1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі

 

251 

 

162 - кесте 

 

БОЛАШАҚТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ 

__________________________________________________ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

БОЛАШАҚТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ 

ӘДІСТЕРІ 

 

ПРОГНОСТИКА 

 

ТҮРЛІ ЭКСПЕРТТЕР ЖАСАУ 

 

КОМПЬЮТЕРЛІК МОДЕЛЬДЕУ 

 

ТАРИХИ АНАЛОГИЯ 

ЭКСТРАПОЛЯЦИЯ және т.б. 

ДӘСТҮРЛІ ҒЫЛЫМИ 

ӘДІСТЕРІ: 

 

 

 

252 

 

162 - кестенің жалғасы 

 

БОЛАШАҚТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ 

__________________________________________________ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

БОЛАШАҚТЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ӘДІСТЕРІ 

 

 

САКРАЛЬДІ МӘТІНДЕР ИНТЕРПРЕТАЦИЯСЫ 

 

ПАРАПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚАБЫЛДАУ 

 (ТҮС КӨРУ, ЖОРАМАЛ ЖАСАУ және т.б.) 

 

АСТРОЛОГИЯЛЫҚ БОЛЖАМДАР, т.б. 

ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС ӘДІСТЕРІ: 

 

 

253 

 

Қосымша сұрақтар: 

 



 

Адамзаттың жарқын болашағы дегенді қалай түсінесің? 



 

Қазіргі таңдағы адамзаттың болашағы немен байланысты? 



 

Философиядағы болашақтың мәселесі. 



 

Болашақты зерттеудің ғылыми және ғылыми емес әдістері. 



 

Болашақ және ғылыми-техникалық прогресс (ҒТП). 



 

Адамзаттың ғаламдық проблемаларды шешу қауқары қандай? 



 

Ғаламдық проблемаларды шешудегі ақпараттық қоғамның алар орны 

қандай? 



 

Жер бетіндегі демографиялық ахуал. Өркениеттердің болашағы қандай 

болмақ? 

 

Нақыл сөздердің мән-мағынасын түсіндіріп беріңіз! 

 



 

Дүниені өзгерту үшін өзіміз өзгеруіміз қажет (М.Ганди). 



 

Адам  баласы  зиянкес  болғандықтан  ғана  талай  зиянды  іс  істеледі 

(Ш.Құдайбердіұлы).  



 

Болашақты  біліп  болмайды.  Бірақ  күннің  тұтылу  мерзімін  есептеп 

жүрген астроном осымен келісе қояр ма екен? (Л.Витгенштейн). 



 

Болашағымызды машиналарға сеніп тапсырғаннан бері – сәуегейліктен 

сән кетті (Э.Канетти). 

 

Қайталауға арналған тест сұрақтары: 

 

1.

 

Қазіргі заманғы жаһандану проблемаларының бірі: 

СПИД індетіне 

қарсы күрес

; 

2.

 

«Хиромантия» деген не? - 

адамның болашағын болжаудың бір әдісі, 

яғни алақан сызықтарына қарап адамның болашағын айту

; 

3.

 

Болашақты болжаудың әдістері: 

экстраполяция, эксперттік баға, 

және т.б.

; 

4.

 

Болашақты болжаудың бір әдісі: 

тарихи аналогия

; 

5.

 

Жоғарыдан төменге түсу немесе «кері қозғалыс» деген түсінік: 

регресс

; 

6.

 

Төменнен жоғарыға қарай қозғалысты сипаттайтын даму типі: 

прогресс

; 

7.

 

«Жердегі  адамдар саны геометрикалық прогресс арқылы, олардың 

өмір сүруі арифметикалық- есеппен өзгереді» деген пікірді айтқан 

ағылшынның  свещенигі, экономисі әрі демографы? - 

Мальтус

; 

8.

 

Саннан сапалық өзгеріске ауысу процесі: 

секіріс (скачок)

; 

9.

 

Бiртұтастық немесе жаһандану iлiмiн Э.Тоффлер қалай атайды? -

холиз

; 

10.

 

Футурология - 

болашақты зерттейтін ілім

; 

11.

 

«Білімді» және «ақпаратты» теңестіруге бола ма? - 

жоқ

; 

12.

 

Қазіргі ғылымда постмодернизмді ....... философиясы деп те атайды. - 

жаһандану

;

 

254 

 



 

ФИЛОСОФИЯЛЫҚ АНЫҚТАМАЛЫҚ

 

 

АБАЙ, 

Ибраһим  Құнанбайұлы

   

(1845–1904)

 

—  қазақтан 

шыққан  ұлы  ақын,  кемеңгер  философ,  қазіргі  заманғы  қазақ 

жазба  әдеби  тілінің  негізін  салушы,  композитор,  қазақ 

мәдениеті 

Ренессансының 

көрнекті 

классигі. 

Оның 

дүниетанымында  Құдай  мен  табиғат,  адам  мен  құдірет,  жан 

мен  тән,  өмір  мен  өлім  көп  орын  алды.  Абай,  бір  жағынан, 

Құдай  бар  («Алланың

 

өзі  де  рас,  сөзі  де  рас»)  деп,  түсінсе, 

екінші  жағынан,  дүниенің,  әлемнің  объективтік  заңдылығы  бар    екенін 

мойындайды.  Сондықтан 

ғылымды  меңгеруге,  дүниені  танып-білуге 

шақырды

.  Абайдың  ойынша  адамның  ақылдылығы,  саналылығы  дүниені 

зерттеумен, оның ішкі сырын білумен тығыз байланысты. Таным тұрғысынан 

Абай   

сананың,  ақылдың  рөлін  жоғары  бағалады

.  Дүниені  тану,  ақиқатты 

білу, ғылымды меңгеру Абайдың пікірінше, адамға тән қасиет болуға тиіс.  

 

АБЕЛЯР, 

Пьер  Абеляр

 

(1079–1142)

 

—  француз  арасынан 

шыққан  философ,  теолог-схоласт,    схоластикалық  тәсілдің 

негізін қалаушы және қорғаушысы. 

Шығармалары:

 «Бар және 

жоқ». Абелярдың пікірінше, шынайы өмір сүретін – жалқылар, 

бірақ  олардың  өзара  ортақ  қасиеттері  болғандықтан,  осы 

негізде  әмбебап  жалпы  ұғымдар  қалыптасады.  Әмбебап 

жалпылар  (универсалилер)  шын  өмір  сүреді,  себебі  ол 

Құдайдың  ақыл-ойында  бар.  Ол  өзі  жаратқан  заттардың  үлгісі  болып 

табылады.  Олай  болса,  жалқыларды  зерттеп  алған  білім  де,  жалпылардың 

шын  өмір  сүретіндігіне  деген  сенім  де  бір-біріне  қайшы  келмеулері  керек. 

Адамға  керекті  нәрсе  –  оның  іс-әрекеті  емес,  Құдайға  деген  сенімі.  Абеляр 

осындай екіұшты пікірлері үшін сынға түсті.  

 

жүктеу/скачать 6,3 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: