1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі


парасат  сенімнен жоғары



Pdf көрінісі
бет38/454
Дата14.12.2021
өлшемі6,3 Mb.
#127173
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   454
Байланысты:
Totin Filosofia

парасат 

сенімнен жоғары

24.



 

Ел билеушіге қажетті қасиеттерді зерттеген, қазақ жерінде дүниеге 

келген ұлы ойшыл: 

әл-Фараби

25.



 

Өмірдің мәңгілігін мен жан азаттығын уақытша екендігін айтқан 

ортағасырлық ойшыл: 

ибн-Рушд

26.



 

Ақиқатты танудың қай жолы сопылықты сипаттайды? - 



аскеттік, 

мистикалық

27.



 

Ізгі қала және надан қала туралы ілімді кім жазды?  



- әл-Фараби

28.



 

Суфизмнің негізін салушы: 



ибн-Араби

29.



 

«Философияны оқып-үйрену үшін қажетті шарттары жайлы 

трактаттың» авторы: 

әл-Фараби

30.



 

Сопылық ағымды тудырған: 



абидтер

31.



 

Антикалықтан әл-Фараби қабылдаған философиялық дәстүрді атаңыз?- 



перипатетизм

32.



 

Шығыста Платон мен Аристотельді қалай атаған?- 



Афлатон және 

Арастатолис

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


90 

 

52 - кесте 



 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІ  

 

 

 



 



 

 

КЕЗЕҢІ 

 

 

УАҚЫТЫ 

 

 





 

 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІ 

 

 

ХV – ХVІ ғ.ғ. 

 

 

 

 

 

 


91 

 

53 - кесте 

 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІ ФИЛОСОФИЯСЫНДАҒЫ 

 БАСТЫ ҰҒЫМДАР 

 

 

 



ҰҒЫМДАРЫ 

 

 

 ФИЛОСОФИЯЛЫҚ МӘНІ 

 

 

АБСОЛЮТ 

 

 

болмыстың рухани бастамасы – біртұтас, шексіз, 

мәңгілік (Құдай, рух, идея, ерік және т.б.); 

 

 

РЕНЕССАНС 

 

қайта жаңғыру немесе қайта дәуірлеу



 



  

 

УТОП 

 

Жоқ, яғни өмірде жоқ немесе болмайтын, тек 

адамның қиалында ғана болатын дүние; 

 

 

ГЕЛИО - 

ЦЕНТРИЗМ 

 

Орталығы 



 Күн болып табылатын, Күн жүйесі 



мен Жердің құрылысы жайлы ілім

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


92 

 

54 - кесте 



 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІНДЕГІ 

 БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ БАСТЫ ИДЕЯЛАРЫ 

(ХV – ХVІ ғ.ғ) 

 

 

 



 

 

 



 

ТЕОЛОГИЯ 

 

 



Теизм және пантеизм арасындағы қарама- 

қарсылық. Секуляризация 

 

 

 



ОНТОЛОГИЯ 

 

 



Шексіз әлем. Батыс дуализмінен бас тарту. 

Гелиоцентризм. Полицентризм. Табиғат пен 

Адам бойындағы тылсым күштер. 

 

 

 



АНТРОПОЛОГИЯ 

 

 



Антропоцентризм. Гуманизм. Мәңгілік 

құндылықтардың қайта оралуы. Адам 

бостандығын жасаушы 

– 

адамға табыну.  



 Адам бойындағы рухани идея 

 

 

 



ГНОСЕОЛОГИЯ 

 

 



Ойдың қалыптасуы. Танымның ғылыми 

әдістерінің құрылуы 

 

 

 



ЭТИКА 

  

 



Дуализм: Жаңа Өсиет (Новый Завет) 

жазбаларындағы этика және өмірге эпикурлік 

қатынас. Адам өз тағдырын айқындауға 

қауқары бар 

 

 

ӘЛЕУМЕТТІК 



ФИЛОСОФИЯ  

 

 



Әділетті, жетілген қоғамның түрлері 

(Әлеуметтік утопиялар) 

 

 

 

 



 

 



93 

 

55 - кесте 



 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІНІҢ ФИЛОСОФИЯСЫ 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

ӨКІЛДЕРІ 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Гуманистік  

бағыт 

Социалистік-утопистік 

бағыт 

Натурфилософиялық 

бағыт 

Адамның еркін, 

бостандығын 

өздерінің 

философиялық 

ілімдерінің өзегі 

деп, рухани өмірде, 

мәдениетте 

гуманизм деген 

бағытты дүниеге 

әкелді; 

 

Қоғамдық 

құрылысты 

сынап, 

утопиялық 

социалистік 

идеяға  

бой ұрды; 

Табиғаттану 

ғылымдарының 

жетістіктеріне 

сүйене отырып, 

әлемнің пайда 

болуы және оның 

құрылысы туралы 

ілімі жөніндегі 

жаңалықтар  

ашты; 

 

Дантье Алигьери 

(1265-1321) 



 

Франческо 

Петрарка 

(1304-1374) 



 

Лоренцо Валла 

(1507-1557) 



 

 

 

 

 

 

 

Томазо 

Компанелла 

(1568-1639) 



 

өзінің


 «Күн қаласы» 

еңбегінде 



 

Томас Мор 

(1478-1535) 

өзінің

 «Утопия» 

еңбегінде



 

 

Николай Коперник 

(1473-1543) 



Джордано Бруно 

(1548-1600) 



Леонардо да Винчи 

(1452-1519) 



Андреас Везалий 

(1514-1564) 



Галилео Галилей 

 

 

Қайта Жаңғыру кезеңінің 

философиясы

 


94 

 

55 - кестенің жалғасы 



 

ҚАЙТА ЖАҢҒЫРУ КЕЗЕҢІНІҢ ФИЛОСОФИЯСЫ 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

ӨКІЛДЕРІ 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Неоплатондық 

 бағыт 

Саяси  

бағыт 

Реформациялық 

бағыт 

 

Платон ілімін 

дамытты,  

идеализм 

тұрғысында 

табиғатты, 

ғарышты,  

адамды тануға 

ұмтылды; 

 

Мемлекет 

мәселесі, 

 саяси күрес, 

қоғамдағы 

басқару әдістерін 

қарастырды; 

 

Шіркеулік 

идеологияны, дінге 

сенушілер мен 

шіркеу арасындағы 

қатынасты қайта 

қарастыруды, оны 

өзгертуді мақсат 

етті;  

Н. Кузанский 

(1401-1464) 



П. д. Мирандолла 

(1463-1494) 



Марсилио Фичино 

(1433-1499) 



Эразм 

Роттердамский 

(1469-1536) 



Мишель Монтень 

(1533-1592) 



 

 

 

 

 

 

 

 

Никколо 

Макиавелли 

(1469-1527) 



 

 

Мартин Лютер 

(1483-1546) 



 

Жан Кальвин 

(1509-1564) 



 

Томас Мюнцер 

(1490-1525) 



 

Қайта Жаңғыру кезеңінің 

философиясы 


95 

 

Қосымша сұрақтар: 



 

 



Қайта Өрлеу философиясындағы – антропоцентризм. 

 



Қайта Өрлеу философиясындағы – гуманизм. 

 



Мишель Монтеннің философиялық идеялары.

 

 



 

Қайта Өрлеу Дәуіріндегі утопиялық идеялар. 



 

Қайта Өрлеу Дәуіріндегі эстетика. 



 

Нақыл сөздердің мән-мағынасын түсіндіріп беріңіз! 

 



 

Қайта Жаңғыру (ренессанс) қарсыласудан туған (О.Шпенглер). 

 

Универсум ұясы – универсумның өзі (П.Т. де Шарден). 



 

 

 



 

 

 



 


96 

 

Қайталауға арналған тест сұрақтары: 



 

1.

 



Қайта жаңғыру кезеңі деп аталу себебі: 

антикалық мұрагерлік өз 

жалғасын тапты

3.



 

Ренессанс философиясының ерекшелігі: 



антропоцентризм

4.



 

Ренессанс дәуірінің ойшылы: 



Галилео Галилей

5.



 

«Күн қаласы» еңбегін жазған кім? - 



Томазо Компанелла

6.



 

«Утопия» деген философиялық еңбектің авторы, ағылшын ойшылы: 



Томас Мор

7.



 

Т.Мордың әлеуметтік теориясы қалай аталады? - 





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   454




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет