Диагностикасы
.
Клинико
-
эпидемиологиялық
мəліметтер
Негізгі
зертеуіне
бактериологиялық
жəне
серологиялық
зерттеулер
жатады
.
Бактериологиялық
зерттеуде
науқастан
алынған
жинақтарды
теңіз
шошқасына
,
тауық
эмбрионына
немесе
кеміргіштерге
(
биттерге
)
енгізіп
,
зарарлап
бөртпелі
сүзек
қоздырғышын
анықтау
болып
табылады
жəне
бұл
əдіс
арнайы
жабдықталған
зертхананы
қажет
етеді
,
денсаулық
сақтау
ұйымына
қол
жетімді
емес
.
Серологиялық
əдісте
қоздырғышты
жəне
антиденелерді
анықтауға
арналған
тесттер
қолданылады
.
Иммунологиялық
зерттеу
үшін
тікелей
емес
гемаглютинация
,
аглютинация
реакциясы
жəне
флуоресцентті
антиденелердің
тікелей
емес
əдісі
.
Тікелей
емес
гемаглютинация
əдісі
жоғары
мəнге
ие
. 80%
науқастарда
қанда
арнайы
антиденелер
аурудың
5-7-
ші
күнінен
бастап
пайда
болады
,
ал
10
шы
күні
100%
да
анықталады
,
максималды
деңгейге
аурудың
15-18
ші
күндері
жетеді
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
1.
дене
қызуы
қалыпты
болғаннан
кейін
5-6
күнге
дейін
төсек
тəртібін
сақтауды
бақылау
.
2.
төсек
тəртібі
кезінде
максималды
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
3.
жүректің
тоқтап
қалу
қаупі
болғандықтан
артериялық
қан
қысы
мен
пульсті
əр
2
сағат
бақылау
керек
.
4.
қуықтың
салдануы
зəр
бөлінуін
тежейді
,
сол
себепті
зəр
бөлу
жиілігі
мен
мөлшерін
бақылау
қажет
.
5.
аурудың
жедел
кезеңіне
сəйкес
науқастардың
№
13
емдəмді
ұстануын
бақылау
.
6.
ауыз
қуысын
2 %
сода
ерітіндісімен
тазалау
жəне
еріндерін
вазелинмен
майлау
.
7.
көздің
кілегей
қабатына
30 %
сульфацил
-
натрий
ерітіндісін
тамызу
(
көздің
кілегей
қабатының
құрғауын
алдын
-
алу
).
8.
күнделікті
педикулезға
тексеру
жүргізіп
,
өңдеу
жұмыстарын
жүргізу
.
9.
науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу
,
егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
Алдын
алу
:
1.
Ошақты
дезинфекция
жəне
дезинсекция
жүргізу
.
2.
Қабылдау
бөлімінде
жұмыс
жүргізу
:
педикулезге
тексеру
(
кленкалы
фартук
,
қолғап
,
қайшы
,
тарақ
,
бритва
),
арнайы
дəрі
-
дəрмектер
(
сабын
-
керосинді
эмульсия
жəне
«
Нитифор
»,
«
Антибит
»
емдеу
мен
жабдықтар
).
49.
Конго
Қырым
қанды
геморрагиялық
қызба
анықтамасы
.
Этиологиясы
.
Эпидемиологиясы__.__Патогенезі__.__Науқастарға____күтім'>Эпидемиологиясы
.
Патогенезі
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
Конго
Қырым
қанды
геморрагиялық
қызба
-
трансмиссивті
механизммен
берілетін
,
қызба
,
уланумен
,
айқын
геморрагиялық
синдроммен
жəне
жоғары
өліммен
сипатталатын
аса
қауіпті
жоғары
контагиозды
зоонозды
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
.
Вирус
қоздырғышының
тегі
Найро
вирус
,
буния
вирус
тұқымдастығы
.
Құрамында
РНК
бар
,
диаметрі
92-96
нанометр
.
Эпидемиологиясы
.
Бұл
қызба
табиги
ошақты
ауру
.
Иксодты
кенелер
арқылы
беріледі
.
Табиғи
резервуары
жабайы
жануарлар
жəне
үй
жануарлары
. (
сиыр
,
қой
,
ешкі
)
берілу
механизмі
транссмисивті
кене
арқылы
,
бірақ
бірнеше
ғалымдар
бұл
вирустың
науқастан
адамға
аэрогендік
жолмен
жұғу
мүмкіндігін
айтады
.(
ауыз
қуысында
майда
қан
тамырлардың
жарылуы
кезінде
)
жəне
қанмен
контакт
болған
кезде
вирустар
жұғуы
мүмкін
. (
көзге
көрінбейтін
терінің
майда
жарақаттары
арқылы
)
Жалпы
адамдардың
бұл
вирусты
қабылдағыштығы
өте
жоғары
.
Ауырып
емделгеннен
соң
тұрақты
иммунитет
пайда
болады
.
Патогенезі
.
Вирус
организмге
енгеннен
бастап
қанмен
қосылып
ретикулоэндотели
жүйелеріне
жетеді
.
Майда
қан
тамырлардың
улануы
күшейеді
.
ТҰШУ
(
ДВС
)
синдром
жəне
ішкі
мүшелердің
зақымдануына
алып
барады
.(
бауыр
некрозы
,
миокард
жəне
бүйрек
дистрофиясы
)
Қан
құйылу
өкпеде
т
.
б
мүшелерде
айқындалады
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
1.
Дене
қызуы
қалыпты
болғанға
дейін
төсектік
тəртіпті
бақылау
.
2.
Егер
дене
қызуы
жоғары
болса
,
маңдайына
мұзды
мұйық
қою
,
науқастың
қысып
тұрған
киімдерін
шешу
,
мойнына
,
шынтақ
бүгіндісіне
,
шап
аймағына
салқын
компресс
қою
.
3.
Төсек
қалпы
кезеңінде
максималды
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
4.
Тəулігіне
3
реттен
кем
емес
бөлмені
ылғалды
тазалауға
арналған
залалсыздандыру
заттарын
қолдануды
қамтамассыз
ету
.
5.
Эритема
аймағында
терінің
қышуын
бақылау
.
6.
Науқастардың
мейіргердің
қатысуымен
тағайындалған
дəрі
дəрмектерді
(
рибоверин
0,5
стакан
қайнаған
сумен
қабылдауын
қамтамассыз
ету
.
7.
Науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу
,
егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
50.
Конго
Қырым
қанды
геморрагиялық
қызба
.
Негізгі
клиникалық
көріністері
.
Диагностикасы
.
Алдын
алу
.
Негізгі
клиникалық
көріністері
.
Жасырын
кезең
2
күннен
14
күнге
дейін
,
орташа
3-5
күн
деп
есептеледі
.
Аурудың
бастапқы
кезеңі
3-4
күнге
ұзарып
,
ауру
жедел
басталып
,
дене
қызуы
тез
көтеріледі
,
қалтырау
,
əлсіздік
пайда
болады
.
Қызба
7-8
күнге
созылады
.
Бұлшықеттердің
ауырсынуы
,
буынның
сырқырауы
,
қатты
бас
ауру
,
бел
ауруы
анықталады
.
Бел
мен
іштің
ауырсынуы
,
жүрегі
айнып
құсуы
пайда
болады
.
Осы
кезеңде
гематологиялық
өзгерістер
дамиды
.
Аз
мерзімде
дене
қызуы
төмендейді
,
көбінесе
1-2
күннен
соң
қайта
көтеріледі
.
Улану
күшейеді
,
тромбогеморрагиялық
өзгерістер
дамиды
.
Теріге
жəне
шырышты
қабыққа
геморрагиялық
бөртпелер
шығып
,
инъекция
орнында
гематомалар
пайда
болады
.
Асқазан
,
ішектен
,
өкпеден
,
жатырдан
қан
кетуі
мүмкін
.
Геморрагиялық
фазада
көбінесе
науқастың
сана
сезімі
жоғалтылған
,
жүрек
соғуы
төмендейді
,
гипотензия
,
сандырақтау
пайда
болады
. 10-25%
менингиалды
өзгерістер
пайда
болады
.
Кейіннен
комаға
өтетін
бауыр
ұлғаюы
анықталады
.
Кейде
оның
жетіспеушілік
белгілері
анықталады
.
Жалпы
жағдайы
қатты
нашарлайды
.
Зəрде
:
микрогематурия
,
азотемия
.
Перифериялық
қанда
лейкопения
,
гипохромды
анемия
,
тромбоцитопения
.
Дене
қызуының
қалыпқа
түсуі
жəне
қан
кетудің
тоқтауы
жазылу
кезеңінің
бастапқы
белгілері
.
Жазылу
кезеңі
1-2
айға
созылған
Ауыр
дəрежеде
жұмысқа
қабілеті
1-2
жылдан
соң
қалыпқа
келеді
.
Диагностикасы
.
Клинико
-
эпидемиологиялық
мəліметтер
Науқастан
қан
алып
вирусологиялық
зерттеу
жүргізу
,
қосымша
серологиялық
зерттеулер
жүргізуге
болады
.
Алдын
-
алу
.
1.
Сапалы
ветиринарлы
бақылау
,
дезинсекциялық
жұмыстар
.
(
кенелерді
жою
).
2.
Ошақтарда
қауіп
тобына
егу
жұмыстарын
жүргізу
,
иммуноглобулиндер
беру
.
3.
Кенені
адам
үстінен
дұрыс
алу
(
кене
үстіне
1-2
тамшы
май
тамызып
10-15
минут
күтіп
кене
түспесе
пинцетпен
не
жіп
арқылы
алу
).
Кене
алынғаннан
соң
оны
жою
керек
. (
өртеу
).
4.
Мал
қораны
дезинфекциялау
,
дезинфикаттармен
бірге
.
Науқаспен
байланыста
болғандар
немесе
кене
шаққаннан
соң
9-12
күнге
медициналық
бақылау
жүргізіледі
.
51.
Оба
анықтамасы
.
Этиологиясы
.
Эпидемиологиясы
.
Патогенезі
.
Клиникалық
түрлері
.
Салыстырмалы
диагностикасы
.
Оба
-
өте
қауіпті
,
карантинді
жұқпалы
ауру
.
Улану
,
қызба
,
лимфа
бездерінің
жəне
өкпенің
зақымдануымен
сипатталатын
,
көбінесе
өлімге
алып
баратын
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
.
Оба
қоздырғышы
болып
,
Иерсиния
тобына
жататын
,
грам
« - »
таяқшасы
анықталған
.
Спора
түзбейді
,
сыртқы
ортаға
төзімді
. 55°
С
ыстықта
15
минутта
жойылады
,
ал
қайнатқан
кезде
тез
жойылады
.
Көлемі
: 0,5-1,5
мкм
,
жұмыртқа
тəрізді
.
Эпидемиологиясы
.
Табиғаттағы
резервуары
болып
кеміргіштер
жəне
қоян
,
түлкі
есептелінеді
.
Оба
адамға
ауа
-
тамшы
,
жарақатталған
тері
арқылы
жəне
трансмиссивті
жолмен
жұғады
.
Патогенезі
.
Адам
организміне
оба
қоздырғышы
тері
арқылы
,
тыныс
алу
жолдары
жəне
асқазан
-
ішек
жолдары
арқылы
енеді
.
Бүрге
адамды
шаққан
кезде
қоздырғыш
қанға
түсіп
,
лимфа
бездерінде
жайласады
.
Егер
бүрге
қолды
,
бетті
,
мойнын
шаққан
болса
,
қолтық
астындағы
лимфа
безінде
арнайы
қабынулы
процессі
өтіп
ол
бубонға
айналады
.
Қоздырғыш
ауа
,
шаң
арқылы
өкпеге
түсетін
болса
,
өкпені
зақымдайтын
түрі
дамиды
.
Достарыңызбен бөлісу: |