1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет23/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Алдын
 
алу
.
Науқастарды
10 
күн
оқшаулайды
.
Балалар
колективінде
аурушаңдылықтың
саны
көбейген
жағдайда
10 
күнге
карантин
жариялайды

Ошақта
күнделікті
жəне
қорытынды
залалсыздандыру
жүргізіледі
.
45. 
Менингококкты
 
инфекция

анықтамасы

Этиологиясы

Эпидемиологиясы

Патогенезі
.
Жіктемесі

Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
.

Менингококкты
инфекция
– 
менинигококктар
қоздырып

ауа
тамшылы
жолмен
жұғатын
,
мұрын
жұтқыншақтың
шырышты
қабықтары
мен
жұмсақ
ми
қабықшасының
зақымдануымен
,
ерекше
септицемиямен
сипатталатын

клиникалық
көріністері
кең
диапозонды

бактериятасымалдаушылықтан
назофарингитке

менингококкемияға

менингитке
дейін
көрінетін
антропонозды
жедел
жұқпалы
ауру
.
Біріншілік
жəне
екіншілік
менингитті
ажыратады
.
Біріншілік
 
менингит

ми
қабықшасының
менингококкпен
зақымдалуы

ал
екіншілік
 
менингит
ми
қабықшасының
қабынуы
ағзаның
немесе
бөлек
ағзалардың
– 
сілекей
бездердің

өкпенің
,
ортаңғы
құлақтың

тістердің
жұқпалы
аурулардан
кейінгі
асқынулардың
салдарынан
дамиды
.
Этиологиясы
.
Менингококты
инфекцияның
қоздырғыштары
Neisseria meninqitidis. Neisseria 
тегіне
,
Neisseriacae 
тұқымдастығына
қатысты

Ол
грам
теріс
диплококк

қозғалыссыз
.
Адам
мен
жануарлар
белогы
бар
қоректік
орталарда
көбейеді

Қоздырғыш
жойылғанда
эндотоксин
бөлінеді

Ол
сыртқы
ортаның
əртүрлі
факторларына

антибиотиктерге
өте
сезімтал
.
Менингококтар
қайнатқанда
бірден

дезинфекциялаушы
ерітінділердің
əсерінен
бірнеше
минутта
жойылады
.
Эпидемиологиясы
.
Менингококкты
инфекция
– 
антропонозды
ауру

Инфекция
көзі
– 
менингококкты
инфекцияның
əртүрлі
түрлерімен
ауырған
науқас
адам
немесе
бактериятасымалдаушы
.
Эпидемиологиялық
тұрғыдан
менингококкты
инфекция
қоздырғышын
жұқтыратын

топты
ажыратады
.
1. 
Жайылмалы
түрімен
ауырған
науқастар
;
2. 
Менингококкты
назофарингитпен
ауырған
науқастар
;
3. 
Бактериятасымалдаушылар
Берілу
жолы
– 
ауа
-
тамшы
арқылы

Менингококкты
инфекциямен
көбінесе
балалар
ауырады

Бұл
аурудың
50-90% 5 
жасқа
дейінгі
балаларда
кездеседі

Маусымдылығы
қараша
-
желтоқсаннан
бастап
наурыз
-
сəуір
айларына
дейінгі
мерзім
.

Патогенезі
.



 
Инфекцияның
кіру
қақпасы
– 
мұрын
-
жұтқыншақтың
шырышты
қабықтары

Шырышты
қабықтардың
жергілікті
қорғаныс
барерінен
өткен
жағдайда
қоздырғыш
қанға
түседі
.
Бактериемия
транзиторлы
немесе
ұзақ
болуы
мүмкін

Қанның
бактериоцидтік
əсерінен
менингококктар
көптеп
жойылады
да

эндотоксиндер
шығып

эндотоксинемия
дамиды

Кейде
ішкі
ағзалар

қан
тамырларының
қабырғалары

ми
қабықшалары
зақымдалып

септикопиемия
түріне
өтеді
.
Организмде
қоздырғыштың
негізгі
таралу
жолы
– 
гемотогенді

кейде
торлы
 
сүйек
арқылы

Менингококктардың
субарахноидалды
кеңістікке
өтуі
мен
қоздырғыштардың
көбеюі
нəтижесінде
жұмсақ
ми
қабатының
қабықшаларында
алғашында
серозды
-
іріңді

сосын
іріңді
қабыну
дамиды

Бұл
аурудың
ауыр

өлімге
ұшырататын
асқынуы
– 
церебралды
гепертензияның
негізгі
себебі
– 
айқын
токсикоз
.
Менингококкты
 
инфекцияның
 
клиникалық
 
жіктелуіне
 
байланысты
 
келесі
 
түрлерін
ажыратады
:
1. 
Біріншілік
– 
ошақты
түрлері
:
а

менингококк
тасымалдаушы
;
б

жедел
назофарингит
;
2.
Гемотогенді
жайылма
түрлері
:
а

менингококкемия
типті
;
б

менингит
:
в

менингоэнцефалит
;
г

аралас


д

сирек
түрлері

эндокардит

артрит

иридоциклит

пневмония
.
Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
.
Жасырын
кезең
1-10 
күнге
созылады
.
Жедел
 
назофарингит
– 
іріңді
менингиттің
басталу
кезеңі
болуы
мүмкін
менингококкты
инфекцияның
дербес
клиникалық
бөлінуі
ықтимал

Ол
дене
қызуының
орташа
көтерілуімен
жəне
1-3 
күндей
сақталуымен

ағзаның
əлсіз
улануымен
жəне
назофарингитпен
сипатталады
.
Менингит
 
жедел
басталады

Науқастың
жартысында
ғана
1-5 
күндей
назофарингит
түрінде
басталып

менингитке
ұласуы
мүмкін

Ауру
ағзаның
улануымен

көз
алмасының
ауырсынуымен

əсіресе
қозғалғанда

содан
кейін
маңдай

самай
тұстарындағы

сирек
желке
тұсындағы
бастың
ауруымен
ерекшеленген

Бас
ауруы
азапты
түрде
тез
үдейді

Жүрек
айнусыз
құсу
болады

Құсқаннан
кейін
науқастардың
жағдайы
жеңілдемейді

Ал
ауыр
түрлерінде
ес
бұзылады

Ауру
басталғаннан
кейін
12-14 
сағаттан
соң
ми
қабықтарының
қозуының
объективті
белгілері
пайда
болады

Желке
бұлшық
еттерінің
сіреспелері

Керниг

Брудзинский
симптомдары
байқалады
.
Кернинг
 
симптомы
 

аяқтары
бүгілген
кезде
жазылуының
шектелуі
). 
Кернинг
сиптомы
нəрестелерде
физиологиялық
түрде
кездеседі

айға
дейін
сақталады
.
Жоғарғы
 
Брудзинский
 
симптомы

басты
пассивті
еңкейткен
кезде
тізе
жəне
жамбас
буындарындағы
аяқтың
бүгілуі
)
Ортаңғы
 
Брудзинский
 
симптомы

маңдайды
басқан
кезде
тізе
жəне
жамбас
буындарындағы
аяқтың
бүгілуі
)
Төменгі
 
Брудзинский
 
симптомы

тізе
буыны
ішке
қарай
бүгілген
кезде
мықынды
қыссақ
екінші
аяқтың
көтерілуі
)

Менингококкты
 
менингоэнцефалит
 
ауыр
ағыммен
сипатталады

Ми
симптоматикасы
тез
күшейеді

Бірінші
тəулік
соңы
мен
екінші
тəуліктің
басында
терең
сопор
түріндегі
ақыл
-
естің
бұзылуы
дамиды

Сонымен
қатар
менингеалды
белгілер
де
үдейді

Науқастрда
тез
арада
психикалық
бұзылулар

толық
немесе
жарым
-
жартылай
амнезия

көру
жəне
есту
галлюцинациялары

эйфория
немесе
депрессиялық
жағдай
дамиды
.

