Септік жалғау –сөздерді бір-бірімен байланыстырып, жалғастырып, оларды өзара қарым-қатынасқа түсіріп тұратын қосымшаның түрі
Септікдеген термин – сеп, жәрдем, көмек, дәнекердеген ұғымды білдіретінсөздер.
Әрбір септіктегі сөз белгілі бір сұрақтарға жауап береді.
СЕПТІКТЕР
|
СҰРАҚТАРЫ
|
СЕПТІК ЖАЛҒАУЛАРЫ
|
Атау септік Ілік септік Барыс септік Табыс септік Жатыс септік Шығыс септік Көмектес септік
|
Кім? Не? Кімнің? Ненің? Кімге? Неге? Кімді? Нені? Кімде? Неде? Қайда? Кімнен? Неден? Қайдан Кіммен? Немен?
|
жалғауы жоқ -ның/нің, -дың/дің, -тың/тің -ға/ге, -қа/ке, -на/не, -а/е -ны/ні, -ды/ді, -ты/ті, -н -да/де, -та/те,-нда/нде -нан/нен, -дан/ден, -тан/тен -мен, -бен, -пен, -менен, -пенен, бенен
|
Септеудің екітүрі бар: 1) жай септеу; 2) тәуелді септеу.
1) Жай септеу – септік жалғауының түбір сөзге бірден жалғануы.
Жіктік жалғау бастауыш пен баяндауышты жақ және шақ жағынан қиыстыра байланыстырады. Сөздергежіктік жалғаудың жалғануы сөздің жіктелуі деп аталады. Жіктік жалғауы жалғанған сөз сөйлемде негізіненбаяндауыш қызметін атқарады. Мысалы, Мен гимназия мектебінің оқушысымын.
Қазақ тіліндеесім сөздер де, етістік те жекеше және көпше түрде жіктеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |
