16.
ҚР
егу
күнтізбесі
бойынша
вакцина
егу
Алдын
алу
егулер
-
ағзада
иммунитеттің
түзілуі
мақсатында
,
түрлі
жұқпалы
ауруларды
ескертудің
ең
тиімді
тəсілі
болып
табылады
.
Вакцинопрофилактика
жүргізетін
жұқпалы
аурулар
вакцинамен
басқарылатын
немесе
бақыланатын
болып
есептеледі
.
Вакцинацияланған
адамдарда
иммунитет
қалыптасады
.
Егулер
жоспарлы
(
балалар
туылғаннан
кейін
белгілі
мерзімде
)
жəне
эпидемиологиялық
көрсеткіш
бойынша
жүргізіледі
.
Алдын
алу
егулер
əр
елде
«
егу
күнтізбесі
»
арқылы
жүзеге
асырылады
.
Жоспарлы
иммунизацияға
келесі
вакциналар
жатады
:
БЦЖ
-
туберкулезге
қарсы
вакцина
,
ол
жасанды
ортада
арнайы
өсірілген
адам
үшін
вируленттілігін
жоғалтқан
,
тірі
əлсіреген
туберкулезді
бацилла
.
Вакцина
құрғақ
түрде
шығарылады
.
қолданар
алдында
стерильді
физиологиялық
ерітіндімен
араластырылады
.
Егу
үшін
арнайы
туберкулинді
шприц
қолданылады
. (
көлемі
1
мл
).
Бұл
вакцина
қатаң
түрде
иықтың
жоғарғы
жəне
ортаңғы
үштен
бір
бөліктерінің
шекарасына
тері
ішіне
енгізіледі
.
БЦЖ
вакцинасы
перзентханада
бала
өмірінің
алғашқы
4
күнінде
,
екпе
бөлмесінде
анасының
қатысуымен
жəне
жазбаша
рұқсатынан
кейін
жүргізіледі
.
Вакцинация
неонатологпен
қаралғаннан
кейін
,
жаңа
туылған
нəресте
тарихына
екпеге
рұқсат
берілгені
жазылғаннан
кейін
ғана
жасалады
.
БЦЖ
вакцинасы
перзентханадан
шығару
эпикризіне
жəне
екпе
паспортына
жазылады
.
Егер
бала
перзентханада
қандайда
бір
қарсы
көрсетпесіне
байланысты
алмаған
жағдайда
Манту
сынамасы
2
айға
дейін
жасалады
,
егер
бала
жасы
2
айдан
асқан
болса
,
Манту
сынамасының
нəтижесі
теріс
болса
ғана
БЦЖ
жасау
керек
.
Ревакцинация
БЦЖ
БЦЖ
ревакцинациясы
ұлттық
екпе
күнтізбесіне
сəйкес
6
жаста
( 1
сынып
)
жүргізіледі
.
Оқу
жылының
басында
(
қыркүйек
)
барлық
6
жастағы
балаларға
Манту
сынамасы
БЦЖ
ревакцинасына
іріктеу
мақсатында
жүргізіледі
.
Осы
айда
мектептегі
қалған
екпелерді
жүргізу
тоқтатылады
.
Манту
сынамасын
қояр
алдында
ай
аралық
интервалды
сақтау
үшін
АДС
жəне
ҚҚП
ревакцинациялары
оқу
жылына
дейін
1
ай
бұрын
жүргізілу
керек
.
Ревакцинацияға
тек
инфицирленбеген
,
Манту
сынамасы
теріс
сау
балаларға
жүргізіледі
.
Манту
сынамасы
мен
БЦЖ
ревакцинациясы
арасында
интервал
3
күннен
кем
емес
жəне
2
аптадан
аспауы
керек
.
Егер
ревакцинацияға
уақытша
қарсы
көрсеткіш
болса
,
медициналық
шегеру
уақыты
аяқталғанымен
екпе
жүргізілуі
керек
.
Полиомиелитке
қарсы
вакцина
екі
түрлі
вакцина
:
ИПВ
жəне
ОПВ
.
ОПВ
-
тірі
əлсіреген
вирустан
тұрады
жəне
ішекте
жергілікті
иммунитет
түзуге
қатысады
.
Бұл
вакцина
полиомиелит
толық
жойылмаған
елдерде
қолданылады
. (
соның
ішінде
Ресей
жəне
ТМД
елдер
)
ОПВ
ерекшелігі
:
вакцинді
вирус
егілген
баланың
ішегінде
дамиды
кейіннен
қоршаған
ортаға
түседі
.
ОПВ
арзан
вакцина
жəне
қолданылуы
оңай
(
тамшы
түрінде
шығарылады
,
ауызға
тамшы
ретінде
қолданылады
).
ОПВ
4
рет
жүргізіледі
( 2,3,4
жəне
12-15
айларда
)
ОПВ
вакцинасынан
кейін
балаға
1
сағатқа
дейін
су
немесе
тамақ
ішуге
болмайды
.
ИПВ
вакцинасы
арнайы
шприц
–
доза
ретінде
шығарылады
.
ИПВ
құрамында
өлтірілген
полиомиелит
вирусы
бар
,
бұлшықетке
немесе
тері
астына
енгізіледі
.
ИПВ
тиімділігі
жоғары
деп
саналады
.
ВГВ
-
бұл
вакцина
ашытқы
жасуша
культурасынан
жасанды
өндірілген
,
оның
құрамында
вирусты
гепатит
В
-
нің
беткей
ақуызы
HbsAg
кіреді
.
Егуден
кейін
ағзада
қорғаныш
антидене
-
А
Hbs
түзіледі
.
Бұл
вакцина
БЦЖ
вакцинасымен
сəйкес
келеді
,
сондықтан
оларды
бірге
енгізуге
болады
.
Əдетте
алғашқы
күндері
ВГВ
, 3-4
күндері
БЦЖ
.
Одан
кейі
ВГВ
вакцинасы
өмірінің
2
жəне
4
айында
,
яғни
3
рет
жүргізіледі
.
Санның
жоғарғы
бөлігінің
беткі
бүйір
жағына
бұлшықетке
енгізіледі
.
АКДС
-
вакцина
өлтірілген
көкжөтел
микробынан
,
тазаланған
сіреспе
дифтерия
анатоксинінен
тұрады
.
Ұлттық
егу
кестесіне
сəйкес
балаларға
4
рет
жүргізіледі
( 2,3,4
жəне
18
айларда
).
АДС
-
М
-
құрамында
антигендері
төмендетілген
адсорбирленген
дифтерия
сіріспелік
анатоксин
.
АД
-
М
-
анатосин
(
құрамында
антигені
төмендетілген
адсорбирленген
дифтериялық
анатоксин
)
тиімділігі
жоғары
препарат
,
дифтерияға
қарсы
егудің
толық
курсын
алған
95%
балаларда
7-10
жыл
ішінде
тұрақты
иммунитет
қалыптасады
.
Барлық
вакциналар
балаларға
санның
жоғарғы
бөлігінің
беткі
бүйір
жағына
бұлшықетке
енгізеді
.
Акт
-
ХИБ
(
Ас
t-HIB)
Гемофильді
инфекция
бала
денсаулығы
үшін
қауіп
төндіретін
ауру
.
Эпидемиологиялық
зерттеулер
бойынша
,
гемофильді
таяқша
5
жасқа
дейінгі
балаларда
іріңді
менингиттің
себебі
болып
табылады
.
ҚҚП
жəне
ҚПҚ
.
Қызылша
,
эпидемиялық
паротит
,
қызамық
вирустарының
əлсіреген
тірі
вакциналық
штаммдарынан
тұратын
қабаттастырылған
препарат
.
