1. Бие байларда қандай ырым Мәтіннің бірінші бөліміне жасалады? лайықты такырып
Қандай жауап мәтіннің негізгі түйіні бола алацы?
жүктеу/скачать 6,49 Mb.
|
OKU SAUAT 2019 (1)-2 (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Корытынды бөлімдегі автордың айтқысы келген ойы
- 9.III бөлімнен автордың кандай адам екені көрініп тұр
- Жиенінің қандай әрекеті «балтаны осы ұрлады» деген сенімін нығайта түсті
- 11. Мәтін қандай стильде жазылған 12.1 бөлімде автор алдымен
- 13.Қазақстанның ірі қалалары арқылы 14.Бесінші азатжолда сөз болатын өнер өтетін Жібск жолының бір тармағы түрі кайда апарған
- 15.Лазуритті аса жоғары бағалаған 16. Аңдардың бағалы терісін елдердің бірі тасымалдаған жолдың атауы
- Мәтіннің 3-азатжолына қандай тұжырым сәйкес келеді
- 18. ¥лы Жібек жолы тарихындагы қазіргі 19. «Нефрит» жолымен тасымалданған
- 20.Жолдың атауына негіз болған зат
- Қансорғыш масалардың қызығушылығы неге байланысты
- Ғалымдар зерттеулері нені дәлелдеді
- Мәтінге кай тұжырым сай келеді
- Мәтіннің тақырыбы қандай
- Ғибадатхана құрылысының жаңа үлгісі кімнің басшылығымен іске асты
Қандай жауап мәтіннің негізгі түйіні бола алацы? A. Ала жіпті аттамағанның абыройы артық. B. Өзін танымаған өзгені танып жарыттпас. C. Ат жүйрігін түлкі сүймес. D. Досыңның қимасына көз салма. E. Бұзауды ұрлаған өгізді де ұрлайды.
Корытынды бөлімдегі автордың айтқысы келген ойы A. Алдымен адам өзін-өзі танып білуі керек. B. Барлық адамды танып-білу мүмкін емес. C. Балтасының табылғандығына куанышын. D. Адамды танып-білмей, шешім қабылдаудың сөкеттігі жоқ. E. Дәлелсіз айып тақкандарды кешіре білу керек. 9.III бөлімнен автордың кандай адам екені көрініп тұр? A. Өзінің іс-әрекетіне сенімді B. Нәрсенің байыбына бармай жатып әрекет жасайтын C. Өзінің кемшілігін түсіне алатын D. Түк болмағандай өмір сүре беретін E. Өзінің кемшіліктерін мойындамайтын Жиенінің қандай әрекеті «балтаны осы ұрлады» деген сенімін нығайта түсті? A. Жиенінің қолының шеберлігі. B. Жиенінің шақыру билеттерін таратуы C. Әңгіме кезінде жиенінің ұялып, төмен қарай бергені D. Жиенінің аяқ астынан келуі E. Онын үй иесінің жоғында келіп-кеткені 11. Мәтін қандай стильде жазылған? 12.1 бөлімде автор алдымен A. Ауызекі сөйлеу сезіктенді? B. Көркем әдебиет A. Отбасы мүшелерінен C. Публицистикалық B. Өзінен D. Fылыми C. Қызметтесінен E. Ресми ісқағаз D. Құрақтан E. Жиенінен
Байырғы заманда жердің түкпір-түкпіріңде тұратын адамдар бір- бірімен сауда банланысын жүргізген. Алғашында ол зәру заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, түрлі, шипалы есімдіктер мен хош иіс сулары. Мал, сәйгүлік аттар, қымбат бағалы аң терілері, кола мен темірден жасалған заттар, мата, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейінен ақшаға сауда-саттық басталып, көптеген елдер мен қалаларды байланыстырған орталықтар - базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды. Жолдар бір-бірімен ұласып, шығыс пен батысқа, оңтүстік пен солтүстікке қарай жалғасып, көптеген жаңа аймақтарды қосты. Осындай сауда жолдарының арқасында Еуропа мен Азияны 195
біріктірген ұлы Жібек жолы пайда болды. Ол жолдардың әрқайсысының өз аттары болған. Мысалы, «лазурит», «нефрит» және «құндыз» жолдары кірді. «Лазурит жолы» - Мысыр, Иран, Вавилон елдеріне лазурит (ляпис - лазурь) тасы тасымалданатын жол. Лазурит бұл елдерде өте кәделі саналып, аса жоғары бағаланған. «Нефрит жолымен» қытай патшалары мен бай-шонжарларына арналып жасалатын зергерлі әшекей бұйымдарына кажетті асыл да әдемі ғауһар тас, нефрит тасымалданған. Ал «құндыз жолымен» бағалы аң терілері әр тараптардағы елдерге таралған. Ұлы Жібек жолы бүкіл адам ағзасын қөректендіруші қан жүйесіне ұқсас. Себебі ол бүкіл Еуропа мен Азия елдерінің бір-бірімен қарым-катынас жасауына мүмкіндік туғызып, ондағы халықтарды біріктіреді. ұлы Жібек жолы ежелгі атау емес, ол 1877 жылы пайда болған. Оны қолданысқа енгізген белгілі неміс географы Фердинанд фон Рихттофен. Жолдың бұлай аталуына сауданың негізгі заты Қытайдан шығарылатын жібек мата себеп болды. Сонау Еуропа мен Азияны біріктіріп жатқан бұл жол адамзатты ғажайып жетістіктерге жеткізді. Дамыған еддердің бір-бірімен сауда-саттықпен айналысуына, ғылым салаларының дамуына, діни және мәдени салт-дәстүрлерінің қалыптасуына ықпал етті. Ұлы Жібек жолы ежелгі Қазақстан жерімен де өткен. Ең негізгі сауда жолы Тянь-Шань тауынын етегімен, Сырдария, Талас, Шу, Іле аңғарлары арқылы Қытайға ұласқан. Жолдың ендігі бір бөлігі Яксарт, Сейхун деп аталған Сырдария, Орал (Жайық) өзендерін жағалай ары қарай Қаратеңіз маңы, Византия мен Батыс Еуропа жерлеріне дейін созылып жатыр. Негізі күре тамырдан Орталық Қазақстан далаларына, Сарыарқа мен Ертіске, Алтай мен Моңғолияға қарай жолдар өткен. Осындай жолдардың бойында Испиджап, Отырар, Түркістан, Тараз, Сауран, Саудакент сияқты ірі қалалар болған. Бұл қалалардың өркендеуіне ұлы Жібек жолының тигізген әсері зор. Жібек жолындағы тарихи қала - Йасы, ол кейіннен Түркістан атанған. Ол да сол кездердегідей негізінен саз балшықтан құйылған кірпіштермен тұрғызылған. Қала орталығында биік күмбезді цитаделі болған, Қожа Ахмет Йассауидің кесене-ғимараты - бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі. Йасы қаласы XII ғасырда аса дәуірлеген: қолөнері мен ауыл шаруашылығы қатар дамыған. 
13.Қазақстанның ірі қалалары арқылы 14.Бесінші азатжолда сөз болатын өнер өтетін Жібск жолының бір тармағы түрі кайда апарған? A. Жазушылық A. Алтай мен Моңғолияға B. Поэзия B. Қара теңіз маңына C. Музыка C. Византия мен Батыс Еуропаға D. Cypeт D. Мысыр мен Иранға E. Сәулет өнері E. Тянь-Шань тауына 15.Лазуритті аса жоғары бағалаған 16. Аңдардың бағалы терісін елдердің бірі тасымалдаған жолдың атауы A. Византия A. «Лазурит жолы» B. Моңғолия B. «Құндыз жолы» C. Қытай C. «Алтын жолы» D. Ирак D. «Нефрит жолы» E. Мысыр E. «Гауһар жолы» Мәтіннің 3-азатжолына қандай тұжырым сәйкес келеді? Йасы қаласы VII ғасырда өте дамыған қалалардың біріне айналды. ¥лы Жібек жолы Еуропа мен Азия елдерінің қарым-катынас жасау мүмкіндігін туғызды Адамдардың тауар алмасу қажетгілігінен базарлар пайда болды. Ежелгі Қазақстан калалары да ¥лы Жібек жолының бойында жатты. Көптеген елдер мен қалаларды байланыстырған орталықтар жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.
1416 нұсқа 1-мәтін
Америка ғалымдарының масаларға жасаған зерттеуінде қансорғыш жәндіктердің томпақ адамдарды көбірек шағатыны белгілі болған. Зерттеу нәтижесінде қансорғыш жәндіктердің бойында холестерин, сүт қышқылы кеп томпақ адамдарға қызығатыны анықталды. Зерттеуге дене бітімі әртүрлі адамдар катысып, белгілі бір уақытқа дейін тексерілген. Олардың 20 пайызынан астамын маса шаққан. Нәтижесінде маса адамның иіссуына немесе қанының тәттілігіне қызықпайтын болып шықты. Маса толық денелі, бойында артық салмағы бар адамдарды таңдайды екен.
Одан кейін масалар спортпен айналысатын адамдарды көбірек шаққан. Өйткені олар үнемі қозғалыста жүретіндіктен, қандары таза болады әрі сұт қышқылын көп беледі. Қансорғыш масалардың қызығушылығы неге байланысты? A. Адамдардың өңіне байланысты B. Адам қанының құрамына C. Адам қанының тәттілігіне D. Адамның жүдеулігіне E. Адамның иіссуына Ғалымдар зерттеулері нені дәлелдеді? Толық денелі адандардың қанында сүт қышқылының болмайтынын Денелі адамдардың канында холестериннің аз болатынын Спортшы адамдардың қанында холестериннің аз болатынын Қансорғыштардың барлық адамдарды бірдей шағатынын Масалардың толық денелі адамдарды жиі шағатынын 2- мәтін Ғибадатхана гректердің аңшылық құдайы Артемиданың құрметіне б.з.д. VI-VII ғасырларда Эфес жерінде салынған. Херсифрон атты сәулетші гибадатхананы сол кездегі құрылыс әдістерінің бірі - ионика ордерінің стилімен тұрғызған болатын. Құрылыстың сәтті шықканы соншалық, Грекияның түкпір-түкпірінде осы ғибадатханаға стиль жағынан ұқсас құрылыстар да салына бастады. Алайда, Артемида гибадатханасының ғұмыры ұзаққа бармады. Біздің заманымызға дейінгі 356 жылдың 21 шілдесінде атақка шөлдеген есер Герострат деген біреу түн ішінде ұрланып келіп, сәулетті сарайды өртеп жібереді. Аңыздар желісі бойынша, Ескендір Зүлқарнайын дәл осы гибадатхана жалын кұшағына оранған түні өмірге келеді. 25 жылдан кейін Ескендір патша гибадатхананы қайта тұрғызуға әмір береді. Сәулетші Дейнократтың басқаруымен салынған жаңа құрылыс алғашқы ғибадатхананың жобасын сақтағанмен, одан сәл биіктеу болатын. Ғибадатхананың ауданы 110x55 метр, құрылысты қоршап тұрған бағаналардың биіктігі (барлығы 127) 18 метр болған. Артемида сарайы мәрмәр тастармен әшекейленген. Әйгілі грек шеберлері құрылысқа белсенді түрде ат салысқан: бағаналарды безендіру жұмысымен Скопас айналысса, ғибадатхана ішіндегі қартиналар Апеллес суретшінің қолынан шыққан. Қаладан қасиетті орынға қарай арнайы порт салынған. Бұл ғибадатхананың да ғұмыры ұзаққа барған жок. III ғасырда, дәлірек айтсақ, 263 жылы Кіші Азияға басып кірген гот тайпалары ғибадатхананы қиратып кетеді. 1869 жылы ағылшын археологы Дж.Т.Вуд жүргізген қазба жұмыстары кезінде ғибадатхана болған жерден тірек тақталар мен сарайға әкелінген біраз нәрселер табылған. Мәтінге кай тұжырым сай келеді? Ескендір Зұлқарнайын ғибадатхананы өртеуге әмір береді. Грекияның түкпір-түкпірінде осы ғибадатханаға стиль жағынан ұксас құрылыстар да салынды. Қазба жумыстары кезінде ғибадатхаанаға қатысты заттар табылды. A. Бірінші мен екінші B. Үшеуі де дұрыс C. Үшеуі де бұрыс D. Бірінші мен үшінші E. Екінші мен үшінші Мәтіннің тақырыбы қандай? A. Қазба жұмыстары B. Сәулетші Дейнократ C. Артемида ғибадатханасы D. Жаңа құрылыс E. Апеллес суреттері Ғибадатхана құрылысының жаңа үлгісі кімнің басшылығымен іске асты? A. Скопас C. Дж.Т.Вуд E. Апеллес B. Дейнократ D. Херсифрон Неліктен Герострат Артемида ғибадатханасына кастандық жасады? 197
A. Атағын шығару үшін B. Шарасыздықтан D. Жаңасын тұрғызу үшін E. Көреалмаушылықтан Біреудің қысымымен 3- мәтін Біздің ауыл Іле өзенінің арнасына жақын орналасқан. Мұнда қыс қытымыр болғанымен, жазы жайсаң. Әр үйдің ауласында бау-бақшасы бар. Онда алуан жеміс ағаштары: алма, өрік, жиде өсіріледі. Әсіресе бағбан Алмабай атайдың бағы өте көрікті, ағашы қалың, көлеңкесі қою болғандықтан, күнің көзі жетпейді. Шие ағаштары мен қарақаттарының арасынан жол тауып өтудің өзі бір тауқымет.
Жердің беті жасыл жслекке беленгенде, мұндағы бауларды бұлбұл мекендейді де, түнге қарай тыным таппай құбылта сайрайды. Ауыл бұлбул әніне ұйып қалады. Тыңдаған сайын тыңдағың келеді. Өз ауласындағы бақтың арасынан бұлбұл әнін естіген Есен бұталарды аралап, оны ұстап алмақ болып іздей бастады. Сыбдырдан шошынған бұлбұл сайрауын тыя қойды. Ештеңе таба алмаған Есеннің ұзағаны сол еді, бұлбұл қайта сайрап қоя берді. Есен тағы да бұталарды аралап әуреге түсті. Бұлбұл да тым-тырыс. Есен бірнеше қүн тосты. Ешбір дыбыс естілмеді. Мұнысы несі? Басқа бақтардың бәрінде бұлбұл сайрап тұр. Тағаты таусылған Есен жолдасы Сәлімге барды. Сәлім - Алмабай атайдың немересі. Бақшаның ішіндегі бүлдіргенді суарып жүр екен. Есен бақка кіре бергенде, жап-жақын жерден бұлбұлдың сызылған әні естілді. Есен айқайлап жіберді: -Әне, бұлбұл! -Айқайлама, - деді Сәлім бәсең дауыспен. Есеннен сабыр кеткен. -Жүр, ұстап алайықшы!... -Жоқ, болмайды... -Here? -Ұстағанды бұлбұл ұнатпайды, тұтқындықты азап көреді, Ән салмай қояды. Бұлбұл еркін жүруге тиіс. Өзіне нуқсан келтірмейтін, ешкім қорқытып, үркітпейтін кең, тыныш жерде ғана қамсыз өмір сүреді. Еркін сайрайды. Есен ойланып қалды: «Бақшамнан мен үркіткен бұлбул осында қоныстанды ма екен ?...» Бұлбұл тынымсыз сайрайды. Өзін мәпелеп, қорғаған балаға алғысын жаудырып тұрған секілді. жүктеу/скачать 6,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||