Ауа райы шарттары бойынша өрт қаупі, ормандағы жанғыш материалдардың жану мүмкіндігін, олардың ауа райы жағдай-ларымен анықталатын дымқылдануына байланысты айқындайды.
Ормандағы өрт қаупінің көрсеткіші (ерт қаупінің тобы - ӨҚТ) жергілікті уақыттың 12-14 сағаттарында, ауа температурасы (t°) мен жаңбырсыз (п) күндердегі шық нүктесі (п) температурасының айырымына қарай, ауа температурасын шығару сомасы ретінде анықталады:
ӨҚТ=£[Г(Г -т,)]. П
Кесте № 2
Өрт қаупі 5 топқа белінеді. Өрт қаупі топтарының шкала
өқт
Жинақты көрсеткіш
Өрт қаупі
I
0...300
Жоқ
II
301.. 1000
Аздаған
III
1001...4000
Орташа
IV
4001...10000
Жоғары
V
10001-ден артық
Төтенше
Ескерту. Көптеген аумақтарда, ӨҚТ шәкілдерін жасау әдістемесіне сәйкес, ертенгіштік маусымын және оның жинақты көрсеткішке тәуелділігін есепке алатын ерт қаупінің жергілікті шәкілдері әзірленеді және қолданылады, яғни ӨҚТ шегараларын анықтайтын жинақты көрсеткіштердің өзге шамалары болады.
Өрт қаупінің I тобы кезінде жоғары температура мен найзағай (жаңбырсыз күн күркірегенде) көздерінен өрт шығуы мүмкін болса да, көпшілік себептер (от көзінің) өрт тудырмайды және басталған, одан ары қарай өрбіген өрт ақырындап, әркелкі жайылады немесе сөніп қалады.
Өрт қаупінің II тобы кезінде оттың күшті көздерінен өрт шығуы мүмкін, дегенмен, тұтанған от саны көп емес. Оттың таралу жылдамдығы да елеусіз.
Өрт қаупінің III тобы кезінде от көздерінің көпшілігі орман өрттерінің шығуына себеп болады, Өрт қарқынды өрбиді, жылуды көп бөледі, жылдам тарайды және қосымша ұсақ ошақтар туғызады.
Өрт қаупінің IV тобы кезінде өрт елеусіз от көздерінен-ақ шығады, жылдам тарайды және қосымша ұсақ ошақтар туғызады.
Өрт қаупінің V тобы кезінде өрт кез келген от көзінен және жоғары температурадан шығады, О өте қарқынды жанып, жылдам тарайды.
Орман өрті қызметтерінің жұмыс тәртібі. ауа райы шарттары бойынша өрт қаупінің тобын есепке ала отырып. 2-қосымшада беріліп отыр.
Орман өрттерінің әр түрлі орман ағаштарының өскен жерле-ріне қарай, өрт қаупінің тобына байланысты.