Менингитсіз
 
менингококкемия
 
сирек
тіркелген

Аурудың
жеңіл
ағымында
дене
қызуы
38-39º
С
-
қа
жоғарылайды

Бірінші
сағаттарында
-
ақ
аяқ
-
қолдың
терісінде

кеудеге
мардымсыз
жұлдызша
түріндегі
қанталаған
бөртпелер
шығады
.
Аурудың
орташа
түрінде
дене
қызуы
40º
С
тез
арада
көтеріледі

Геморрагиялық
бөртпелер
сирақ

жамбас

шап
жəне
қолтық
асты
терілерінде

ішке
жəне
кеудеге
шығады

Бөртпелердің
көлемі
3-7 
мм
-
ге
дейін
өсуі
мүмкін
.
46.
Менингококкты
 
инфекция

Диагностикасы

Салыстырмалы
 
диагностикасы

Науқастарға
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері

Алдын
 
алу
.
Диагностикасы
.
Аурудың
диагностикасы
клиникалық
жəне
эпидемиологиялық
мəліметтерге
негізделген

Ауруханада
ерекше
диагностикалық
маңызды
люмбалды
пункция
жүргізіледі
.
Бактериологиялық
зерттеуге
мұрын
-
жұтқыншақтан
жағынды

қан
мен
жұлын
-
ми
сұйықтығын
алады
.
Салыстырмалы
 
диагностикасы
.

жедел
респираторлы
вирусты
инфекция
;

гайморит
;

дифтерия
;

скарлатина
;



қызылша
;

жел
шешек
;

бөртпелі
сүзек
;

лептоспироз
;

иерсиниоз
;

сепсис
;

геморрагиялық
васкулит
.
 
Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
.
1. 
Тыныштық
тəртіпті
қамтамассыз
ету
керек

науқастар
дыбысқа
өте
сезімтал
болып
келеді
)
2. 
Терезелерге
тығыз
матадан
перделерді
ілу
керек

науқастар
күндізгі
жарыққа
сезімтал
).
3. 
Науқасты
өте
мұқият
бұру
қажет

əр
қозғалыс
ауырсыну
сезімін
тудырады
).
4. 
Жылы
суға
спирт
қосып
күніге
теріні
сүрту
қажет

менингококкциемия
кезінде
терінің
қоректенуі
бқзылады

науқастарда
ойылу
тез
дамуы
мүмкін
)
5. 
Егер
теріде
қызарулар
болса

ойылуды
алдын
алу
үшін
камфор
спиртімен
сүрту
қажет
.
6. 
Науқас
төсегінің
дұрыс
жайылғандығын
күнделікті
тексеріп
тұру
қажет

ауырсыну
сезімін
жəне
терінің
бүтіндігіннің
бұзылуын
алдын
алу
үшін
)
7. 
Теріде
некроз
аймақтары
пайда
болған
жағдайда
зарарсыздандырылған
құрғақ
жаймалар
қою
.
8. 
Ауыз
қуысына
жақсы
күтімді
қамтамассыз
ету

тіл

тіс

қызыл
иекті
күніне
біренеше
рет
залалсыздандыру
ерітіндісіне
малынған
мақталы
тампонмен
сүрту

мысалы
: 1 
шай
қасық
ас
содасы
, 2% 
натрий
гидрокарбонат
ерітіндісін
бір
стакан
суға
).
9. 
Науқас
жамбасына
үрмелі
резінкелі
шеңбер
қою

суднаны
ауырсынусыз
қоюға
арналған
)
10. 
Науқастың
зəр
бөлуін
жəне
зəр
көлемін
өлшеу
қажет

бұл
ауру
кезінде
жиі
зəр
бөлінудің
рефлекторлы
кідіруі
мүмкін
.
11. 
Психоматорлы
қозу
кезінде
науқастың
іс
əрекетін
мұқият
қадағалау
қажет
.
12. 
Егер
науқастың
дене
қызуы
жоғары
болса
маңдайына
мұзды
мұйық

кеудесін
қысып
тұрған
киімдерін
шешу

мойнына

шынтақ
бүгіндісіне

шап
аймағына
мұздай
компресс
қойылады
.
13. 
Қатты
басының
ауырсынуы

психомоторлы
қозу

есті
жоғалту

құрысу

беттің
қызаруы
,
қарашықтың
тарылуы

артериялық
қан
қысымының
жоғарлауы

жедел
ми
ісінуінің
белгілері
)
кезінде
науқасты
тез
арада
арнайы
ем
алу
үшін
интенсивті
терапия
палатасына
ауыстыруды
шешу
үшін
дəрігерді
шақырту
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет