Эзофагит дегеніміз не? Этиологиясы . жіктелуі. Клиникасы.
Эзофагит дегеніміз не? Этиологиясы . жіктелуі. Клиникасы.
Эзофагит-өңештің шырышты қабығының қабыну зақымдануы. Процесс катаральды және эрозиялық-ойық жаралы болуы мүмкін, оған өңеш қабырғасының барлық қабаттары, соның ішінде терең қабаттары қатысуы мүмкін.
Этиологиясы
Алиментарлық эзофагит: кілегей қабаттың ыстық, суық, ащы, дөрекі тамақтармен зақымдалуы. Немесе арақты көп ішкендіктен зақымдауы мүмкін.
Мамандыққа байланысты: өңештің кілегей қабатына тұрақты түрде қышқыл, тұз, сілті, ауыр металлдар тұзы әсер емсе дамуы мүмкін.
Іркіліске байланысты: егер тамақ өңештің бір жерінде ұзақ уақыт сақталып қалса, шірігеннен пайда болады (дивертикулда, стенозда).
Аллергиялық эзофагит. Тамаққа аллергия болғанда бронх демікпесінде дамиды.
Дисметаболизмдік полигиповитаминозда, жетіспеушілікте және жүрек, тыныс жетіспеушілігінде, портальды гипертензияда дамиды.
Рефлюкс-эзофагит. Өңеш асқазан немесе 12-елі ішек сөлі кері лақтырылғанда дамиды.
Идиопатиялық эзофагит себептері белгісіз.
Жарақаттанудан пайда болған эзофагит.
ЭЗОФАГИТТІҢ СЕБЕПТЕРІ
Эзофагиттің ең көп таралған себебі-гастроэзофагеальды рефлюкс. Бірақ бұл механизмнен басқа бірқатар алдын-ала болжайтын факторлар бар, олардың ішінде:
* кейбір дәрі-дәрмектерді қабылдау: антибиотиктер, NSAID, теофиллин;
бактериялық, вирустық және саңырауқұлақ (негізінен кандидозды) инфекциялар;
* өңеш қабырғаларының ыстық, ащы тағаммен шамадан тыс тітіркенуі;
* кәсіби фактор (өңешке қышқылдар мен сілтілердің буларымен тұрақты әсер ету);
* күйіктер, термиялық және химиялық;
* иондаушы сәулеленудің әсері;
* өкпе және жүрек-тамыр жүйесі зақымданған кезде тіндердің гипоксиясы.
Бұл патологияның қауіп факторлары:
* ерте балалық және кәрілік жасы;
* иммундық қорғаныстың жалпы төмендеуі;
* ауыр инфекциялармен ауырған;
* химио-және радиотерапия сыртартқысында;
* антибиотиктер мен гормондарды ұзақ қабылдау (өңештің кандидозды зақымдану қаупі жоғары);
* ЖИТС;
* декомпенсацияланған сатыдағы қант диабеті.
Қабыну процесінің локализациясы эзофагиттің келесі түрлерін ажыратады:
* дистальды (төменгі өңештің қабынуы);
* проксимальды (жоғарғы бөліктің қабынуы);
* жалпы (бүкіл өңеш қабыну процесіне қатысады).
Клиникасы
Дисфагия - өңештен тамақ жүрген кезде жағымсыз әсер пайда болады. Науқаста төстің артында қысу, керілу сезімі пайда болады. Эзофагитте дисфагия тұрақсыз, ұстамалы түрде болады. Сұйық тамақтың өтуі қиындайды (парадоксальді дисфагия).
Ауыру – төс артында орналасады. Бұл кілегей қабаттың қабынуына тікелей байланысты. Ауыру иекке, мойынға, жауырын ортасына таралуы мүмкін. Оның ерекшелігі тамақ ішуге байланысты және дисфагиямен бірге жүреді. Егер рефлюкс эзофагит болса ауыру кекіргенде, еңкейгенде, тамақты көп жегенде, жатқанда пайда болады, бұл асқазан сөлінің кері лақтырылуына байланысты.
Қыжыл. Төс артының қыжылдап ауруы. Асқазан немесе 12-елі ішектің сөлімен өңештің кілегей қабаты тітіркенгенде пайда болады.
Кері лақтырылу (регургитация). Өңеш сөлінің ауыз қуысына лақтырылуы. Бұл кезде жүрек айну болмайды, іш қабырғасының бұлшық еті жиырылмайды.
Кекіру – қышқыл, ащы дәммен болуы мүмкін.
Құсу - әсіресе таңертеңгі уақытта байқалады. Бұл көбінесе ішкіш адамдарға тән.