1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік
жүктеу/скачать 6,19 Mb. Pdf көрінісі
|
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27
- Бұл бет үшін навигация:
- Биологиялық əдіс
- Серологиялық əдіс
- Емдеу жəне науқастарға мейіргерлік күтімнің
- Алдын алу
- Клиникалық жіктемесі . Сібір ойық жарасы
- Этиологиясы
- Эпидемиологиясы .
- Патогенезі .
- Клиникалық жіктемесі .
- Терілік түрі
- Өкпелік түрі
- Ішектік түрі
- Диагностикасы .
- Емдеу жəне науқастарға күтім жасау ерекшеліктері
| Биологиялық
əдіс - зертханалық жануарларды бубон бөлінділерімен , қанмен , конъюктива бөлінділерімен немесе жара түбінің бөліндісімен терішілік немесе құрсақішілік зарарлау болып табылады ( теңіз шошқалары , ақ тышқандар ). Серологиялық əдіс - агглютинация реакциясы туляремия диагностикумын қолданып ( диагностикалық титр - 1:100 жəне одан да жоғары ). Агглютинация реакциясы 2- ші аптада оң болады . Аллергиялық сынамада тері ішіне 0,1 мл тулярин енгізіледі . Ол 24-48 сағаттан кейін аллерген енгізген жердің инфильтратты көлеміне қарай анықталады . Туляремияға қарсы егілген адамдарда оң реакция болуы мүмкін . Емдеу жəне науқастарға мейіргерлік күтімнің ерекшеліктері . 1. Дене қызуы қалыпты болғанға дейін төсектік тəртіпті бақылау . 2. Егер дене қызуы жоғары болса , маңдайына мұзды мұйық қою , науқастың қысып тұрған киімдерін шешу , мойнына , шынтақ бүгіндісіне , шап аймағына салқын компресс қою . 3. Төсек қалпы кезеңінде максималды жайлылықты қамтамассыз ету . 4. Бубонды түрінде жергілікті көріністерді жеңілдету үшін бубонға құрғақ жылы басу . 5. Бубонды ашқаннан кейін тетрациклинді мазьбен таңу жасау . 6. Ангинозды - бубонды түрінде аранды антисептикалық ерітінділермен шаю ( фурациллин ерітіндісі 1:5000 жəне т . б ) 7. Көз - бубуонды түрінде күнделікті таңертең зақымдалған көзді қайнаған сумен шайып , көзге 20% сульфацил - натрий ерітіндісін тамызу . 8. Тəулігіне 3 реттен кем емес бөлмені ылғалды тазалауға арналған залалсыздандыру заттарын қолдануды қамтамассыз ету . 9. Эритема аймағында терінің қышуын бақылау . 10. Науқастардың мейіргердің қатысуымен тағайындалған дəрі дəрмектерді 0,5 стакан қайнаған сумен қабылдауын қамтамассыз ету ( тетрациклин тəулігіне 2,0 г , доксациклин тəулігіне 0,2 г , левомицетин тəулігіне 2-2,5 г ). 11. Науқасты күнделікті мейіргерлік тексеруден өткізу , егер мəселе туындаса оны тез арада шешу . Алдын алу : Алдын
алу үшін кемірушілер жəне қансорғыш буынаяқтармен күрес жүргізу , су алатын орындарға санитарлық байқау жүргізу керек . Ашық су қоймаларындағы суды ішуге тиым салу керек . Құдықтарды тышқан жəне кемірушілерден сақтау . Егу тері үстіне бір рет жүргізіледі . 55. Сібір ойық жарасы . анықтамасы . Этиологиясы . Эпидемиологиясы . Патогенезі . Клиникалық жіктемесі . Сібір ойық жарасы – жедел зоонозды жұқпаларға жатады . Бұл тері , өкпе жəне ішек жолдары зақымданумен өтетін аса қауіпті жұқпалы ауру . Этиологиясы : Қоздырғыш болып грамм «+» үлкен таяқша , ұзындығы 5-8, ені 1,5-2 мкм анаэробты бацилла . Оттегі жоқ ортаға онша төзімді емес , 80° С - та 6-8 минутта жойылады . Карбол жəне сулема қышқылында тез жойылады . Оттегі бар сыртқы ортада бацилла спора түріне айналып , жоғарғы жəне төменгі температураға , құрғатуға жəне күн сəулесіне төзімді ( автоклав жағдайында 120° С - та 2 сағат ішінде жойылады ). Топырақта 100-200 жылға дейін сақталады . Эпидемиологиясы . Сібір жарасының резервуары табиғатта кездеседі . Таралу жолдары : a. Аэрогенді жəне шаңды ауамен - өкпелік түрі . b. Алиментарлы ( сүт , ет ) – ішектік түрі . c. Зақымдалған теріге түсу арқылы - терілік түрі . Патогенезі . Қоздырғыштың кіру қақпасы əдетте тері болып табылады . Негізінен терінің ашық жерлері зақымдалады ( аяқ - қолдар жəне бас ). Сирек жағдайда қоздырғыш тыныс жолдарының жəне асқорыту жолдарының кілегей қабаттары арқылы енеді . Қоздырғыштың енген жерінде жергілікті қабыну процесі түзіледі ( сібіржаралық карбункул ), зақымдалған жерде микроциркуляция бұзылады жəне некроз дамиды жəне улану белгілер пайда болады . Ауырып жазылғаннан кейін тұрақты иммунитет пайда болады , алайда бірінші аурудан 10-20 жылдан кейін аурудың қайталану жағдайлары кездеседі . Клиникалық жіктемесі . - терілік түрі - өкпелік түрі - ішектік түрі . 56. Сібір ойық жарасы . Негізгі клиникалық көріністері . Диагностикасы . Емдеу жəне науқастарға күтім жасау ерекшеліктері . Оңалту . Алдын алу . Негізгі клиникалық көрістері . Жасырын кезең көбіне 2-3 күн , зақымдану механизіміне байланысты . Тері түрінде - бацилла теріге түскен кезде қатты қышитын қызыл дақ пайда болады . Везикуланың ішіндегі сұйықтық іріңдеп , пустулаға айналады . Пустула жарылып , айрықша жара пайда қосымша везикулалар пайда болады . Жара айналасы массивті ісінеді . Осы арнайы жараны сібір жарасының карбункулы деп атайды ( күйдіргі ). Науқасты тұрақсыз тырыспалар , дене қызуының көтерілуі , əлсіздік , ұйқы бұзылуы , бас ауруы сияқты симптомдар мазалайды . Терілік түрі : Сібір жарасының карбункулы : Түбінде қара тусті үлкен жара , айналасында массивті ісінген , қосымша біріккен майда везикулалар анықталады . Өкпелік түрі - өте ауыр жағдайда өтеді . Науқас қатты жөтеледі , көкірегі ауырады , қатты қалтырайды . Көп мөлшерде сұйық көк түсті жəне қанды қақырық тастайды . Рентгенологиялық зерттеуде өкпеде ошақты немесе лобулярды пневмония табылады . Ішектік түрі - өте күшті улану симптомдары жəне жедел басталуымен сипатталады . Науқас ішінің қатты « кескен сияқты » ауырсынуға шағымданады . Ішек парезі белгілері , метеоризм , сұйық қан аралас нəжіс , құсу болады . Көбінесе сібір жарасы өкпе жəне ішек түрінде кездеседі . Науқас 3-4 күн ішінде жедел геморрагиялық сепсистен немесе менингитке өтуден өліп кетеді . Диагностикасы . Диагностика клиникалық , эпидемиологиялық жəне лабораториялық мəліметтерге негізделе отырып жүргізіледі . Келесі лабораториялық əдістер қолданылады : 1. Бактериологиялық зерттеуге науқастың қақырығы , нəжісі , карбункул ішіндегі сұйықтығы алынады . 2. Антраксинмен тері аллергиялық сынама жүргізіледі . 3. экспресс - диагностика - микроскопиялық зерттеу . Емдеу жəне науқастарға күтім жасау ерекшеліктері . Науқастарды міндетті түрде ауруханаға жеке палатаға немес боксқа оқшаулап жатқызу . Жеке бекет ұйымдастырады жəне науқастың заттары мен халаттары жеке болуы тиіс . Тері жəне кілегей қабаттардың ерекше күтімін қамтамассыз етеді . Карбункулдардың жарақатын алдын алу кажет , барлық манипуляциялар аса сақтықпен жүргізіледі . Жайылмалы түрімен ауыратын науқастарға тəулік бойы күтім жүргізіледі . Медицина қызметкерлері биялаймен , өкпелік түрінде обаға қарсы киіммен жұмыс жасау қажет . Ауруханада күнделікті залалсыздандыру жүргізіледі . Ыдыстар мен киімдерді 1 сағат көлемінде 2% сода ерітіндісінде қайнатады немесе 2 % хлорамин ерітіндісіне 2 сағат салып қояды . Таңу материалдарын өртейді . Науқас бөлінділеріне ( нəжіс , зəр , қақырық , құсық массаларын ) хлорлы əк сеуіп жəне кальций гипохлоридпен 1:2 қатынасында мұқият араластырып жəне 2 сағаттан кейін қазылған үңгірге немесе канализацияға төгеді . Этиотропты ем ретінде пенициллин , стрептомицин , тетрациклин 7-8 күндей . Өкпелік жəне ішектік түрінде антибиотикті максимальді мөлшерде тағайындайды . жүктеу/скачать 6,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|