7. В.В. Половцевтың еңбектеріне тоқталыңыз және оның құндылығы неде деп ойлайсыз? Половцевтің негізгі ұстанымы оқушылардың дүниеге ғылыми – материалистік көзқарасын тәрбиелеу болды.Осы жылдары Половцевтің басшылығымен алғашқы “Мектептегі табиғат” атты әдістемелік журнал жарық көрді. В.В.Половцев өзінің оқу тәрбие жұмысындағы тәжірибелеріне және биолог-әдіскерлердің теориялық қағидаларына сүйене отырып жаратылыстану пәнінің алғашқы әдістемелік курсын жасады, 1904 жылдан бастап Петербург университеттерінде лекциялар оқыды. Осы жылдан бастап әдістеме жоғары оқу орындарында ғылыми пәндер қатарына қосылды. Лекция оқу барысында 1907 жылы “ Жаратылыстануды оқыту әдісінің негіздері” атты теориялық еңбегі жарық көрді. Половцев “биологиялық әдісті” өңдеуге аса көңіл бөлді және оны негізі үш принціпте қарастырды:
Формаларды тіршілік әрекеттерінің байланысында оқыту;
Тіршілік әрекетін қоршаған ортамен тығыз байланыста оқыту;
Мектепте аса құнды материалдар оқытылуы тиіс.
Половцев өзінің теориялық қағидаларын мұқият зерттеп, өңделген құралдарында көрсете білді: 1894-“Мектеп ботаникасының бағдарламасы” , 1941-“Ботаникадан практикалық сабақтар”, 1910-“Петербург аймағына, көктем мезгілінде жасалатын экскурсиялар”.
Жалпы алғанда мектептік білім беру, оның ішінде биологиялык білім беру Ф.Бэкон (1561-1621) негізін жасаған ғылыми танымның әдіснамасы әсерінен болды.
Жаратылыс тарихын оқыту әдістемесі туралы еңбегі шығарылған
Оның негізгі идеялары мыналар:
– білімнің жалғыз қайнар көзі – сезімдік тәжірибе: барлық білім тәжірибеде негізделеді және сол арқылы (эмпиризм) беріледі; практикалық пайдасы (утилитаризм): «білім – күш»:
– тәжірибе жолымен табылған (индуктивизм), деректерді қорыту арқылы
заңдылыктарды анықтау;
– зейінді тек құбылыстар себебін тануға шоғырландыру (каузализм);
– күрделіні қарапайымға келтіру арқылы тану (редукционизм;)
Барлық осы ережелер бірімен-бірі тығыз байланысты және бір-бірін толықтырып тұрады.
«Жаратылыс денелері»
XVIII ғасырдың соңында
В.Ф. Зуев
жаратылыс тарихы оқытылыушының практикалық мәселелерін
шеше отырып, әдістемені бірқатар проблемаларын айқындап берді:
– ғылым мен оқу пәнінің өзара байланысы;
– мазмұнның ғылымилылығы;
-оқу пәнінің құрылымы (қарапайымнан күрделіге қарай, өлі табиғаттан кімпктерге дейін, онан сон жануарлар мен адамды оқуға);
-оқылатын нысанның монографиялық сипатталуы;
-оқытудағы көрнекілік пен табиғи заттардың рөлі;
-оқытылатын материалға деген кызығушылықтың дамытылуы;
-ғылыми – жаратылыстық білімнің практикалық маңызы (оқудың өмірмен байланысы);
-орта және жоғарғы мектептегі оқыту әдістемеснің өзара байланысы.
Сонымен академик В. Ф. Зуев Ресейде биологияны оқытудың әдістемесіне бастама салды және шын мәнінде онын негізін салушы болып есептеледі.
қазбадағы патшалық (өлі табиғат);
текке күнелтетін патшалық (ботаника); (Зуевтің кезеңінде өсімдіктер үсіп кететіндер» деп аталған).
Жануарлар патшалығы (зоология)
ХІХ ғасырдың басы
Любен
Ч. Дарвин
Жаратылыс тарихынын оқытылуында дидактикалық революция жасаған, Любен (1804-73) болды. Ол жаратылыс тарихын оқу максатын тұжырымдады, яғни органикалық дүние жүйесі оқушылардың өздерінің ашуы.
Дарвинизмнің әсерінен жана пәндер – экология мен генетика пайда болды, морфология, физиология және систематика эволюциялық мазмұндалды.
А.Я Герд мектептің оқу жоспарында пәндердің мынадай ретпен бөлінуін ұсынады:
1. Бейорганикалық әлем;
2. Өсімдіктер әлемі;
3. Жануарлар әлемі;
4. Адам;
5. Жердің тарихы.
«Мұғалім» журналы
Адам анатомиясы және физиология»
1907 ж
В.В. Половцов
алғаш рет жаратылыстанушы – әдістемешілердің зерттеу бағыттарын анықтайтын бірнеше мәселелерді көрсетті: ғылыми пән мен оқу пәнінін арасындағы айырмашылығы жөнінде, мектептегі оқытуда біртұтастық жөніндегі пікір, оқу пәнінде болжамнын рөлі жөнінде, эволюциялык теорияны оқып үйрену жөнінде жыныс мәселесіне қатысты сауаттылык, мұғалімді дайындау жүйесі жөнінде жаратылыстануды оқытатын мұғалім қандай болуы керектігі жөнінде және т.б Ғалым – ботаник ретінде В. В. Половцов табиғат құбылыстарын түсіндіруде материалистік ұстаным қажеттгін белсенді түрде жақтады
