Мағынаны тану.
Ой шақыру. Келесi сұрақтар арқылы сабақты бекiтемiн. ( слайд)
Абай Құнанбаев тақырыбы бойынша арнайы сұрақтар қою.
Абай Құнанбаев ненің салушысы?
Абай Құнанбаев қай жерде білім алған?
Оның қандай жазған белгілі шығармаларын білесіңдер?
Абайдың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі не туралы айтылады?
Ғылым, өсиет дегеніміз не?
Ақын «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде жастарды неге шақырады?
Абай қандай нәрселерден қашық бол деп үйретеді?
«Ғылым таппай мақтанба,Орын таппай баптанба» дегенді қалай түсінесіңдер?
Абай білім жолында қалай ізденді?
Абай өлеңдерінің ішінде афоризмдік сөздер көп кездесіп жатады. Бұл өлеңде ақын жастарды өнер-білімге, адамгершілік қасиеттерден мол үлгі алуға шақырады. Адам мінезіне жақсы қасиеттер үйірлетеді. Кез келген нәрсеге құмарта бермей, өмірде өз жолын табуға сілтей отырып, кімнің бойында әділеттік, мейірімділік, қайраттылық болса, мұндай қасиеттер оған жарасып тұрады деген ой айтады. Ол жастарға арнап көптеген өлеңдер жазған. Әр өлеңі нақылға, қанатты сөздерге бай. «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде ғылымға берілудің, ғалым болудың жолдарын әңгімелейді. Ғылым жолына ұмтылған жастарға айтар ақынның ерекше ескертуі бар. Ол – қандай нәрседен қашық болу, қандай нәрсемен дос болу. Ғылым жолы – әділдік жолы. Оны ұстаған адам ескі жолмен жүре алмайды. Олай болса, ақын өлеңін мәнерлеп оқып, жалпы талдау жасайық.
Мәтін мазмұнын жан-жақты талдау.
Концептуалдық кесте.
2. «Қиық қағаздар сөйлейді». Берілген қиықтардағы сөздерді бір-бірімен байланыстырсаң, әдемі қанатты ой шығады.
Адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселерден озады.
Адамның адамшылығы – ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады.
3. Өлең құрастыру..Жамандықтан жиренемін...
Адам болып өсемін...
Білгендердің сөзіне еремін
Сергіту сәті. «Бәйге» ойын стратегиясы. Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын.
Абай қай облыстың тумасы? (Семей)
Абайдың әжесі (Зере)
«Дем алысы – үскірік, ая бен қар» қай өлеңінен алынған үзінді? («Қыс»)
Абай қай жылы туды? (1845)
Абай аударма жасады ма? (иә)
«Абай жолы» роман-эпопеясын жазған жазушы кім? (М.Ә.)
Абайдың әкесі (Құнанбай)
Абайдың неше қарасөзі бар? (45)
Абай ән жазды ма? (иә)
«Жалғастыр» ойыны.
Білім азбайды, ақыл тозбайды.
Білімдіден шыққан сөз, талаптыға болсын кез.
Білгенің бір тоғыз, білмегенің тоқсан тоғыз.
Білекті бірді жығады, білімді мыңды жығады.
Кісінің кісілігі киімінде емес, білімінде.
Білмеген қауып айтады, білген тауып айтады
Кері байланыс. ПОПС формуласы
«Менің ойымша, бұл...»
«Себебі, мен оны былай түсіндірер едім...»
«Оны мен мына мысалдармен дәлелдей аламын...»
«Осыған байланысты мен мынадай қорытынды шешімге келдім...»
Бағалау. Мұғалімнің пікірі.
|