1. Экономикалық талдау түсінігі мен оның мәні, мақсаты
Баланс өтімділігін талдау
жүктеу/скачать 0,55 Mb.
|
биз талдау экз сурак жауап
| 35 Баланс өтімділігін талдау
Кәсіпорын балансынын өтімділігі ұғымы Кәсіпорынның қаржылық жағдайының тұрақтылығының бірі оның төлемқабілетіне баға беру болып табылады, мұнда өзінің сыртқы міндеттемелері бойынша кәсіпорынның есептеу қабілетін анықтау болыр табылады. Баланс бойынша төлемқабілетіне баға беру айналымдылық активтердің ақшалай қаражатқа айналдыруы үшін қажетті уақытпен анықталатын олардың өтімділік сипатының негізінде жүзеге асады. Активтер өтімділігінің келесі топтастырылуы ұсынылады. Бірінші топ (А1) – ақша құралдары және олардың эквиваленттері, сатуға арналған, қаржы активтер, жанама қаржы құралдары. Екінші топ (А2) – әділдік бағамен есепке алынған қаржы активтер, өтеуге дейін ұсталатын қаржы активтер, басқа да қаржы активтер, қысқа мерзімді сауда және дебиторлық қарыз, ағымдағы табыс салық. Үшінші топ (А3)– запастар, басқа да қысқа мерзімді активтер, сатуға арналған активтер. Төртінші топ (А4) – ұзақ мерзімдік активтердің барлығы. Пассивтерді өтем мерзімі бойынша келесі топтастырылуы ұсынылады. Бірінші топ (П1)— қысқа мерзімді зайымдар, жанама қаржы құралдары, басқа да қысқа мерзімді міндеттемелер, қысқа мерзімді сауда және кредиторлық қарыз . Екінші топ (П2) – қысқа мерзімді резервтер, ағымдағы салық міндеттемелер, жұмысшыларға сый ақы, басқа да қысқа мерзімді міндеттемелер, сатуға арналған шығарылатын топтардын міндеттемелері. Үшінші топ (П3) — ұзақ мерзімді міндеттемелердің барлығы. Төртінші топ (П4) — капиталдын барлығы. Егер келесі қатынас сақталса кәсіпорынның балагсы абсолютті өтімді деп айтуға болады: Төлемқабілеттілік мен өтімділік түсінігі өте жақын, бірақ екіншісі аса сыйымды. Баланс пен кәсіпорынның өтімділік дәрежесіне төлемқабілеті байланысты. Сондай-ақ, өтімділік есептеулердің ағымдағы жағдайын, сонымен бірге болашағын сипаттайды. Кәсіпорын есеп беру күніне төлей алуға қабілетті болуы мүмкін, бірақ қолайсыз мүмкіндіктер болашақта орын алуы ықтимал. Баланстың өтімділігі кәсіпорынның төлемқабілетінің және өтімділігіның негізі болып табылады. Басқаша айтқанда, өтімділік – төлемқабілетін ұстап тұру не қолдау тәсілі . Кәсіпорынның өтімділігі - бұл баланстың өтімділігіне қарағанда өте жалпы түсінік. Баланстың өтімділігі тек ішкі қаражат көздерінің есебінен (активтің сатылуынан) ғана төлемдік қаражаттарды алуды болжайды. Бірақ кәсіпорын егер іскерлік әлемінде сәйкесінше имиджге және басқа жақтан тартуға мүмкіндігі бар. Бірақ сондай-ақ егер кәсіпорын жоғарғы имиджге ие болса және тұрақты төлей алатын болып келсе, онда оған өзінің таратушылығын қолдау оңай. Баланстың өтімділігіне талдау жасау қаражаттарды кемуші өтімділіктін дәрежесі бойынша топтастырылғын активтер бойынша, қысқамерзімді міндеттемелермен олардың төлену жеделдігінің дәрежесі бойынша топтастырылған пассивтер бойынша салыстырудан тұрады. Егер айналымдық активтердің жалпы саны (қорлардың, ақшалай қаражаттың, дебиторлық қарыз бен басқа активтердің) оның сыртқы қарызынан (міндеттеме) көп немесе тең болса, төлемқабілетті болып саналады. Осындай есептеудің мақсаты – қолда бар айналымдық активтердің (олардың түрлері бойынша) және қысқамерзімді міндеттемелердің ара қатынасын олардың кейінгі өтелу мүмкіндігі үшін бағалау. Кәсіпорынның сыртқы қарызы баланс пассивтерінің бірінші және екінші бөлімдерінің мәліметтері бойынша анықталады. Оған ұзақмерзімді және қысқамерзімді несиелер және барлық несие берушілік қарыздар, яғни ағымдағы міндеттемелер жатады. 8.1-ші кестеде активтер мен пассивтерді топтастыру «Өтімділік балансы» түрінде көрсетілген Кесте 8.1 Өтімділік балансы
жүктеу/скачать 0,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||