Сонымен
қатар
олар
бөлек
өсіріледі
:
қызылша
вирусы
жəне
паротит
тауық
эмбрионы
культурасында
,
ал
қызамық
вирусы
адам
диплодты
жасушасында
өсіріледі
.
17.
Жұқпалы
науқастардың
емдік
тамақтандыруы
(
диетасы
)
Жұқпалы
аурулар
кезінде
энергия
жоғалту
процесстері
жоғарылайды
,
асқорыту
мен
қоректік
заттардың
,
витаминдердің
,
микроэлементтердің
сорылуы
нашарлайды
,
олардың
əртүрлі
секреттермен
,
экскреттермен
жоғалуы
күшейеді
.
Жұқпалы
аурулардың
көбінде
дамитын
қызба
кезінде
зат
алмасу
жылдамдығы
күшейіп
,
энергияның
жұмсалуы
жоғарылайды
.
Энергия
жұмсалудың
жоғарылауы
сіреспе
кезінде
кездесетін
бұлшықет
құрысуларына
əкеледі
.
Диета
тағайындаған
кезде
аурудың
ауырлығына
,
кезеңіне
,
асқазан
-
ішек
жолдарының
жағдайына
,
қосымша
патологияларға
назар
аударылады
.
Қазіргі
кезде
жұқпалы
ауруханаларда
көбінесе
№
4, 5, 13, 15
диеталар
қолданылады
.
Іш
өтумен
көрінетін
жедел
ішек
ауруларыкезінде
№
4
диета
тағайындаған
дұрыс
.
Тағам
асқазан
-
ішек
жолдарына
механикалық
қолайлы
,
ішек
перистальтикасын
жəне
ашыту
процестерін
күшекйтетін
өнімдер
қосылмайды
.
Ет
сорпалары
,
шырышты
сорпалар
,
кисель
жəне
желе
,
кептірілген
нан
,
ірімшік
,
айран
,
ет
,
буға
пісірілген
котлеттер
,
асылған
балық
,
үгітілген
ботқа
рұқсат
етіледі
.
Жемісті
шырындар
ұсынылады
.
Диетаға
сүт
,
табиғи
кофе
,
құрамына
клетчатка
кіретін
өнімдер
(
бұршақ
,
капуста
,
свекла
)
тұздықтар
,
сүрленген
өнімдер
,
тəтті
тағамдар
кірмейді
.
Бауыр
зақымданған
кезде
№
5
диета
ұсынылады
.
Оның
құрамына
тығыз
еритін
майлар
,
холестеринге
бай
өнімдер
кірмеуі
қажет
.
Ірімшік
,
айран
,
сүтті
жəне
көкөністі
сорпалар
,
сүтті
ботқалар
,
салаттар
,
компот
,
жемістер
ұсынылады
.
Майлы
емес
ет
,
балық
асылған
түрде
,
ақ
жəне
қара
нан
,
күнбағыс
майы
,
аз
мөлшерде
сары
май
рұқсат
етіледі
.
Қызбамен
өтетін
аурулаардың
жедел
кезеңінде
№
13 (2)
диета
ұсынылады
.
Сүт
жəне
құрамына
дөрекі
клетчатка
кіретін
өнімдер
шектеледі
.
Барлық
тағамдар
үгітілген
жəне
ұсақталған
түрде
дайындалады
.
Көп
мөлшерде
сұйықтықтар
тағайындалады
.
№
15
диета
арнайы
тамақтануды
талап
етпейтін
науқастарға
,
көбінесе
жұқпалы
аурулардың
сауығып
келе
жатқан
науқастарына
ұсынылады
.
Орталық
жүйке
жүйесін
қоздыратын
өнімдер
(
шай
,
кофе
,
шоколад
т
.
б
)
жəне
құрамына
дөрекі
клетчатка
мен
эфир
майлары
кіретін
өнімдер
(
сарымсақ
,
редиска
т
.
б
)
шектеледі
.
Кондитерлік
өнімдер
ұсынылмайды
.
Достарыңызбен бөлісу: |