9.Органикалық қышқылдарды синтездеу
Органикалық қышқылдарды медицинада, тамақ өнеркәсібінде, техникалық мақсатта және әртүрлі химиялық синтезде пайдаланады. Үш карбондық қышқылдар айналымында кездесетін барлық
қышқылдарды микробиологиялық жолмен алуға болады. Бір қатар
органикалық қышқылдар айналымда түзіледі, ал қалғандары әр түрлі ферментациялардың өнімдері болып табылады. Қазіргі кезде өнеркәсіптік масштабта және пилотты қондырғыларда 35% (изолимонды қышқыл) – 100%-ға (галды қышқылы) дейін шығымдылығы жоғары органикалық қышқылдың 18 түрін өндіреді, олардың ішінен тек лимон қышқылы толық ферментация жолымен алынады. Ал, басқа қышқылдарды микробиологиялық және химиялық әдістер арқылы өндіреді.
Гликоль қышқылы- түссіз қристалдық зат, суда жақсы ериді.
Табиғатта пісіп жетілмеген жемістердің, мысалы, жүзімнің құрамында кездеседі. Синтетикалық гликоль қышқылын хлорсірке қышқылынан алады.Гликоль қышқылы органикалық синтезде қолданылады.
Шарап қышқылдарың табиғи заттардан және синтетикалық әдіспен алады. Дибромянтарь қышқылын гидролиздегенде, мезошарап және жүзім кышқылдарының қоспасы түзіледі:
Шарап қышқылдары — суда жақсы еритін, жағымды қышқыл дәмі бар, түссіз кристалдық зат
10.Қышқылдарды синтездеу
Ароматты қышқылдардың синтезі[өңдеу | кодты өңдеу]
Ароматты қышқылдарды синтездеу үшін ғана қолданылатын бірнеше арнайы әдістер бар.
• Кольбе-Шмитт реакциясы – металл фенолаттары карбоксилдену (өнеркәсіпте бұл реакция салицил қышқылын синтездеу үшін қолданылады) [5]:
• Фосгенді қолдану арқылы Фридель-Крафтс реакциясы[5].
• Фон-Рихтер реакциясы – ароматты нитроқосылыс, калий цианидімен әрекеттескенде, орто күйінде нитротопқа карбоксилденеді:
11.Бейорганикалық синтездегі айрылу реакциялары
Айырылу реакциясы нәтижесінде бір заттан екі немесе одан да көп заттар түзіледі (күрделі немесе жай).
АВ--->А+В
АВС---> А+В+С
Мысалы: СаСО3^СаО + С02
бір зат = екі зат
4HN03 = 4N02+2H20+02
күрделі зат = бір зат
KClO3=KClO+KCl+O2
CaCO3=CaO+CO2
2 Fe(OH)3 = Fe2O3 + 3H2O
2KCl=2K+Cl2
4HNO3=4NO2+2H2O+O2
(NH4)2Cr2O7=>N2+Cr2O3+4H2O
Достарыңызбен бөлісу: |
