Шартсыз рефлекстер – гомеостаз тұрақтылығын сақтау үшін тұқым қуалайтын (филогенезде қалыптасқан) рефлекторлы механизмдер.
Шарттырефлекстер– организмніңқоршағанортағабейімделуреакциясы.
Шарттырефлекстер - ойлауқабілетінің, мінез-құлықтыңжәнеқоршағанортағабейімделуініңнегізі.
Шартты мен шартсызрефлекстіңайырмашылығы.
Шартсыз рефлекс
|
Шартты рефлекс
|
1. Туапайдаболған;
2. Түрлік;
3. Рефлекстікдоғатұрақты;
4. Рефлекстікдоғақыртысастықұрылымындатұйықталады;
5. Рефлекстұрақты ,әрінықты;
6. Рефлекс арнайырецептивтікөріске, барбартітіркендіргіштебайқалады
|
1. Жүрепайдаболған;
2. Жекешілдігі;
3. Рефлекстікдоғатұрақсыз(уақытшабайланыс);
4. Рефлекстікдоға ми қыртысындатұйықталады;
5. Тұрақсыз;
6. Кез-келгениндиференттітітіркендіргіштебайқалады.
|
Шартты рефлекс түрлері:
І. Рецептордыңорналасуынасәйкес
1. Экстероцептивті
2. Проприоцептивті
3. Интероцептивті
ІІ. Шарттытітіркендіргіштіңтабиғатынасәйкес
1.
Табиғи
2. Жасанды
III. Биологиялықмаңызынабайланысты
1. Ас қорыту
2. Қорғаныш
3.
Жыныстық
4. Бағдарлау
IV. Жауап беру реакциясынабайланысты
1. Тамырқозғалтқыш
2. Сөлбөліну
3.
Қимыл-әрекеттік
4. Экскреторлыжәнет.б.
V. Рефлекстіңерекшетүрі - уақытқабайланысты рефлекс
VI. Үрдістіңөтуағымынабайланысты
1. Қозғыш
2. Тежегіш
VIІ. Қалыптастыру тәсіліне байланысты:
1. Нақты
а)
Сәйкес келетін
б) Қысқа мерзімді
в) Ұзақ мерзімді
г) Кешіктірілетін
2.
Бір ізді
3. Бірінші, екінші немесе одан да жоғары реттік
4. Жинақы
5. Ажыратылған және жайылмалы (жалпылама)
6. Комплексті (бір мезгілді, кеңістікті).
7. Динамикалық стереотип.
8. Ұқсаснемесесәйкес.
