Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті
Математика және ақпараттық технологиялар факультеті
Математика мен информатиканы оқыту әдістемесі кафедрасы
Косыбаева Умiтжан Аманкелдыкызы
Ахманова Данна Маратовна
Оразгалиева Меруерт Аршыновна
«Бағалаудың өлшемдік технологиялары» пәні бойынша
Дәрістер курсы
мамандығы: «5B010900-Математика»
Қарағанды 2018
№1 дәріс тақырыбы. Кіріспе. Білім беру үрдісінде бағалаудың алатын орны мен қызметі. Оқу нәтижесін бағалаудың дәстүрлі және заманауи жүйелері. Білімді бақылау мен бағалаудың дәстүрлі жүйесі. Педагогикалық бақылау түрлері
Жоспар:
Бағалаудың алатын орны мен қызметі
Дәстүрлі бағалау.
Бағалаудың заманауи жүйелері.
Білімді бақылау мен бағалаудың дәстүрлі жүйесі.
Педагогикалық бақылау түрлері
Жоспарлаған жетістіктің нәтижесін бағалау жүйесі. Жеке бағдарланған білім парадигмасы коғамдағы адамдардың заманауи қажеттіліктерін, белсенді гормониялық дамуын анықтайды. Бұл процесс оқыту компаненттерінің мағынасын айқындауды, сонымен қатар бағалау мен диагностиканы талап етеді. Бағалау арқылы оқу үлгерімін, қызығушылығын, белсенділігінің нәтижесінен оның бағыт-бығдарының айқындылығын, қызығушылығының өзгеруін көруге болады. Бағалау сонымен бірге дамудың сапасын және формалық жеке қасиеттерін көрсетеді.
Адекватты сараптаманы қолдана отырып,бағалау мұғалімге,оқушыға, ата – анаға нақты және кең ауқымды ақпаратты алуға мүмкіндік береді.Көптеп дамуы және қолданылуы оған дәстүрлі жүйе деген ат берді. Оның негізгі айырмашылығы 4 баллдық жүйемен бағалау және оның сарапатамасы мен білімінің дәрежесін анықтайды, оқушылардың анықталған бағдарлама стандартты қолданыстарына сәйкес болады. Сонымен қатар балалардың оқудағы жетістіктерін бақылау олардың жеткен жетістіктеріне мұғалімі арқылы орындалады. Дәртүрлі білім технологиясындағы оқу процессі жеке дамуға емес адамның оқуындағы сараптама нәтижесімен байланысты,алдымен ол адамның оқуға деген көзқарасын және жеке көзқарасын өзгертеді. Сонымен қатар дәртүрлі 4 баллдық жүйенің формальды мінезі бар.
Мұғалім бір белгі қою арқылы ата-анаға баланың сабақтағы үлгерімін сонымен қатар белсенділігін,кітаптағы материалдағы қызығушылығын, тапсырмаларды орындауда жылдамдығын айқындайды.
Белгілеу жүйесі жеке дамуды қиындатады,мұғалімге әрбір оқушының жетістігін нақты бағалау және олардың алдыңғы жетістіктерін салыстыруға қиынға түседі.
Нормативтік құжатқа сәйкес белгілеу оқу жүйесін қолданылмайды осыдан келесідей бағалау жүйесі қолданылады, ол бір жағынан баланың жеке алға жылжуын көрсетеді және екінші мұғалімге оқушыларды бірі – бірімен салыстыруды іске асырады,сонымен қатар жетістіктерін бағалауға мүмкіндік береді,бұл бағалау мүмкіндігі нақты берілген критерийлер арқылы жұмыстың орындалуын, әртүрлі формалардағы кестелердің, кітаптардың баланы әртүрлі параметрлер арқылы нәтижені анықтауға болады.Осы әртүрлі бағалау формалары ата – ана және балаға қолайлы.
