5.Өндіріс – қоғам мүшелерінің пайдалы өнім жасау қызметі және соның ілеспе нәтижесі ретінде табиғи ресурстарды түрлендіруі. Өндіріс қоғамда толып жатқан элементтер мен факторларды (ресурстарды) қамтитын белгілі бір өндіргіш күштердің жұмыс істеуін көздейді. Адамзат қоғамы дамуының барлық сатыларында дәстүрлі түрде жұмыс күші (өзіндік немесе адам факторы) және өндіріс құрал-жабдығы (заттық немесе материалдық фактор) өндірістің басты факторлары болды. Қазіргі ғылыми-техникалық төңкеріс жағдайында өндіргіш күштердің күрделілене түсуі байқалады: оларға өндірісті ұйымдастыру (бүкіл өндіріс үдерісінің бірлігі мен тізбектілігін қамтамасыз ететін ішкі байланыстардың белгілі бір құрылымы) және экологиялық фактор (адамның өзара қатынастарымен, қоршаған ортамен, табиғатты қорғау, сақтау және қалпына келтіру қажеттігімен байланысты мәселелер кешені) қосылып отыр. Негізінен халықаралық тауар қозғалысы мен өндіріс факторларының халықаралық қозғалысы, бірін бірі алмастыра алады. Айталық капитал шығыны көп ел, не капиталды көп қажет ететін тауарларды, не капиталдың өзін экспорттай алады. Ал еңбек шығыны көп ел, еңбекті көп қажет ететін тауарларды экспорттай алады немесе оның азаматтары шетелге барып, сонда жұмыс істей алады. Өндіріс факторларының халықаралық қозғалысы тауарлардың халықаралық сауда – саттығы бағынатын заңдарға бағынады: өндіріс факторлары олар үшін көп төлейтін елдерге орын ауыстырады(% — қ ставкасы жоғары, еңбекақы мен лицензиялық төлемдер жоғары).
Өндіріс факторларының халықаралық шоғырлануы, тәртіп бойынша, тауарлар мен қызметтер саудасына қарағанда, одан да бетер қатаң шектеулерге алатын мемлекетпен жасанды түрде шектелетінін айта кету керек. Бұл өндіріс факторларының елден – елге орын ауыстыруы тек эелнлмикалық емес, сондай – ақ саяси — әлеуметтік мәселелрдің туындауымен түсіндіріледі.»
6. Абсолюттік артықшылығы, Саудадан түскен пайда туралы ойлауды бастау үшін өнімділік пен шығындар туралы екі тұжырымдаманы түсінуіміз керек. Олардың біріншісі абсолютті артықшылығы ретінде белгілі және ол нақты өнімді немесе қызметті жасау үшін неғұрлым өнімді немесе тиімді болатын елге нұсқайды. Басқаша айтқанда, егер ел басқа елдерге қарағанда әлдеқайда көп көлемде (еңбек, уақыт және басқа өндіріс факторлары) шығара алатын болса, елде жақсы өнімді өндіруде немесе қызмет көрсетуде абсолютті артықшылығы бар. Бұл тұжырымдама мысал арқылы оңай суреттеледі: Қытай мен Америка Құрама Штаттары мен Қытайда күріш жасайды, ал Қытайдағы адам сағатына 2 фунт күріш шығара алады, бірақ Құрама Штаттардағы адам 1 фунт сағатына күріш. Кейінірек, Қытайда күріш өндіруде абсолютті артықшылығы бар, өйткені ол сағатына адамның көп бөлігін өндіре алады.
