1. Адам туралы ғылым жүйесіндегі психологияның орны
Коммуникацияның құрылымы, негізгі функциялары және түрлері
жүктеу/скачать 72,01 Kb.
|
1. Àäàì òóðàëû ?ûëûì æ?éåñ³íäåã³ ïñèõîëîãèÿíû? îðíû 2
| 32.Коммуникацияның құрылымы, негізгі функциялары және түрлері.
Қоғамда адамдар арасындағы ең үлкен құбылыс бұл қарым-қатынас. Қарым-қатынас болмай адамдар бір-бірімен араласа алмайды. Ал қарым-қатынасты орнату үшін ең алдымен мәдениетті игеру керек. Қалай болса солай сөйлеу бұл өзара қатынасты бұзуға алып келеді. 1. Маскiлi қарым-қатынастар– бiр күннiң iшiнде бiрнеше маска кию.Формалды қарым-қатынас, яғни мұнда маскiлердi пайдаланып сұхбаттасушылардың тұлғалық ерекшелiгiн түсiнiп ескеруге талпынамыз (сыпайлық, қаталдық, тұйықтық). Шынайы сұхбаттасушыға деген сезiмдерiн, эмоцияларын қарым-қатынас барысында көрсетпейдi. Мысалы,жағымпаздану,өз жұмысын істетіп алу мақсатында өтірік қошеметтеуді жатқызуға болады. 2. Формалды рөлдiк қарым-қатынас – мұнда сұхбаттасушының тұлғасы мен әлеуметтiк рөлi маңызды болып табылады. 3. Iскерлiк қарым-қатынас – мұнда сұхбаттасушының iске деген тұлғалық ерекшелiгi, мiнезi, жасы, көңiл-күйi ескерiледi. Сонымен бiрге оның iске деген қызығушылығы мәндiк маңызды орын алады. 4. Достардың рухани және тұлғалық қарым-қатынасы – мұнда кез келген тақырыпқа әңгiме қозғауға болады, тек сөз арқылы ғана емес жест, мимика арқылы бiрiн-бiрi жақсы түсiнедi. 5. Маникулятивтiк қарым-қатынас – сұхбаттасушыдан белгiлi бiр пайда табуға бағытталған. Ол үшiн сұхбаттасушының тұлғалық ерекшелiгiне байланысты түрлi әдiстер пайдаланады. 6. Вербалды және вербалды емес қарым-қатынас. Коммуникациялық жүйе – бұл алынатын және берiлетiн ақпаратты түсiнудi қамтамасыз ету мақсатында адамдар арасындағы хабар алмасу. Коммуникацияның негiзгi функциялары мыналар: 1.Информативтi – адамдар арасындағы өзара әрекеттесудi ұйымдастыру. 2.Интерактивтi – адамдар арасындағы өзара әрекеттесу түрлерiн пайдалана тырып сұхбаттасушының көңiл күйiне, сенiмiне мiнез-құлқына әсер ету. 3.Перциптивтi – қарым-қатынасқа түсушi серiктестердiң бiрiн-бiрi қабылдауы және өзара түсiнушiлiктi қалыптастыру. 4.Экспрессивтi – эмоционалды бастан кешiрулер сипатын өзгерту. 33.Коммуникацияның вербалды және вербалды емес құралдары. ауызша- бұл сөз латынның «verbalis» сөзінен шыққан, яғни ауызша. Анау. бұл жағдайда қарым-қатынас сөздердің көмегімен жүзеге асады. Ауызша қатынас үш түрге бөлінеді: Сөйлеу – сөз арқылы қарым-қатынас жасау (диалог, монолог). Жазбаша байланыс – қолмен, компьютерде басып шығару, смс және т.б. Ішкі – сіздің ішкі диалогыңыз (ойларды қалыптастыру). вербалды емесвербалды қоспағанда, қарым-қатынастың басқа түрлері. Бұл не болуы мүмкін: Сөйлеуге құрылған сөздер біздің сізбен қарым-қатынасымыздың бірлігі болып табылады. Оларды ауызша айтуда да, жазуда да қолданамыз. Немесе теру (пернетақтада теру), егер біз өзімізге жақын шындықтар туралы айтатын болсақ. Мұндай қарым-қатынас кімнің қандай рөл атқаратынына байланысты бөлінеді: сөйлеу – тыңдау, жазу – оқу. Сөйлеу вербальды коммуникацияны жоғары деңгейде ұстау үшін оның құрамдас бөліктерін дамыту қажет. Ең алдымен, бұл сөздік. Кітап оқу, сөздік қорын тыңдау, интеллектуалды дамыған адамдармен сөйлесу - мұның бәрі сөздік қорды толықтыруға және кеңейтуге үлкен көмектеседі. Жазбаша қарым-қатынаста ақпаратты дұрыс жеткізу үшін тыныс белгілерінің ережелерін білу өте маңызды. Көбінесе нүктелер мен үтірлерді дұрыс қоймау арқылы мағынаны бұрмалауға немесе дұрыс емес нәрсеге назар аударуға болады. Тыныс белгісін дұрыс қойып, өз өміріңді сақтап қалу керек болған мультфильм бәріміздің есімізде: «Өлім жазасын кешіре алмайсың». Сөйлеу және жазбаша қарым-қатынас бірден бірнеше мәселені шешеді: Коммуникативті – өзінің ауқымды көріністерінде адамдар арасындағы өзара әрекетті қамтамасыз етеді. Когнитивті – адам білім мен жаңа ақпаратты алады. Жинақтаушы – жинақталған білімді (, кітаптарды) көрсету. Эмоционалды – әлемге деген көзқарасыңызды, сезіміңізді сөз арқылы білдіре аласыз. Этникалық – әртүрлі елдердің халықтарының бірлестігі (қолданылатын тілге сәйкес жүктеу/скачать 72,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|