Белгілемей бағалаудың принциптері:
Оқушы өзін-өзі бағалауы мұғалімнің бағалауын көрсету керек.Бірінші сынып оқушыларына белгілі объективті бағалау критерийлері бар ғана міндеттерді таңдалуы тиіс, атап айтқанда, өзін-өзі бағалау түрін атап өткен жөн. Бұл тапсырмаларды бағалауда субьективті пікірді таңдай бермеңіз.
Оқушының өзін-өзі бағалауын ажырата білу керек . Қазірдің өзінде 1 сынып оқушыларының өз бағалау критерийлері бар, олардың әрқайсысы көптеген дағдысы, сондай-ақ олардың жұмысын көруге қабілетті болуы тиіс.
Тек ғана оқушының бағалауын жетістігін бағалау керек және өздерінің жасаған іс – әрекеттеріне сәйкес.Оқушы өзі үшін бағалаудың критерийлерін таңдай алады. Ол бағалау критерийі тағайындай алады. Бұндай қадам оқушыға жауапкершілікті үйретеді.Шын мәнінде, бұл барлық түрлі жету үшін алғашқы тұлғаны бағаланады. Сонымен қатар, «ең аз міндетті» жүзеге асыру көзделген, бірақ оқыту басты мақсаты емес.
Елеулі (өзін-өзі) бағалау өзін бақылауға қабілеті ажырамастай болуы тиіс. Бақылау іс-шараларын оқыту ерте кезеңдерінде баланың мұғалімі бағалау және бағалау салыстыру кейін жасалады. Олардың іс-әрекеттерін бақылауға - бұл бағалаулар арасындағы сәйкессіздік оқушылар үшін арнайы мәселені қою үшін жағдай қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, осы үлгідегі олардың іс-әрекеттерін реттеп баланы оқытудың, бірте-бірте арнайы міндеттерді енгізу қажет.
Оқушылар өз бетінше бақыланатын міндеттерді, күрделілігі және үй тапсырмасын көлемі күрделілігін таңдауға құқығы болуы тиіс.
Өз оқушылардың оқу жетістігінің барлық динамикасы жоғары болуымен бағаланады. Оқу баланың ата-анасының мүмкіндік құралдары енгізу және табысты динамикасын қадағалауға қажет болған кезде, салыстырмалы ғана емес, абсолютті бағалаулар берді.
Оқушылар арнайы жолмен сыныпта және үйде дайындалады, оның жеке құқығы болу керек. Ол арнайы белгісіз және белгілі болып бөлінетін баланы оқытудың бағытталған жұмыс орны жүйесін жасайды.
Жинақтаушы жүйенің қорытынды аттестаттауға оқушылар пайдаланылуы тиіс. Негізгі объектінің ГЭФ екінші буынына сәйкес, мазмұны мен критерийлері бағалау жүйесінің негізгісі бастауыш жалпы білім берудің негізгі білім беру бағдарламаларын әзірлеу жоспарланған нәтижелері болып табылады.Бағалау жүйесі жеке жетістіктері, негізгі нәтижелерін бағалауды жүргізуге мүмкіндік беретін, білім беру нәтижелерін бағалау үшін кешенді көзқарасты қамтиды.
Келесі жалпы принциптеріне оқытушының бағалау қызметі негізделген:
Бағалау, әрине, білім беру практикасына интеграцияланған үздіксіз процесс болып табылады. Диагностикалық пайдалану (ағымдағы, бастау) және білік (, тақырыптық аралық, аралық, қорытынды) бағалау оқыту сатыларына байланысты. Бұл жағдайда қорытынды баға жинақталған белгілерді зерттеу кезеңі туралы жалпы нәтижесінде орнауға тиісті.
Бағалау ғана критерийлік болуы мүмкін. Негізі бағалау критерийлері нәтижені оқуытумен сипатталалы.Сонымен қатар қағидалары мен бағалау критерийлері, мұғалімдер мен оқушыларға алгоритм бола алады.Осыған олар бірлесе жете алады.
Белгілеуді ғана пайдаланып баланың жеке қасиеттері мұғалімнің қызметі арқылы олардың қалыптасу процессінің болуы мүмкін емес. Мұғалім оқытуға сай бағалайды.
Бағалау жүйесі оқушыларды бақылау және бағалау іс-шаралары үшін еңгізілген, осылайша дағдыларды және өзін-өзі бағалау нәтижесін алады.
Бағалау қызметі оқу процесінің түрлі субъектілері арасындағы ынтымақты жауапкершілігі қағидаттарын стандартқа сәйкес жүзеге асырады. Атап айтқанда, тексеру жөнiндегi қызметтi жүзеге асыру кезiнде күрделілігі жоғары міндеттерді ерікті іске асыру қағидатын құрметтеуге тиіс.
Білім беру бағдарламалары мен оның негізгі құрамдас дамыту бағалау жүйесі мынадай үлгі ретінде ұсынылуы мүмкін.
Сапасын қамтамасыз ету тетіктері:
шынайы талаптар мен критерийлері
білім беру нәтижелерін меңгеру талаптары
талаптардың ашықтығы, іс -шаралар мен өлшемдер
сыртқы және ішкі бағалау үйлесімі
Оқытуда бастауыш оқушыларын бағалау арқылы ынталандыруға арналған:
бағалау баланың бастапқы білімі жобасын зерттеуге немесе тақырып тәжірибесін зерттеуге әкеледі;
жеке адамның немесе бір топты ескере отырып, білім беру процессінде қажет етеді;
бухгалтерлік әдістері әр баланы зерттелген материалды түсінуді көрсету;
оның оқыту бойынша өз жұмысын және жүзеге асыру процессін бағалауды көрсету үшін балаларды бағалайды.
Бастауыш мектептерде бағалау жүйесінде ішкі бағалау мұғалімдер немесе мектептің сапасын көрсету пайдаланылады. Сыртқы бағалау, түрлі тәуелсіз органдары жүзеге асырады, әдетте іс-шаралар мониторинг зерттеулер, білім беру ұйымдарының сертификаттау және т.б түрінде, жүзеге асырылады, нәтижелері осы іс-шаралар. Қатысқан балалардың соңғы нәтижесі әсер етпейді.Сыртқы жеке емес мониторинг зерттеу барысында жүзеге асырылатын білім беру қызметін жеке нәтижелерін бағалаудан туындайды. Ішкі бағалау жүйесінің бір бөлігі ретінде оқушылардың жеке дамуын оңтайландыру мәселесін шешу мақсатында нәтижелерін жеке тұлғаны қалыптастыру шектеулі бағалау болуы мүмкін.Тұлғалық бағалау нәтижелерін бағалау тағы бір нысаны арнайы қолдау қажет оқушыларда жеке прогресс болуы мүмкін. Бұл бағалау психологтың кеңесі түрінде жүзеге асырылады.
Бағалау нәтижелері негізгі бағыты студенті нормативтік қатысымдық және танымдық әмбебап қолданысқа өтеу мерзімі болып табылады. Бағалау нәтижелерінің әдістері - бақылау, жетістіктері, портфельдің, сынақтар, сауалнамалар, жеке бағалау жеке тізімдер. Бағалау нәтижелері әр түрлі процедуралар барысында жүзеге асырылуы мүмкін:
әмбебап білім беру іс-шаралар нақты түріне қалыптастыру деңгейін бағалау бағытталған арнайы әзiрленген диагностикалық міндеттерді іске асыру;
субъектілері құралдарын (жиындар және пән бойынша тексеру жұмыстары) оқу және практикалық мәселелерін іске асыру;
(жұмыс скринингтік интеграцияланған) пәнаралық негізінде кешенді тапсырмаларды орындау;
жалпы нәтижеге студенттік бірлескен жұмыс (командалық) талап тексеру міндеттерді орындау.
Кешенді жазбаша жұмысы, әр түрлі мәселелерді шешуде оқыту мен бала құзыреті ең маңызды негізгі аспектілерін қалыптастыру деңгейін анықтауға және бағалауға мүмкіндік береді.Ол (бағалау жүйесін дамыту шеңберінде) түрінде, өйткені сондай-ақ пайдалы кешенді жазбаша тесттер жүргізу табысқа және білім беру мекемелерінің, облыстық білім беру жүйесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асыруға көзделіп отыр. Ол бастауыш мектеп жылда өз жетістіктерін көрсете алады, балалар олар жаңа оқу жағдайға адасқан емес, жұмыс осындай нысанда дайын екенін алдын ала көз жеткізу үшін ұсынылады.
Нәтижесінде алынған күрделі жұмыстар олардың айналасындағы орыс тілі мен оқылымда міндеттер санын, математика және әлемді беріледі мәтін, оның суретпен негізделген. Міндеттері күрделі жұмыс - табысты оқытудың келесі сатысында оқу материалын дамытуға алға жылжыту, негізгі дағдыларды (оқу дағдыларын Өтеу мерзімі, мәтінмен жұмыс істеу түсіну және нұсқауларды орындаңыз қабілеті) игеру деңгейін орнатыңыз. Кешенді жұмыс нәтижелерін пайдалану оқу процесі үшін маңызды негізгі дағдыларды бірқатар қалыптастыру динамикасын қадағалауға мүмкіндік береді.
Жұмыстың құрылымы: жалпы жиынтық жұмыс-негізгі және қосымша болып екі бөлімнен тұрады. Жұмысының алты негізгі міндеттері бар. Олар одан әрі оқыту үшін қолдану ретінде қызмет сияқты іс-әрекеттер мен ұғымдарды қалыптастыру жолдарын бағалауға бағытталған. Жұмыс орыс тілі, оқу және математика жұмыс орындарын қамтиды. Міндеттерді қиындық мазмұны мен деңгейі ретінде жоспарланған оқу нәтижелерін осындай жетістіктерін негізгі индикаторы байланысты «студенттер өз бетінше орындауға және сеніммен болады».
Сондықтан, барлық студенттер үшін қажетті міндеттердің орындалуына және нәтижелерінің негізгі бөлігі оқушысының жетістігін базалық талаптарынан табысының көрсеткіші ретінде қарастыруға болады. Тапсырманың негізгі міндеті күрделілігі мен айырмашылығының бар болуында. Бала оларды жүзеге асыру тікелей жұмыс істеу барысында жаңа білім немесе дағды, жеке тәжірибесі неғұрлым белсенді болуды талап етуі мүмкін.
Сондықтан, оқушы қосымша міндеттерді іске асыру қажет емес - олар ерікті негізде жүзеге асырылады. Тиісінше, қосымша жұмыс орындарын теріс нәтижелерін түсіндіруге жатпайды. Осы міндеттерді табысты аяқтау жоғары деңгейдегі талаптарға оқушы жетуі ретінде қарастырылады және тек қана баланың одан әрі ілгерілету үшін себеп қамтамасыз етеді және оны зақымдауы мүмкін емес болады.
Одан әрі ынталандыру бөлігінде ұпай өз таңдауы бойынша, кем дегенде, үш орындауға шақырылады, ол бес міндеттерді қамтиды. Мақсатталған негізгі және қосымша екі бөлігінде күрделі жұмыстардың мәтіні негізделген төрт нұсқалары нәтижесін ұсынылады.
Барлық жағдайларда ұқсас тапсырманы сол дағдыларын тексеру үшін арналған, бірақ тапсырмалардың күрделілігі салдарынан мағыналы контексте немесе тапсырма қалыптастыру сипаттамалары аздап әр түрлі болады.
Жұмыстың кезінде бірінші және екінші нұсқалары толық тең болып табылады және барлық оқушылар үшін ұсынылуы мүмкін.
Сынып жақсы оқытылған балалары бар болса, олар төртінші опциясын, онда тағы да біраз күрделі бірінші және екінші нұсқалары орындау міндеттерді салыстырғанда міндеттерді ұсынылуы мүмкін.
Әлсіреген балалар, бастапқы төмен мотивациямен студенттер, т.б. ол үшінші параметрін ұсынуға ұсынылады. Бірінші және екінші нұсқалары орындау міндеттерімен салыстырғанда көп оңайтылған үшінші нұсқасын міндеттері қарастырылған.
Мұғалім таңдау нұсқаларында әрбір оқушылардың жеке көзқарасы мақсат, және нәтижесінде, сондай-ақ лайықты табысқа алуға көмектеседі.
Балалардың нәтижелері түсіндіруге жатпайды. Бұл балалар оларға қандай да бір басқа тапсырманы беріп, осы жұмысқа босатылады.
Пән нәтижелерін бағалау іс – шаралар (бөлімдер) білім беру жүйесінің тиімділігін бағалау үшін, не орын алып, түлектердің оқу нәтижелерін қорытынды бағалау мақсатында жеке жетістіктерін бағалау барысында болады.
Бақылау, өзіндік жұмыс, диктант,презентация, тест: әртүрлі нысандары мен жұмыстарды қорытынды скрининг пайдалана дербестендірілген пайдалану үшін. Мұндай жұмысты бағалау төрт балдық жүйе және рейтинг жүйесі, сондай-ақ түрінде бағалау ретінде қолданылады.
Бастауыш мектеп мұғалімдері осы бағалау мақсатында мынадай бағалау әдістерін пайдалануға болады.
Бақылау - алдын ала тікелей тіркеу арқылы бастапқы деректерді жинау әдісі, олардың бүкіл сыныптың немесе оқушыға бір қызметтің кез келген аспектісі орындау жүктелген оқытушының қатысуымен өтеді.
Бақылау нәтижелерін түзетуге бақылау процесінде символы (мысалы, «V») қою қажет әдетте пайдаланылатын арнайы формалары (байқау парақ), болып табылады.
Байқау парақ оқу тапсырмаға байланысты немесе (бүкіл сыныпты қызметтің осы аспектісі қалыптастыру бағалау) аспектісі (нақты студенттің іс-бақылауымен) тіркеуге болады. Сіз және басқа да құралдарын (билеушілері жетістіктер, анықтамалар, және т.б ..) пайдалануға болады.
Әр түрлі дағдыларды дамыту жеке өсуін бағалау және қалыптастыру үшін қолдануға ең қолайлы бағалау әдісі ретінде бақылау пайдаланылады.
Жүзеге асыру процесін бағалау - мақсаты параметрге сипаттамаларын және қызметін жүзеге асыру нақты талаптарды көрсетуі өлшемдер негізінде бағалауды бағытталған.
Жүзеге асыру процесін бағалау аудио және бейнежазбалар, фактілерді жазбаша белгілеу көмегімен жүзеге асырылады.
Және т.б. ұйымшылдық ең маңызды дағдыларын, зерттеу дағдыларын, қалыптастыру бағалау кезінде Бұл әдіс пайдаланылуы тиіс.
Сараптамалық бағалау субъективті әдіс болып табылады, мониторинг, айырмашылығы, бұл әдіс көп объектіленген болып табылады.
Ситуациялық, бір бағытты бағалау қызметі - қысқаша жауап немесе иммундық жауап таңдау. Әдетте тестілеу немесе ауызша викторина-түрі сауалнама түрінде өтті. Сараланған қол жеткізген білім беру нәтижелерін бағалау үшін пайдаланылады.
Мемлекеттік жауап - шағын мәтін, суреттер, диаграммалар, немесе ерітінділер түрінде беріледі, әдетте, жазбаша жауап беріледі.
Портфолио - өсіп келе жатқан балалардың жетістіктерге жету жұмыс таңдау, пайымдау жоғарырақ деңгейіне қол жеткізуде білім көлемі мен тереңдігі, шығармашылық, рефлексиясын көрсетеді.
Өзін-өзі сараптама жүргізу үшін сұрақтар - қатаң өзін-өзі бақылау және өзін-өзі бақылау оқушыларға (технологиялар мен оқу және жазу дағдыларын, компьютерлік дағдыларын, негізгі эксперименталдық дағдылар т.б.) негізгі пән дағдылары мен курстардың негізгі ұғымдардың түрлі кезеңдерінде олардың білім беру қызметін талап жағдайларда қолданылады сондай-ақ олардың мінез-құлық ретінде (және т.б. мінез-құлық, әлеуметтендіру дағдыларын, өздері үшін, олардың айналасында адам, табиғи орта, салауатты өмір салты дағдыларын, қауіпсіздік дағдыларын қатысты, мысалы,) нақты өмірлік жағдайларда үйренді саналы және мақсатты қолдану туралы ойлар қалыптасады.
Жоғарыда бағалау әдістерін пайдалану үшін келесі құралдарды ұсынылады. Критерий сипаттамасы немесе критерийлері жиынтықтары.Олар белгілі бір функцияларын не жұмысқа кету керек, негізгі белгілері көрсетеді және алдын ала белгілі бір ауқымда жұмыс санын ережелерін белгілейді. Мұндай сипаттамалар мұғалім мен балалардың ретінде ұсынылуы мүмкін. Балалар жұмыс (сынақтар, портфельдер, өнімділігі процесінің) есептеу немесе рейтингінде қолданылады:
өлшенген жұмысын салыстырады жұмысының үлгілері стандарттар болып табылады. Әдетте критерийлері сипаттамасы немесе бағалау ағымдағы міндеттерді байланысты пайдаланылады.
еске салулар немесе пайдалануға немесе орындау кезінде көрсетілуі тиіс сипаттамаларына немесе қасиеттеріне ақпараттық деректер элементтерінің, тізімдері бар парақтар пайдалануға беріледі.
жетістіктер - кез келген баға деңгейін жету көрнекі дәлелі ретінде қолданылады. Олар жеке тұлғаның барысын көрсету үшін немесе бала берілген уақытта болатын сатысын анықтау үшін пайдаланылады.
Бағалау осы нысанын таңдау ақпарат алу үшін қадам оқыту, жалпы және нақты оқыту мақсаттарын, нақты оқыту мақсаттарын, анықталады. Жиынтық бағалау бастауыш мектепте соңында орын алады және жалпыланған бұрын ұшыраған бағалаулар нәтижесінде алынған жиынтық бағалау нысанын қабылдай алады. Бұл бағалау төрт жылда жинақталған оқушылар оқу жетістіктері туралы барлық ақпаратты синтезін қамтиды. Бұл әр түрлі оқыту рөлдерін орындау үшін ынтымақтасуға қабілеті сияқты баланы жету үшін тақырыбы мен зерттеу дағдыларын (және т.б. жазу дағдылары мен оқу, есептеу және ойлау) негізгі ұғымдардың жүйесін дамыту жетістіктерін, сондай-ақ, ұйымның негізгі дағдыларын дамыту ғана емес қамтиды қызметін, дағдыларын, ақпаратпен жұмыс және т.б. оқыту, сондай-ақ түрлі салалардағы жеке студенттік ілгерілеуіміз үшін дәлелдер келтіріледі.
Мұндай деректер көздері оқыту байқау парақ, оқыту ең маңызды нәтижелерінің сараланған бағалау, портфельді құрайтын тексеру іс-шаралар мен студенттік жұмыстың түрлі қалталар нәтижелері барысында оқытушымен толтырылады.
Жалпы оқыту, төрт жылда алған түрлі оқыту тапсырмаларды орындау үшін білімі мен дағдыларын синтездеу және қолдану дағдыларын, және оқыту кезінде тәжірибеге алайда, тиісті және қорытынды көрсету керек.
Бұл көрсету одан әрі зерттеу үшін ең маңызды және елеулі аспектілерін қамтитын, зерттеу төртінші жылдың тұтастай кезінде бала өткізілді жобасы жұмыстарының қорытындылары туралы көрме түрінде, мұғалім басшылығымен, сондай-ақ құрдастарымен және ата-анасының көмегімен, сондай-ақ жан-жақты жазбаша жұмыс түрінде немесе жасалуы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |