Расул Ғамзатовтың өмірі мен шығармашылығы туралы өз ойларын жеткізеді
Әр оқушы сұрақтарға өз бетінше жауап береді.
Мәтіннің негізгі кейіпкері кім?
Кейіпкерді суреттейтін екі сөз жазыңыз.
Шығармадан төрт сөзбен тұратын проблемалық сұрақ туындатыңыз
Шығармадағы бірінші мәселені бес сөзбен сипаттаңыз
Шығармадағы бірінші мәселені алты сөзбен сипаттаңыз.
Оқушылар жұмыстарын көрсетеді,қорғайды. (Слайд арқылы)
Төрт топтың аты жазылған парақшаларды таратамын. Сол бойынша Расул, Дағыстан, Мұхтар, Қазақстан деп төрт топқа бөлемін.
Бағалау парақшасы таратылады.
Жаңа сабаққа назар аудару.
«Егер тілім ертең болса құрымақ,
Мен дайынмын өлуге де бүгін-ақ»
Расул
«Кімде-кім өз ана тілін, әдебиетін сыйламаса, бағаламаса оны сауатты, мәденитті адам деп санауға болмайды»
Мұхтар
Өмірі туралы қысқаша мәлімет. Белгілі авар халқының классик ақын Расул Ғамзатов Дағыстан жерінде 1923 жылы 8 қыркүйекте туылған. Әкесі Ғамзат, Дағыстанның халық ақыны болған. Расул 2003 жылы 3 қарашада Мәскеу емханасында қайтыс болды.
Оқулықпен жұмыс жүргізеді. Осыған байланысты әр топқа шығармашылықтарын арттыру мақсатында тапсырмалар беріледі.
1 топ «Менің Дағыстаным»
2топ«Дағыстан-Сенмаған анасың»
3 топ «Ана тілі» өлеңі
4 топ «Менің Қазақстаным»
Оқулықпен жұмыс жасайды.
Тапсырмаларды оқушылар орындап жатқанда музыка тыңдалады.
1.Әңгімеде не туралы айтылған?
2.Суретшінің шешесі Расулға не деп айтты?
3.«Дағыстан сен маған анасың» үзіндіге сүйене отырып өз сөзіңмен баяндаңдар?
Тіл мәселесіне өздерің қалай қарайсыңдар?
Әңгіме дебат жүргізіледі.
«Екі түрлі түсініктеме күнделік» таратылады.
Маған әсер еткен тұсы
|
Ол неліктен әсер етті
|
1
|
|
2
|
|
Мысалы: Маған осы топтың жұмысы қатты әсер етті.
Авар халқы, авар елі туралы қысқаша түсінік.
Шығарманың композицияның құрылымы
Басталуы
Дамуы
Байланыс, шегініс
Шарықтау шегі
Шешімі
Дағыстың суретшімен кездесу.
Суретшенің салған суретін көрсету.
Суретшінің көне аңыз желісі бойынша салынған суреті
Автордың суретшінің туған туысқандармен, анасымен кездесуі.
Слайдта көрсетілген тіл туралы қанатты сөздерге сүйене отырып өз ана тілдері туралы ойларын жеке пікірлерін айтады.
Ана тілін құрметтеу керек,
Ана тілінсіз күн көре алмаймыз, т.б.
Кітапқа сүйеніп өмірі мен шығармашылығынан мәліметтер алады. Мәліметтерді ала отырып топ ішінде ойланып талқылайды.
Мұғалімнің берген тапсрымаларына оқушылар топ болып бірлесіп жауап береді. Топтың біріккен іс-әрекеті бағаланады Әңгімелерін топтастырады. Жаңа сабақтың мазмұнын топтық жұмыс арқылы бір-біріне түсіндіреді.
Әр топ берілген тапсырмларды постерге орындап топ басшы немесе белсенді оқушы оны қорғап өз тобының жұмыс нәтижесін көрсетеді.
Мұғалімнің сұрақтарына оқыған түсініктері бойынша жауап береді.
Тіл мәселесі туралы оқушылар өз арасында әңгіме дебат өрбітеді. Әркім өз ана тілі туралы ой толғамдарын өз сөздерін айтады.
Екі түрлі түсініктеме күнделігі таратылады.
Маған әсер еткен тұсы
|
Ол неліктен әсер етті
|
1
|
|
2
|
|
Себебі, Бұл топ бірлесе отырып қиындықтарды жеңе білді.
«Сұрақты тап» әдісі
Берілген шығарма үзіндісіне сұрақ қоюды.
«Ішкі және сыртқы» кесте
Топ оқушылары шығарадығы ұнаған үзінділерін жазады. (ішкі кесте)
Сыртқы кестеге ұнамаған қарсы пікір жазады.
Шығармашылық жұмыс
1.
_______________ сақтаймыз
_______________ ақтаймыз
_______________ мадақтап
_______________ жаттаймыз.
Берілген өлең жолдарын сақтай отырып, өлең шыгарады.
. «РЕФЛЕКСИЯ»
1. Расул Гамзатов қай жылы дүниеге келді?
А) 1924 ж Ә) 1925 ж Б) 1923 ж
2. Р.Гамзатов училищені бітірген соң, қандай қызмет атқарды?
А) Мұғалім Ә) Журналист Б) Публицист
3. Өмірбаяндық прозалық шығармасын көрсет.
А) “Тау қызы” Ә) “Менің Дағыстаным” Б) “Қонақ”
4. Қай кітабы үшін Лениндік сыйлық алған?
А) “Биік жұлдыздар” Ә)“Мен туған жыл” Б)“Тырналар”
5. Суретші қай ұлттың қызына үйленеді?
А) Француз Ә) Итальян Б) Неміс
6. Авар киімін киген итальян қызы бейнеленген суреттің аты.
А) “Елді аңсау” Ә) “Тұман” Б) “Елім”
7. Аварлардың көне аңызы бойынша салынған суреттің кейіпкері
А) Қыз Ә) Ит Б) Құс
8. Париж қай елдің астанасы?
А) Франция Ә) Италия Б) Дағыстан
9. Расул мен суретші қай тілде сөйлесті?
А) Авар Ә) Орыс Б) Тілмаш арқылы орыс және француз
10. “Менің Дағыстаным” шығармасын қазақ тіліне аударған кім?
А) Қуандық Шаңғытбаев
Ә) Кенжеболат Шалабаев
Б) Сағи Жиенбаев
Дұрыс жауаптары:
1Б, 2А, 3Ә, 4А, 5Ә, 6А, 7Б, 8А, 9Б, 10Ә Авар ұлына хат
.... Енді өзгерте алмайтын бір ақиқат бар. Ана тіліміз мәңгілік. Елімізбен бірге мәңгілік тіл болды! Оны даудың тақырыбы емес, ұлттың ұйтқысы ете білгеніміз жөн...
Н. Назарбаев «Қазақстан 2050» Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ (жолдау)
Қорытындылау
Барша халық бас иетін, тілдің асыл қасиетін, Ардауқтау мен салмақтау біздің парызымыз.
Тіл – қай ұлттың болмасын тарихы мен тағдыры, қатынас құралы.Тіл болмаса сөз болмайды, сөз болмаса адамзаттың тіршілігінде мән – маңыз болмайтыны хақ. Міне осы орайда ан,а тілімізді қастерлеу әрқайсымыз үшін парыз.
Кері байланыс.
Тыңдаған топтардың кері байланысы.
| 
