1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 6,3 Mb. Pdf көрінісі
|
Totin Filosofia
| Николай
Коперник ; 27. Құдайды емес Адамды - зерттеу объектісінің орталығы ретінде қарастыратын философия:
; 28. Антиклерикализм дегеніміз: шіркеуге сыни көзбен қарау ; 29. Швейцариядағы Реформацияның ірі өкілі: Кальвин ; 30. Германиядағы діни реформацияның ірі өкілі, библияны алғаш рет неміс тіліне аударған:
; 31. Шаруа отбасынан шыққан немістің философы: Якоб Беме ; 32. Дж.Бруно қай философиялық бағыттың өкілі? - пантеизм ;
99
ҰҒЫМДАРЫ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ МӘНІ АПРИОРЛЫҚ алдыңғыдан туындайтын нәрсе, яғни, тәжірибиеден бұрын болатын және оған тәуелсіз білімді белгілейтін ұғым; МОНАДА бірлік, біртұтас, яғни ғарыштық немесе жекенің өмір сүру негізі – рухани бірлік (формальді тұрғыда грек-рим атомизіміндегі атомдарға ұқсас нәрсе); ИМПЕРАТИВ талап, заң, бұйрық; СУБСТАНЦИЯ түпнегіз, мән, яғни түрлі заттардың, құбылыстардың, процестердің өмір сүруінің, олардың ішкі бірлігінің негізі; МЕН субьектің өзегін белгілейтін категория, ол оның ішкі, рухани әлемін немесе оның тұтас тіршілігін белгілейді;
бай мен кедей арасындағы бітпейтін, бір ымыраға келе алмайтын мәңгілік тартыс, күрес ;
АТЕИЗМ
немесе оны мойындамау ;
100
ЖАҢА ДӘУІРЛІК БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ ДАМУЫ БАРЫСЫНДАҒЫ БАСТЫ БАҒЫТТАР (ХVІІ – ХІХ ғ.ғ.)
ЖӘНЕ СЕНСУАЛИЗМ
МЕТАФИЗИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛИЗМ Ж.О.ЛАМЕТРИ, П.А.ГОЛЬБАХ, К.А.ГЕЛЬВЕЦИЙ РАЦИОНАЛИЗМ Р.ДЕКАРТ, И.НЬЮТОН, В.ЛЕЙБНИЦ, Б.СПИНОЗА, И.КАНТ, Г.ГЕГЕЛЬ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ Т.ГОББС, ДЖ.ЛОКК,М.А.Ф.ВОЛЬТЕР, Ж.-Ж.РУССО, Д.ДИДРО, Э.КОНДИЛЬЯК, Г.Э.ЛЕССИНГ, ГЕРДЕР, И.КАНТ және т.б. ИДЕАЛИЗМ Д.ЮМ, ДЖ.БЕРКЛИ, И.КАНТ, И.ФИХТЕ, Ф.ШЕЛЛИНГ және Г.ГЕГЕЛЬ АНТРОПОЛОГИЯЛЫҚ МАТЕРИАЛИЗМ ЛЮДВИГ ФЕЙЕРБАХ ДИАЛЕКТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛИЗМ (МАРКСИЗМ) К.МАРКС және Ф.ЭНГЕЛЬС МИСТИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯ (МАСОНДАР, РОЗЕНКРЕЙЦЕРЛЕР, ГЕРМЕТИСТЕР және т.б.) СЕН-ЖЕРМЕН, КАЛИОСТРО, СВЕДЕНБОРГ, СЕН-МАРТЕН ӨМІР ФИЛОСОФИЯСЫ А.ШОПЕНГАУЭР, Ф.НИЦШЕ, А.БЕРГСОН ПОЗИТИВИЗМ О.КОНТ, Г.СПЕНСЕР, Д.С.МИЛЛЬ ЖАҢА ДӘУІРДЕГІ БАТЫС ФИЛОСОФИЯСЫ 101
ХVІІІ-ғ . ФРАНЦУЗДЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ __________________________________________________________
ДЕИСТІК
Құдай идеясын терістеді, Құдай тек алғашқы бастама, бәрінің себепшісі ғана, Құдай дүниені жаратқаннан соң, онда болып жатқан үрдістерге араласпайды, Құдай мен Табиғаттың бірлігі идеясын мойындамады.
т.б.
АТЕИСТІК- МАТЕРИАЛИС -ТІК
Құдай - жоқ, материядан тәуелсіз идея жоқ, таным – материяның өзін-өзі бейнелеуі, білім көзі – сезім, әлеуметтік антогонизмнің себебі – жеке меншік, мемлекет мұраты – «зайырлы абсолютизм». Ж.Мелье, Ж.О.Ламетри, Д.Дидро, П.А.Гольбах, К.А.Гельвеций және
т.б.
УТОПИЯЛЫҚ- СОЦИАЛИСТІК (коммунистік)
Тең жағдайда, әділеттілік идея салтанат құрған, қоғамдық меншікке негізделген жаңа қоғам құру: ең басты әлеуметтік зұлымдық – жеке меншік пен қоғам бай-кедей болып қарама-қарсы топқа бөлінуі.
Г.Мабли, Ф.Бабеф, К.Сен-Симон, Ф.Фурье және т.б. ҮШІНШІ БАҒЫТ ЕКНШІ БАҒЫТ БІРІНШІ БАҒЫТ ФРАНЦУЗДЫҢ АҒАРТУШЫЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ 102
АТАҚТЫ ФРАНЦУЗ АҒАРТУШЫ-ФИЛОСОФЫ, АҚЫН, ПРОЗАШЫ, ТАРИХШЫ, ПУБЛИЦИСТ, ӘРІ ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУШЫСЫ – Ф.ВОЛЬТЕР (1694-1778) АЗАМАТТАРДЫҢ ЗАҢ АЛДЫНДА ТЕҢДІГІ СӨЗ БОСТАНДЫҒЫ ЖЕКЕ МЕНШІКТІҢ МЫЗҒЫМАСТЫҒЫ «ТАРИХ ФИЛОСОФИЯСЫ» ТЕРМИНІН ЕНГІЗДІ КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ МОНАРХИЯ МЫНАЛАРДЫ ЖАҚТАДЫ: 103
МАТЕРИАЛИСТІК БАҒЫТ ИДЕАЛИСТІК БАҒЫТ ИММАНУИЛ КАНТ
ИОГАНН ФИХТЕ
ФРИДРИХ ШЕЛЛИНГ
ГЕОРГ ГЕГЕЛЬ ЛЮДВИГ ФЕЙЕРБАХ
МАТЕРИАЛИСТІК БАҒЫТ ИДЕАЛИСТІК БАҒЫТ НЕМІСТІҢ КЛАССИКАЛЫҚ ФИЛОСОФИЯСЫ (XVIII –XIX ғ.ғ.) 104
жүктеу/скачать 6,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|