еңбек Ерлері, Халық қаһарманы атағын алған, 3-ші дәрежелі Даңқ орденімен наградталған адамдар, «Ардақты ана» атағына ие болған «Алтын алқа» алқасымен наградталған көп балалы аналар;

6. Ауыл шаруашылық құрылымынан шығу нәтижесінде пай ретінде алынған, пайдаланылу мерзімі 7 жылдан асқан жүк автомобильдері бойынша жеке тұлғалар.

4. Салық төлеушілер салық салу объектілерін, әрбір көлік құралы бойынша салық ставкасын және түзету коэффициенттерін негізге ала отырып, салық кезеңі үшін салық сомасын дербес есептейді.Егер меншік құқығында, шаруашылық жүргізу құқығында немесе оралымды басқару құқығында 1-ші шілдеге дейін болған көлік құралдары бойынша салық 5-ші шілдеден кешіктірілмей төленеді.

1. Жер салығының салық салу объектілері.

2. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерге салық салу.

3. Елді мекендердің жерлеріне салық салу.

4. Жер салығын төлеуден босатылатындар.

5. Жер салығын есептеу және төлеу тәртібі.

1. Жер салығының салық салу объектісі болып жер учаскесі табылады. Жер учаскесінің алаңы салық базасы ретінде қарастырылады. Салық салу мақсатындағы жерлер келесідей категорияларға бөлінеді:

1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер;

2. Елді-мекен жерлері;

3. Өнеркәсіп, көлік байланыс, қорғаныс және басқа да ауыл шаруашылығы мақсатындағы емес жерлер;

4. Ерекше қорғалатын табиғи аймақтар жерлері;

5. Орман қорының жерлері;

6. Су қорының жерлері;

7. Запастағы жерлер.

1. Тұрғын үй қоры және олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлерді қоспағандағы елді-мекен жерлері.

2. Тұрғын үй қоры және олардың жанындағы құрылыстар мен ғимараттар орналасқан жерлер.

Елді-мекеннің жерлеріне салынатын салықтың базалық ставкасы 1 шаршы метр алаңға есептеліп, Салық кодексіне сәйкес анықталады.

1. Жер қойнауын пайдаланушылар;

2. Мемлекеттік мекемелер;

3. Уәкілетті органның қылмыстық атқару саласындағы түзеу мекемелерінің мемлекеттік кәсіпорындары;

4. Ұлы Отан соғысына қатысушылар және оларға теңестірілген адамдар, мүгедектер, сондай-ақ бала кезінен мүгедектің ата-анасының біреуі;

5. «Ардақты ана» атағына ие болған «Алтын алқа» алқасымен наградталған көп балалы аналар;

6. Діни бірлестіктер.
5. Салықты есептеу әрбір жер учаскесі бойынша жеке салық базасына тиісті салық ставкасын қолдану арқылы жүргізіледі.Жер салығы салық төлеушіге жер учаскесі берілген айдан кейінгі айдан бастап есептеледі.

Заңды тұлғалар ағымдағы төлемдерді төлеу арқылы жер салығын төлейді. Ағымдағы төлемдердің сомалары ағымдағы жылдың 20 ақпанынан, 20 мамырынан, 20 тамызынан, 20 қарашасынан кешіктірілмейтін мерзімде тең үлеспен төленуі тиіс.

Жеке тұлғалар бюджетке жер салығын төлеуді ағымдағы жылдың 1 қазанынан кешішіктірмей төлейді.


Тақырып 5. Қосылған құнға салынатын салық.

Сұрақтар:

1. ҚҚС туралы ұғым, салық салу объектісі және төлеушілер.

2. Салық салынатын айналым және импорт.

3. ҚҚС босатылған айналымдар.

4. ҚҚС есептеу және төлеу реті.

ҚҚС төлеушілер:

- ққс бойынша есепте тұрған жеке кәсіпкерлер;

- мемлекттік мекемелерді қоспағанда заңды тұлғалар;

- резидент еместер;

КЕз-келген кезеңнің қорытындысы бойынша тауарларды өткізу бойынша айналым мөлшері 12 мың айлық есептік көрсеткіштен асатын болса, тұлға осы кезең аяқталған күннен бастап 15 күнтізбелік күннен кешіктірмей ққс төлеуші ретінде есепке тұруы қажет.

ҚР-ның кеден заңдарына сәйкес декларациялануға тиісті республика аумағына әкелінген тауарлар салық салынатын импорт болып табылады.

- акциздік маркалар;

- уәкілетті органдар жүзеге асыратын мемлекеттік баж алынатын қызметтер;

- адвокаттық қызметтер, нотариаттық іс-әрекеттерді жүзеге асыру бойынша қызметтер;

- ҚР-ның Ұлттық Банкі өткізетін тауарлар;

- қаржылық қызмет көрсетулер;

- жерге және тұрғын үй қорындағы ғимараттарға байланысты айналымдар;

- қаржы лизингіне берілген мүлік;

-коммерциялық емес ұйымдар көрсететін қызметтер;

- геологиялық барлау және геологиялық-іздестіру жұмыстары;

- мәдениет, ғылым және білім беру саласындағы қызмет көрсетулер.
4. Салық салынатын база ққс есептеудің 3 әдісінің мүмкіндігін туғызады:

1. тура әдіс;

2. аддитивті әдіс;

3. есепке алу әдісі.

ҚҚС ставкалары: 0-дік ставка, 15 пайыз.

ҚҚС төлеуші әрбір салық кезеңі үшін декларацияны салық кезеңінен кейінгі айдың 15 кешіктірмей табыс етеді.

Сұрақтар:

1. Акциздердің жалпы сипаттамасы.

2. Акциз ставкалары.

3. Акцизден босатылғандар. Акциз салығын есептеу және төлеу реті.
1. Акциздер- жанама салықтың бірі болып табылады және бағаға немесе тарифке үстеме ретінде бекітіледі. Акциздер:

-универсалды;

- индивидуалды болып бөлінеді.

Универсалды акциздер- тауар және қызметтің құнына пайызбен жалпы айналымнан алынады.

Индивидуалды акциздер- белгілі бір жекелеген тауарлардан алынады.

Акциздер- ҚР-ның аумағында өндірілген және республика аумағына импортталатын тауырларға, сонымен қатар ойын бизнесі мен лотареяны ұйымдастыру және өткізуге салынады.

Акцизді төлеушілер болып акцизделетін тауарларды шығаратын, импорттайтын, акцизделетін қызмет түрлерін жүзеге асыратындар табылады.
2. Акцизделетін тауарлар келесілер:

- спирттің барлық түрлері;

- алкоголь өнімдері;

- темекі бұйымдары;

- бензин және дизель отыны ( авиациялық бензинді қоспағанда);

- жеңіл автомобильдер ( арнайы мүгедектерге арналған қолмен басқарылатындардан басқа);

- атыс және газ қарулары (мемлекеттік билік органының қажеттіліктері үшін алынғандардан басқа);

- газ конденсатын қоса алғанда шикі мұнай;

Акцизделетін қызмет түрлері: ойын бизнесі, лотареяны ұйымдастыру және өткізу;

Акциз ставкалары екіге бөлінеді: адвалорлық және тұрлаулы.

3. Акцизден босатыландар:

1. акцизделетін тауарлар экспорты;

2. емдік және фармацевтік дәрі-дәрмек әзірлеу үшін мемлекеттік медициналық мекемелерге босатылатын этил спирті;

3. 0,1 литрден аспайтын ыдысқа құйылған дәрілік құрал ретінде тіркелген құрамында спирті бар медициналық мақсаттағы өнім.

Акциз сомасын есептеу белгілі акциз ставкасын салық базасына қолдану арқылы жүргізіледі. Акцизделетін тауарларға акциз:

1. Салық кезеңінің алғашқы 10 күні ішінде жасалған операциялар бойынша айдың 13 күні;

2. Салық кезеңінің екінші 10 күні ішінде жасалған операциялар бойынша айдың 23 күні;

3. Салық кезеңінің қалған 10 күні ішінде жасалған операциялар бойынша келесі айдың 3-іне дейін төленуі керек.

Декларация салық кезеңінен кейінгі айдың 15-іне дейін тапсырылуы қажет.

Тақырып 7. Экспортталатын шикі мұнайға, газ

конденсатына салынатын рента салығы.

Сұрақтар:

1. Эспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығын төлеушілер,

салық салу объектілері.

1. 
   Эспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығын есептеу және төлеу тәртібі.
   

1. 
   Өнім бөлу туралы келісім-шарттар жасасқан жер қойнауын пайдаланушыларды қоспағанда, шикі мұнайды, газ конденсатын экспортқа өткізетін жеке және заңды тұлғалар экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына салынатын рента салығын төлеушілер болып табылады.Экспортқа өткізетін шикі мұнайдың, газ конденсатының көлемі экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына салынатын рента салығын салық салу объектісі болып табылады.
   
2. 
   Экспортқа өткізілетін шикі мұнайдың, газ конденсатының көлемі салық төлеушінің оларды тасымалдауға жұмсаған шығыстарын шегере отырып, шикі мұнайдың, газ конденсатының құны экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына рента салығын есептеу базасы болып табылады.
   

Сұрақтар:

1. Корпоративтік табыс салығын төлеушілер, салық салу объектісі.

2. Корпоративтік табыс салығының ставкалары.

3. Салықты есептеу және төлеу тәртібі.
1. Корпоративтік табыс салығын төлеушілерге ҚР-ның Ұлттық Банкі мен мемлекттік мекемелерді қолспағанда, ҚР-ның резидент заңды тұлғалары, қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын және ҚР-дағы көздерден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар табылады.

Корпоративтік табыс салығының салық салу объектілері:

1. Салық салынатын табыс;

2. Төлем көзінен салық салынатын табыс;

3. ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместердің таза табысы.

Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен шегерістердің арасындағы айырма ретінде анықталады.

Салық төлеушінің салық салынатын табысынан 2 пайыз мөлшерінде келесідей шығыстар алынып тасталады:

1. Әлеуметтік сала объектілерін ұстауға салық төлеушінің нақты жұмсаған шығыстары;

2. Коммерциялық емес ұйымдарға тегін берілген мүлік;

3. Жеке тұлғаларға ҚР-ның заңдарына сәйкес берілетін атаулы әлеуметтік көмек.

2. Салық төлеушілердің жүргізілген түзетулері ескерілген залалдар сомасына азайтылған салық салынатын табысына 30 пайыздық ставка. Негізгі өндіріс құралы жер болып табылатын салық төлеушілердің табысына 10 пайыздық ставка, ҚР- да қызметін тұрақты мекем арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғалардың таза табысына 15 пайыздық ставка қолданылады.
3. Салық төлеушілер корпоративтік табыс салығын белгіленген ставканы залалдар сомасына азайтылған салық салынатын табысқа қолдану жолымен есептеп шығарады. Салық төлеушілер белгіленген тәртіппен аванстық төлемдерді енгізу жолымен корпоративтік табыс салығын төлейді. Салық кезеңі ішінде төленетін корпорациялық табыс салығы бойынша аванстық төлемдер сомаларын салық төлеуші ағымдағы салық кезеңі үшін корпоративтік табыс салығының болжамды сомасын негізге ала орырып, өткен салық кезеңі үшін авнстық төлемдер сомалаврының есебіндегі авнстық төлемдердің орташа айлық есептелген сомаларынан кем емес етіп есептеп шығарады.Салық төлеуші аванстық төлемдер сомаларын салық кезеңі ішінде тең үлеспен төлейді.

Тақырып 9. Қазақстанның салық жүйесіндегі

салықтық преференциялар.

Сұрақтар:

1. Инвестициялық салық преференцияларының экономикалық мазмұны.

2. Инвестициялық салық преференцияларын қолдану тәртібі.

3. Преференциялардың қолданылуын тоқтату.
1.Инвестициялыќ салыќ преференциялары корпорациялыќ табыс салыѓы, жер салыѓы және мүлік салыѓы бойынша беріледі.

Инвестициялыќ салыќ преференциялары дегеніміз жања өндірістер ќұру, жұмыс істеп тұрѓандарын кењейту мен жањарту маќсатында тіркелген активтерге инвестицияларды жүзеге асыратын салыќ төлеушілердіњ жылдыќ жиынтыќ табысынан ќосымша шегерімдер жасауѓа ќұќыќ беру, мұндай салыќ төлеушілерді жања өндірістер ќұру, жұмыс істеп тұрѓандарын кењейту мен жањарту маќсатында инвестициялыќ жоба шењберінде жањадан пайдалануѓа берілген тіркелген активтер бойынша мүлік салыѓын төлеуден босату, сондай-аќ инвестициялыќ жобаны іске асыру үшін иемденіп алынѓан және пайдаланылатын жер учаскелері бойынша жер салыѓын төлеуден босату.

 2.

1. Инвестициялыќ салыќ преференциялары (бұдан әрі преференциялар) тіркелген активтерге инвестицияларды жүзеге асыратын салыќ төлеушілерге беріледі.

келісім-шарт жасау кезінде шаруашылыќ ќызметті жүзеге асырушы салыќ төлеушілерге - тіркелген активтер іске ќосылѓан жылдан кейінгі жылдыњ 1 ќањтарынан бастап;

жањадан тіркелген салыќ төлеушілерге - тіркелген активтер іске ќосылѓан кезден бастап беріледі.

Корпорациялыќ табыс салыѓы бойынша преференциялар салыќ төлеушіге жиынтыќ жылдыќ табыстан іске ќосылѓан тіркелген активтердіњ ќұнын преференциялардыњ ќолданылу мерзіміне ќарай тењдей үлестермен шегерімге жатќызуѓа ќұќыќ береді.

Преференциялар беру тәртібі және жаѓдайлары Ќазаќстан Республикасыныњ инвестициялар туралы зањдарымен айќындалады.

3. Корпорациялыќ табыс салыѓы бойынша преференцияларды ќолдану үшін салыќ төлеуші жањадан іске ќосылатын тіркелген активтер бойынша олардыњ ќұнын ішкі топтыњ ќұн балансына енгізбейді және олар бойынша бөлек есеп жүргізеді.

 3.

1. Преференциялардыњ ќолданылуы Салық Кодексініњ 139-бабыныњ 5-тармаѓын ескере отырып, келісім-шартта көрсетілген мерзімде тоќтатылады не мұндай мерзім біткенге дейін тоќтатылуы мүмкін.

2. Преференциялардыњ ќолданылуы мерзімінен бұрын тоќтатылѓан кезде салыќ төлеуші салыќтарды төлейді және осы Кодекс пен Ќазаќстан Республикасыныњ зањдарында белгіленген тәртіппен жауапты болады.

1. Жеке табыс салығының салық салу объектілері.

2. Салық ставкасы.

3. Жеке табыс салығынан босатылатындар.

4. Салықты есептеу және төлеу тәртібі.

1. Салық кезеңінде салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын төлеушілер болып табылады. Жеке табыс салығының салық салу объектілері болып келесілер табылады:

1. Төлем көзінен салық салынатын табыс;

2. Төлем көзінен салық салынбайтын табыс.

Қызметкердің жұмыс беруші есептеген салық шегерімдері сомасына азайтылған табыстары төлем көзінен салық салынатын табыс болып табылады. Оларға келесілер жатады:

1. Қызметкердің табысы;

2. Бір жолғы төлемдерден алынатын табыс;

3. Жинақтаушы зейнетақы қорларына берілетін зейнтақы төлемдері;

4. Дивидендтер, сыйақылар, ұтыстар түріндегі табыстар;

5. Стипендиялар;

6. Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша алынатын табыстар.

Төлем көзінен салық салынбайтын табыстарға келесілер жатады:

1. Мүліктік табыс.

2. Жеке кәсіпкерлердің салық салынатын табысы;

3. Адвокаттар мен нотариустардың табыстары.
2. Салық төлеушінің салық кезеңі ішіндегі салық салынатын табысына келесідей ставкалар қолданылады:

Салық төлеушінің салық салынатын табысы	Салық ставкасы
15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін	Салық салынатын табыстан 5 %
15 тен 40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін	15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 8%
40 тан 200 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін	40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы+ одан асатын сомадан 13 %
200 ден 600 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін	200 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы+ одан асатын сомадан 15 %
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіш және одан жоғары	600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы+ одан асатын сомадан 20%

Дивидендтер, сыйақылар мен ұтыстар түріндегі табыстарға 15 %-дық ставка, Адвокаттар мен Нотариустардың табыстарына 10%-дық ставка қолданылады.

- ҚР-ның заңдарында белгіленген мөлшерде мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен төленетін атаулы әлеуметтік көмек, жәрдемақылар;

- балаларға және асырауындағы адамдарға алынатын алименттер;

- жеке тұлғаның өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды ҚР-ның заңдарына сәйкес өтеу;

- лотарея бойынша 5 айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі ұтыстар;

- экологиялық апат немесе ядролық сынақ салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы заңға сәйкес төленетін төлемдер;

- зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан берілетін зейнетақы төлемдері және т.б.
4. Салық агенттері жеке табыс салығын есептеу мен ұстап қалуды төлем көзінен салық салынатын табыс төленетін күннен кешіктірмей жүргізеді. Салық агенттері төленген табыс бойынша салықты аударуды төлем төленетін айдан кейінгі айдың 5-іне дейін өзінің орналасқан жері бойынша жүзеге асырады. Жеке табыс салығы бойынша декларация салық жылынан кейінгі жылдың 31- наурызынан кешіктірілмей табыс етіледі.

Тақырып 11. Еңбекақы төлеу қорынан

салықтар және төлемдер.

Сұрақтар:

1. Әлеуметтік салық төлеушілер және салық салу объектісі.

2. Әлеуметтік салық ставкалары, салықты есептеу және төлеу тәртібі.

Әлеуметтік салық төлеушілер болып келесілер табылады:

1. Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалар, сонымен қатар қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер, шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдері.

2. Жеке кәсіпкерлер.

3. Жеке нотариустар мен адвокаттар.

4. Заңды тұлғаның шешімі бойынша оның құрылымдық бөлімшелері.

Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, резидент еместер және заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшелері үшін әлеуметтік салықтың салық салу объектісі болып – жұмыс берушінің қызметкерге төлейтін шығындары табылады.

Жеке кәсіпкерлер, адвокаттар, нотариустар үшін әлеуметтік салық салу объектісі болып – төлеушілердің өздерін қоса алғанда қызметкерлер саны табылады. Салық төлеушілер төлемдердің келесідей түрлеріне әлеуметтік салықты төлемейді:

- мемлекеттер және халықаралық ұйымдар арқылы берілетін грант қаражаттары есебінен жасалатын төлемдер;

- Қазақстан Республикасының Президент үкіметі белгілейтін мемлекеттік сыйақылар, стипендиялар;

- спорт жарыстарында, байқауларда, конкурстарда, жүлделі орындар үшін белгіленетін ақшалай наградалар;

- ұйым таратылған және жұмыс берушінің қызметі тоқталған қызметкерлердің штат саны қысқартылған немесе қызметкер әскери қызметке шақырылған жағдайда жеке еңбек шарты бұзылған кезде Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген мөлшерде төленетін төлемдер;

- пайдаланылмаған еңбек демалысы үшін жұмыс берушінің қызметкерлерге төлейтін төлемдері.

2. Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалар, сондай-ақ қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер, шетелдің заңды тұлғалары мен филиалдары мен өкілеттері келесідей ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді:

Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ қызмтетін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент еместер шетелдік заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері әкімшілік басқарушы инженер – техник қызметкерлердің шетелдік мамандары үшін келесідей ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді:

Жеке кәсіпкерлер, нотариустар, адвокаттар өздері үшін 2 айлық есептік көрсеткіш және әрбір қызметкер үшін 1 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде әлеуметтік салық төлейді. Тірек-қимыл мүшесі бұзылған, есту, сөйлеу және көру қабілетінен айырылған мүгедектер жұмыс істейтін маманданған ұйымдар 4,5 проценттік ставка бойынша әлеуметтік салық төлейді.

Әлеуметтік салықты есептеу белгіленген әлеуметтік салық салу объектілеріне тиісті ставканы қолдану арқылы ай сайын жүргізіліп отырады. Әлеуметтік салық төлеу салық төлеушінің тіркеу есебіне алынған жері бойынша есепті айдан кейінгі айдың 20-нан кешіктірілмей жүргізіледі. Құрылымдық бөлімшелері бойынша төленуге тиісті әлеуметтік салық сомасы осы құрылымдық бөлімшеге қызметкерлерінің табыстары бойынша есептелген әлеуметтік салық негізге алына отырып есептеледі.

Тақырып 12.

Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу.
Сұрақтар:

1. Жер қойнауын пайдаланушыларға жасалған келісім-шарттарда салық режимін белгілеу.

2. Бонустар.

3. Роялти.

4. Үстеме пайдаға салынатын салық.
1. Жер қойнауын пайдаланушылар үшін салықтар мен міндетті төлемдер бойынша белгіленген таоаптар заңдарда белгіленген тәртіппен жер қойнауын пайдаланушы мен Қазақстан Республикасы Үкіметі уәкілдік берген өкілетті орган арасында жер қойнауын пайдалануға жасалатын келісім-шарттарда анықталады. Жер қойнауын пайдаланушыларға салық салу 2 үлгіге бөлінеді:

1. Бірінші үлгі өнімді бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесін қоспағанда жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен басқа да міндетті төлемдерін төлеуін көздейді.

2. Екінші үлгі жер қойнауын пайдаланушылардың өнімді бөлу бойынша Қазақстан Республикасының үлесін төлеуін, сонымен қатар экспортталатын шикі мұнайға рента салығын, шикі мұнайға салынатын акциз, үстеме пайда салығын, жер салығын, мүлік салығын қоспағандағы салықтар мне басқа төлемдерді төлеуін қарастырады.

Салықтарды есептеу оларды төлеу жөніндегі міндеттемелер пайда болған кезде қолданылып жүрген салық заңдарына сәйкес жүргізіледі.

1. Үстеме пайда салығы.

2. Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы төлемдері:

- бонустар;

- роялти;

- өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі.

1. Қол қойылатын бонус.

2. Коммерциялық табу бонусы.

Қол қойылатын бонус - жер қойнауын пайдаланушылардың келісім-шарт жасалатын аймақта жер қойнауын пайдалану жөніндегі қызметті жүзеге асыру правасы үшін бір жолғы тіркелген төлем.

Коммерциялық табу – келісім-шарт аумағы шегінде алынған өндіру үшін экономикалық жағынан тиімді пайдалы қазбалардың белгілі бір түрінің запастары.

3. Жер қойнауын пайдаланушы роялтиді Қазақстан Республикасы аумағында өндірілетін пайдалы қазбалардың әр түрі бойынша оның сатып алушыға өткізілгеніне немесе өз қажеттілігіне пайдаланғанына қарамастан жеке төлейді. Жер қойнауын пайдаланушыларға жасалған келісім-шартта белгіленген роялти ақшалай формада төленеді. Роялти мөлшері салық салу объектісі, есептеу базасы және ставка негізге алына отырып айқындалады. Роялти төлеушілер болып техногендік минералдық құрылымдардан пайдалы қазбалар алуды қоса алғанда, пайдалы қазбаларды өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар, олардың өткізілген өткізілмегеніне қарамастан роялти төлеушілер болып табылады. Пайдалы қазбалардың алынған көлемі немесе нақты өндірілген пайдалы қазбалардан алынған товарлық өнімнің көлемі салық салу объектісі болып табылады.

Пайдалы қазбалардың барлық түрлері бойынша роялти салық кезеңінен кейінгі айдың 15-інен кешіктірмей төленеді, ал декларация салық кезеңінен кейінгі айдың 10-на дейін тапсырылады.

3. 
   Өнімді бөлу туралы келісім-шарттар кең тараған пайдалы қазбалар мен жерасты суларын өндіруге сонымен қатар оларды барлаумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және пайдалануға жасалған келісім-шарт бойынша қызметті жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар үстеме пайда салығын төлеушілер болып табылады. Жер қойнауын пайдаланушының жинақталған табыстардың шығыстарға қатынасы 1,2-ден жоғары болған салық кезеңіндегі әрбір жекелеген келісім-шарт бойынша таза табысының бір бөлігі салық салу объектісі болып табылады. Салық кезеңіндегі әрбір жекелеген келісім-шарт бойынша таза табысының салық кезеңінің аяғына көзделген шегерімдер сомасының 20 пайыздан асатын бөлігі салық базасы болып табылады.Үстеме пайда салығының ставкалары салық төлеушінің таза табысының шегерімге қатынасының 20 пайыздан асатын мөлшеріне пайыз есебімен келесідей мөлшерде белгіленеді:
   
4. 
   
   

Үстеме пайда салығы салық кезеңінен кейінгі жылдың 15 сәуірінен кешіктірмей төленеді.

1. Біржолғы талон және патент негізіндегі арнаулы салық режимі.

2. Оңайлатылған декларация негізіндегі салық режимі.

3. Шаруа фермер қожалықтарына арналған арнаулы салық режимі.

4. Ауыл шаруашылық өнімін өндіруші заңды тұлғаларға арналған арнайы салық режимі.

1. Арнайы салық режимі шағын бизнес субъектілеріне, шаруа қожалықтарына,

ауыл шаруашылық өнімін өндіруші заңды тұлғаларға және кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне қолданылады. Шағын бизнес субъектілері салықтарды есептеу мен төлеудің, сондай-ақ олар бойынша салық есептілігін тапсырудың біреуін ғана дербес таңдайды:

1. Жалпыға белгіленген тәртіп.

2. Біржолғы талон негізіндегі салық режимі.

3. Патент негізіндегі арнайы салық режимі.

4. Оңайлатылған декларация негізіндегі салық режимі.

Біржолғы талон- арнайы салық режимін қолдану правосын куәландыратын және жеке табыс салығы бойынша бюджетпен есеп-айырысу фактісін растайтын құжат. Біржолғы талон аратұра сипаттағы қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларға 90 күннен аспайтын қызметке беріледі.

Патент алудың шарттары келесідей:

1. Жалдамалы қызметкер еңбегін пайдаланбау керек.

2. Жеке кәсіпкер ретінде тіркелуі керек.

3. Жыл ішіндегі табысы 2 млн теңгеден аспауы тиіс.

Патент бір жыл ішінде кемінде бір ай мерзімге беріледі. Патенттің құнын есептеуді жеке кәсіпкер болжанатын кірісіне 3 пайыздық ставканы қалдану арқылы есептейді.
2.Шағын бизне субъектілері үшін бюджетпен есеп-айырысудың негізгі формаларының бірі болып оңайлатылған декларация негізіндегі салық режимі тадылады. Бұл форма жалдамалы жұмысшылар еңбегін қолданатын кәсіпкерлерге арналған. Оңайлатылған декларация негізіндегі салық режиміне салық кезеңі басталғанға дейін көшу үшін шағын бизнес субъектілері өз қызметін жүзеге асыратын салық органына өтініш береді. Жеке кәсіпкерлер үшін келесідей шарттар орындалуы қажет:

1. Жеке кәсіпкердің өзін қоса алғанда қызметкерлердің орташа саны 15 адам болуы керек;

2. Салық кезеңі ішінде шекті табысы 4,5 млн. теңге болуы керек.

Жеке кәсіпкердің табысына мынадай ставкалар бойынша салық салынады:

Тоқсандық табысы	Ставкасы
2000,0 мың теңгеге дейін	Табыс сомасының 3 %
2000,0-3000,0 қоса	60,0 мың теңге + 2000,0 мың теңгеден асатын сомадан 5%
3000,0 мың теңгеден жоғары	110,0 мың теңге + 3000,0 мың теңгеден асатын сомадан 7%

Заңды тұлғалар үшін келесідей шарттар орындалуы қажет:

1. Заңды тұлғалардың өзін қоса алғанда қызметкерлердің орташа саны 25 адам болуы керек;

2. Салық кезеңі ішінде шекті табысы 9 млн. теңге болуы керек.

Заңды тұлғалар табысына мынадай ставкалар бойынша салық салынады:

Тоқсандық табысы	Ставкасы
2000,0 мың теңгеге дейін	Табыс сомасының 4 %
2000,0-4500,0 қоса	80,0 мың теңге + 2000,0 мың теңгеден асатын сомадан 5%
4500,0 мың теңгеден жоғары- 6500,0 мың теңгені қоса	205,0 мың теңге + 4500,0 мың теңгеден асатын сомадан 7%
6500,0 мың теңгеден жоғары	345,0 мың теңге + 6500,0 мың теңгеден асатын сомадан 9%

3. Шаруа қожалықтарына арналған салық режимі бірыңғай жер салығын төлеу негізінде бюджетпен есеп-айырысудың ерекше тәртібін көздейді және ауыл шаруашылығы өнімдерін ұқсату, өткізу жөніндегі шаруа қожалықтары қызметіне қолданылады. Жеке меншік правосымен және меншігінде жер учаскесі болған кезде шаруа қожалықтары осы режимді қолдану құқығын алады. Шаруа қожалықтарына арнайы салық режимін қолдану үшін арнайы салық режимін қолдану үшін жыл сайын 20 ақпаннан кешіктірмей жер ууаскесі орналасқан жардегі салық органына өтініш береді.Бірыңғай жер салығын есептеу жер учаскесін бағалау құнына 0,1%-дық ставканы қолдану жолымен жүргізіледі. Бірыңғай жер салығын төлеушілер шаруа қожалығының басшысын және мүшелерін қоса алғанда әрбір қызметкер үшін айлық есептік көрсеткіштің 20 %-дық ставкасы бойынша әлеуметтік салық сомасын ай сайын есептеп отырады.

Сұрақтар:

1. Алымдар.

2. Төлемақылар.

3. Мемлекеттік баж.
1. 2002 жылы қаңтарынан бастап жаңа салық кодексіне сәйкес ҚР-да 9 салық, 9 төлемақы, 13 алым қызмет етті. Қазіргі уақытта 12 алым бар. Олар келесілер:
Алымдар (сборы)

1. Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым.

2. Жеке кєсіпкерді мемлекеттік тіркегені үшін алым

3.Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді мемлекет тіркегіні үшін алым.

4. Радио электрондық құралдары және жиілігі жоғары құрылғыларды мемлекет тіркегені үшін алым.

5. Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекет тіркегені үшін алым.

6. Теңіз өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекет тіркегені үшін алым.

7.Азаматтық әуе кемелерін мемлекет тіркегені үшін алым.

8. Дәрі дәрмек құралдарын мемлекет тіркегені үшін алым.

9. Автокөлік құралдардың Қазақстан Республикасы территорясы арқылы жүріп өткені үшін алым.

10. Аукциондардан алынатын алым.

11. Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу правосы үшін лицензиялық алым.

12. Телевизия жєне радио хабарларын тарату ұйымдарына радио жиілілік спекторын пайдалануға рұқсат бергені үшін алым.
Төлемақылар.

1. Жер учаскесін пайдаланғаны үшін төлемақы.

2. Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы.

3. Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы.

4. Жер бетіндегі көздердің, су ресурстарын пайдаланған үшін төлемақы.

5. Орманды пайдаланғаны үшін төлемақы.

6. Ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлемақы.

7. Радио жиілік спекторын пайдаланған үшін төлемақы.

8. Сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы.

9. Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы.

Мемлекттік баж төлеушілер болып заңдық мәні бар іс-қимылдар жасау және құжаттар беру жөнінде мемлекет уәкәлдік берген органдарға немесе лауазымды адамға өтініш жасайтын жеке және заңды тұлғалар табылады. Мемлекеттік баж келесілерден алынады:

- сотқа берілетін талап арыздардан, ерекше жүргізілетін арыздардан;

- нотариаттық іс-қимылдар жасағаны үшін, нотариат куәландырған құжаттардың көшірмелерін бергені үшін;

- азаматтық хал актілерін тіркегені

үшін, сондай-ақ тіркеу туралы куәліктерді және олардағы жазбаларды өзгертуге, толықтыруға және қалпына келтіруге байланысты куәліктерді қайтадан бергені үшін;

- ҚР-ның азаматтығын алу;

- ҚР-ның азаматтық төлқұжатын, жеке куәліктерін бергені үшін;

- азаматтық қаруды тіркегені және қайта тіркегені үшін және т.б. алынады.