1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет9/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Эпидемиологиясы
:
Іш
сүзегі
мен
тек
қана
адамдар
ауырады

Инфекция
көзі
-
науқас
адам
немесе
бактериятасымалдаушы
.
Сүзек
қоздырғыштары
əсіресе
азық
-
түлік
өнеркəсібінде

көпшілік
тамақтандыруда
жəне
балалар
мен
сауықтыру
мекемелерінде
істейтін
қызметкерлердің
арасында
қауіпті
.
Іш
сүзегі
үшін
жұғудың
фекальді
-
оральді
механизмі
тəн

Аурудың
жұғу
жолдары

су
арқылы
,
азық
түлік
өнімдері
арқылы
(
алиментарлы

жəне
тұрмыстық
-
контактілі
.
Ауруға
барлық
адамдар
сезімтал

Іш
сүзегі
қабілеттілік
жоғары

ол
адамның
жасы
мен
жынысына
байланысты
емес

Ауруды
бастан
кешкеннен
соң
тұрақты
иммунитет
дамиды

Аурудың
əсіресе
өршу
мезгілі
– 
шілдеден
бастап
қыркүйек

қазан
айларында
болады
.
Патогенезі
:
1. 
Жұқтыру
 
сатысы
.
Қоздырғыш
ауыз
арқылы
енеді
.
Инфекциялық
процесс
басталады
.
2. 
Біріншілік
 
регионарлы
 
инфекция
 
сатысы
.
Қоздырғыш
ішектің
регионарлы
лимфа
түйіндерінде
көбейіп
қабыну
тудырады
.
3. 
Бактеремия
 
жəне
 
токсинемия
 
сатысы
.
Қоздырғыш
шажырқай
лимфа
түйіндерінде
көбейеді
,
қан
арнасына
түседі
– 
бактеремия
сатысы
дамиды

Қанға
тек
қана
бактериялар
өткен
жағдайда
ауру
біртіндеп
басталады

Қанның
бактериоцидті
қасиетінің
əсері
арқылы
бактериялар
жойылады

эндотоксиндер
босатылады

олар
организмнің
жалпы
улануын
тудырады

4. 
Қоздырғыштың
 
элиминация
 
сатысы
 
жəне
 
аллергиялық
 
өзгерістердің

даму
 
сатысы
.
Қоздырғыш
бүйрек

өт
жолдары

ішек
арқылы
сыртқы
ортаға
бөліне
бастайды

Бактерияның
организмнен
бөлінуі

сондай
-
ақ
дəреттен

теріден

сілекейден

баласын
емізетін
ана
сүтінен
де
болуы
мүмкін

Жергілікті
аллергиялық
реакциялар
дамиды
5.
Иммунитет
 
қалыптасу
 
жəне
 
айығу
 
сатысы
– 
реконвалесценция
кезеңіне
сəйкес
келеді
.
Аурудан
кейін
тұрақты
иммунитет
қалыптасады

Іш
сүзегінде
қайталану
сирек
кездеседі
.
24.
Іш
 
сүзегі

негізгі
 
клиникалық
 
көріністері

Диагностикасы

Науқастарға
 
күтім
 
жасау
ерекшеліктері

Алдын
 
алу

Жасырын
кезең
орташа
10-14 
күн
.
Ауру
біртіндеп
басталады
Аурудың
 
негізгі
 
клиникалық
 
белгілері
:

біртіндеп
 
көтерілетін
 
қызба
-
күн
сайын

С
-
тан
жоғарылап

аурудың
4-5 
күндері
ол
ең
жоғарғы
шекке
жетеді
.
-
сананың
 
тұмандануы
- status typhosus (
естің
бұзылуы

сопор

кома

делери

сөйлеуге
халі
болмай

теріс
қарап

сұрақтарға
жауап
бермеуі
мүмкін
.

теріде
 
бөртпе
 
мономорфты
 
болады
:
морфологиялық
сипаты
– 
розеола
(
көлемі
2
мм
дейін
майда
дақ
).
Бөртпе
денеге
аурудың
8-10 
күндерінде
пайда
болады

орналасатын
жері
– 
іштің
алдыңғы
қабырғасы

кеудеде

бөртпе
денеге
бірітіндеп
шығады

Розеолалардың
саны
1-5-10,
бұрын
пайда
болған
розеолалар
жойылып
жаңа
бөртпелер
пайда
болады

Пайда
болған
розеолалар
1-5 
күн
аралығында
із
қалдырмай
жойылып
кетеді
.

тері
жабындылары
бозғылт

кейде
алақандары
мен
табандарының
сарғаюы
дамуы
мүмкін

Филлипович
 
симптомы
.
Ол
бауыр
зақымданғанда
каротиннің
алмасуы
пайда
болуының
əсерінен
дамиды
.

фулигинозды
 
тіл
(
сүзектік
тіл

симптомы
пайда
болады
.
Тілі
ісініп

қалың
қоңыр
түсті
жабындымен
жамылып

тістердің
ізімен
сипатталады
.
-
метеоризм
-
науқастарда
ішектің
парезі
дамығаннан
соң
дəреті
тоқтап
қалуы
мүмкін

кейде
диарея
дамуы
мүмкін
.
Оң
жақта
илеоцекальді
аймақта
іштің
ауру
сезімі

шұрылдауы
анықталады
,
салыстырмалы
перкуссия
жүргізгенде
оң
жақ
мықын
аймағында
перкуторлы
дыбыс
тұйықталады
(
Падалка
симптомы
).

гепатоспеленомегалия

бауыр
мен
талақтың
ұлғаюы
)
Диагностикасы
.
Клинико

эпидемиологиялық
мəліметтер
.
Лабораториялық
 
диагностикасы
.


1. 
Бактериологиялық
зерттеуге
антибактериалды
емнен
бұрын
жəне
барлық
қызбалық
кезеңде
қан
алынады
,
ал
өт

нəжіс

зəр
алынады
.
Сұйықтықтарды
арнайы
лабораториялық
орталықтарда
егіледі

өт
сорпасы
).
2. 
Серологиялық
АГ
жəне
ПЦР

ИФА
əдіспен
зерттеу
жүргізіледі
.
Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
.
Барлық
 
науқастар
 
жұқпалы
 
аурулар
 
ауруханасында
 
емделеді
.
1. 
Жалпы
қызба
кезінде
қатаң
төсектік
тəртіп

байлау
 
əдебі
(
аш
ішектің
перфарациясының
алдыну
алу
үшін
). 
Осы
уақыт
аралығында
барлық
гигиеналық
манипуляциялар
науқастың
төсегінде
жасалады

Науқасты
жуындырғанда

тамақтандырғанда

төсек

киімдерді
ауыстырғанда
мұқият
болу
қажет

Қалыпты
дене
қызуының
3-
ші
күнініде
науқастарға
төсекте
отыруға
, 7-10
күні
жүруге
рұқсат
етіледі
.
2. 
Диетотерапия



емдəм

қызба
төмендегеннен
кейін


емдəм

Майлы

ащы
тағамдар
рационнан
шеттетіледі

тағамдар
үгітілген
түрде

нан
кептірілген
нанмен
алмастырылады
.
Науқастар
жиі
аз
мөлшерде
тамақтану
керек
.
3. 
Дəрігердің
тағайындаған
дəрілерін
этиотропты
ем
антибиотикотерапия

левомицетин
тəулігіне
2,0
г
қабылдауын
қамтамассыз
ету

Қызбалық
кезеңде
жəне
дене
қызуы
қалыпты
болғанша
10 
күн
қабылдайды
.
4. 
ҚР
2017 
протокол
желісі
бойынша
антибиотиктер
қолданылады
:
• 
Пенициллин
• 
Азитромицин
• 
Амоксицилин
Симптоматикалық
емі
:
• 
Қызбаға
қарсы
препараттар
/
парацитомал
/
Ауыр
жағдайда
глюкостеройдтар
тағайындалады
.
5. 
Жоғалған
сұйықтықты
қалпына
келтіру
үшін
ауыз
арқылы
«
Цитроглюкосолон
», «
Глюкосолон
,
«
Регидрон
», «
Оралит
» 
тəрізді
қантты
-
тұзды
ерітінділердің
аз
мөлшерде
жиі
(1-1,5 
л

сағатына
)
2-3 
сағат
көлемінде
енуін
қамтамассыз
ету
.
6. 
Ауыз
қуысын

теріні
жəне
кілегей
қабаттарды
күту
.
7.
Науқаста
инфекциялық
-
токсикалық
шок
белгілері

қалтырау

жоғары
қызба

психикалық
қозу
,
науқастардың
мазасыздығы

артериялық
қан
қысымның
жоғарлауы
,
тахикардия

терінің
бозаруы
байқалған
кезде
тез
арада
дəрігерді
шақырту
.
8.
Ішектен
қан
кетуге
күдіктенген
жағдайда
: (
терінің
бозаруы

артериялық
қан
қысымның
төмендеуі

нəжісте
қанның
болуы

науқастардың
ішіне
мұзды
мұйық
қойып

этамзилат
,
аминокапрон
қышқылы
тағайындап

тез
арада
хирург
дəрігерін
шақырту
.
9.
Науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу

егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
Реконвалесценттерді
 
ауруханадан
 
шығару
:
1. 
Науқас
ауруханадан
шығуынан
бұрын
нəжісін

зəрін

өттің
сұйықтығын
бактериологиялық
тексеруден
өткізу
. 3 
реттік
тексеру
теріс
болғанда
ғана
шығарылады

Тексеру
антибактериалды
емді
тоқтатқаннан

кейін
жүргізіледі
.
2. 
Науқас
жазылғаннан
соң
бір
жылға
дейін
диспансерлік
бақылауда
болады
.
Алдын
 
алу
:
1. 
Қарым
қатынаста
болған
адамдар
21 
күнге
дейін
медициналық
бақылауда
болады
.
2. 
Ошақта
бактериятасымалдаушыны
анықтау

оларға
санация
жасау
.
3. 
Қарым
қатынаста
болған
адамдар
арнайы
алдын
алу
жолымен
ішек
сүзегінің
бактериофагын
қабылдау
қажет
.
4. 
Ішек
сүзегіне
арнайы
егу
жүргізіледі
.
5. 
Ошақты
дезинфекция
жүргізу
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет