Эпидемиологиясы
.
Берілу
механизмі
-
фекальды
-
оральды
механизммен
берілетін
антропанозды
инфекцияға
жатады
.
Жалғыз
инфекция
көзі
гепатиттің
сарғаю
,
сарғаймаған
жəне
субклиникалық
түріндегі
адам
болып
табылады
.
Əсіресе
жасырын
кезеңнің
соңында
жəне
сарғаю
алды
кезеңінде
науқастар
сырқы
ортаға
қауіпті
.
Сарғаннан
кейін
вирустардың
бөлінуі
тоқтайды
,
науқас
қоршаған
ортаға
қауіпті
болмайды
.
Көп
жағдайда
сарғаймаған
жəне
субклиникалық
түрлері
эпидемиологиялық
қауіпке
ие
.
Вирустар
фекальды
-
оральды
механизм
арқылы
беріледі
.
Негізгі
берілу
жолы
-
су
арқылы
.
Вирусты
гепатит
Е
қабылдаушылық
жоғары
. 15
жасқа
дейін
жəне
40
жасқа
дейінгі
адамдар
жұқпаланады
.
Жүкті
əйелдерде
,
жүктіліктің
екінші
жартысында
аса
қауіптілік
тудырады
.
Маусымдылығы
–
жаз
айлары
.
Ауырып
жазылғаннан
кейін
берік
жəне
ұзаққа
созылған
иммунитет
қалыптасады
.
Патогенез
.
Энтеральды
вирусты
гепатит
жедел
циклды
инфекция
,
кезеңдердің
алмасуымен
сипатталады
.
Адам
ауру
жұқтарғаннан
кейін
вирустар
ішектен
қанға
өтіп
,
вирусемия
туғызады
,
аурудың
алғашқы
кезінде
ол
улану
белгілерімен
көрінеді
.
Содан
кейін
,
вирус
бауырға
түсіп
,
сол
жерде
вирустың
репликациясы
басталады
.
Бауырдағы
вирустар
гепатоциттерге
тікелей
əсер
етіп
,
бауыр
бөліктерінің
перипорталді
бөлігі
мен
порталды
аймақтарда
қабыну
процессін
туғызады
.
Гепатиттің
ауыр
түрінде
некроздар
дамып
,
бауыр
жетіспеушілігі
дамиды
.
Гепатоциттердің
көп
мөлшерде
бұзылуы
,
вирустың
көбеюіне
сонымен
қатар
иммуно
-
патологиялық
гуморалдық
процестерге
жасушалық
реакцияларға
байланысты
.
Вирус
жасушалардың
беткейлік
құрылымын
өзгертетіні
соншалықты
организм
инфицирленген
жасушаларды
бөгде
заттай
танып
,
оларды
бұза
бастайды
Е
вирусты
гепатитінің
клиникалық
көріністері
.
Жасырын
кезең
14
күннен
60
күн
,
орташа
40
күнге
созылады
.
ВГЕ
клиникасы
ВГА
клиникасына
ұқсас
.
Ауру
жедел
немесе
бірдіндеп
басталуы
мүмкін
.
Үдемелі
əлсіздік
пайда
болады
.
Сарғаю
алды
кезең
диспепсиялық
түрде
өтеді
.
Науқастарда
тəбеттің
төмендеуі
,
асқазандағы
жайсыздық
,
оң
жақ
қабырға
тұсындағы
ауырлық
сезім
,
буындардағы
ауырсыну
,
жиі
жүрек
айну
жəне
құсу
болады
.
Вирусты
гепатит
А
мен
салыстырғанда
,
кейбір
науқастарда
іш
өту
болады
.
Гепатомегалия
тəн
,
көкбауырдың
ұлғаюы
сирек
болады
.
Сарғаю
алыд
кезең
3-7
күнге
созылады
.
Басқа
вирусты
гепатиттердегідей
зəр
түсінің
қоюлануы
,
нəжіс
түсінің
ағаруы
тəн
.
Вирусты
гепатит
Е
де
,
вирусты
гепатит
А
кезіндегідей
сарғайғаннан
кейін
жақсару
байқалмайды
.
Сарғаю
айқын
емес
,
қысқа
уақытқа
1-2
аптаға
созылады
.
Улану
белгілері
айқын
болмайды
.
Ауру
ағымы
жеңілдеу
өтеді
.
Жалпы
аурудың
ұзақтығы
2-3
аптаға
созылады
.
Вирусты
гепатит
Е
–
нің
ауыр
ағымы
жүкті
əйелдерде
,
əсіресе
жүктіліктің
ІІ
жартысында
болады
.
Бауыр
циррозы
жəне
жедел
бауыр
энцефалопатиясының
дамуымен
гепатиттің
фульминантты
(
қатерлі
)
түрі
де
кездесуі
мүмкін
.
ВГЕ
ауыр
түрінде
науқас
жағдайының
нашарлауымен
жүктіліктің
өздігінен
үзілуі
(
түсік
,
мерзімінен
бұрын
босану
)
мүмкін
.
Вирусты
гепатит
Е
жəне
жүктілік
өзара
ауыртпалықты
əсер
етеді
.
Гепатиттің
ауыр
ағымымен
ауыратын
жүкті
əйелдерде
ұрықтың
өмір
сүру
жəне
дені
сау
баланы
босану
мүмкіндіктері
төмендейді
.
Тірі
туылған
нəрестелердің
ішінде
жартысы
өмірінің
алғашқы
айында
шетінейді
.
Лабораторлы
диагностикасы
Жалпы
клиникалық
зерттеулер
:
1.
Жалпы
қан
талдауы
:
аздаған
лейкопения
,
ЭТЖ
төмендеуі
2.
несеп
түсі
(
күреңденуі
),
ондағы
билирубинді
анықтау
(
Розин
сынамасы
)
3.
Нəжісінің
түсі
(
түссізденуі
)
Холестаз_синдромы_Цитолиз'>Биохимиялық
қан
талдауы
1.
Цитолиз
синдромы
2.
Холестаз
синдромы
Цитолиз
синдромының
көрсеткіштері
:
1.
АлАТ
,
АсАт
протеазалық
ферменттер
белсенділігінің
жоғарылауы
;
Холестаз
синдромының
көрсеткіштері
:
1.
Қандағы
жалпы
билирубиннің
,
оның
фракцияларының
(
тікелей
)
холестериннің
жоғарылауы
2.
Зəрде
өт
пигменттерінің
,
билирубиннің
анықталуы
Мезенхимальді
-
қабыну
синдромының
көрсеткіштері
:
1.
Қанда
глобулиндер
мөлшерінің
жоғарылауы
Вирусты
гепатиттердің
маркерлік
диагностикасы
(
ИФА
əдісі
)
ПТР
əдісімен
вирус
геномдарын
анықтау
Науқастарды
ауруханаға
жатқызу
клинико
-
эпидемиологиялық
көрсеткіштеріне
қарай
.
Жеңіл
түріндегі
науқастар
үй
жағдайында
емделеді
.
Ауруханаға
орта
жəне
ауыр
дəрежедегі
науқастар
жатады
.
Вирусқа
қарсы
емі
жоқ
.
Аурудан
толық
айығу
үшін
12
ай
керек
.
Ауруды
алдын
алу
үшін
дер
кезінде
вакцинация
жүргізу
керек
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
1.
науқасқа
төсек
қалпында
жайлылықты
қамтамассыз
ету
.
2.
№
5
емдəмді
ұстануын
қадағалау
.
Егер
науқаста
тəбеті
болмаса
,
онда
астарды
аз
мөлшерде
жиі
қабылдау
керек
.
3.
көп
жағдайда
жүрек
айну
жəне
тəбеттің
төмендеуі
кешке
дейін
мазаламайды
,
сондықтан
тамақтың
көп
мөлшерін
таңертең
жəне
аз
мөлшерін
кешке
беру
керек
.
4.
сусызданудың
алдын
алу
үшін
науқастардың
жеткілікті
мөлшерде
сұйықтықты
қабылдауын
қамтамассыз
ету
(
тəулігіне
2
литрден
кем
емес
)
5.
терінің
жағдайын
қадағалап
тұру
.
6.
науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу
,
егер
мəселе
туындаса
оны
тез
арада
шешу
.
Диспансеризация
жəне
алдын
алу
1.
Вирусты
гепатит
Е
ның
орта
ауыр
жəне
ауыр
түрімен
ауырып
жазылғандар
тұрғылықты
аймағында
3
айға
дейін
бақылауда
болады
.
Ауруханадан
шыққаннан
кейін
алғашқы
көру
7-10
күннен
кейін
.
2.
Ошақта
ауру
анықталғаннан
кейін
35
күнге
карантин
жарияланады
,
ағымды
жəне
қорытынды
жүргізіледі
.
3.
ВГЕ
кезінде
ошақта
қатынаста
болғандарға
35
күнге
медициналық
бақылау
жүргізіледі
.
Апта
сайын
дəрігер
қарауы
(
сұрастыру
,
термометрия
,
тері
мен
кілегей
қабықтарды
қарау
).
Бала
бақшаларға
ағымды
жəне
соңғы
дезинфекция
4.
Арнамалы
егу
: 6
ай
аралығында
2
рет
егу
, 2
жастан
бастауға
болады
.
37.
Вирусты
гепатит
В
.
Этиологиясы
.
Эпидемиологиясы
.
Патогенезі
.
Салыстырмалы
диагностикасы
.
Негізгі
клиникалық
көріністері
.
Диагностикасы
.
Науқастарға
күтім
жасау
ерекшеліктері
.
Алдын
алу
.
В
гепатиті
(
ВГВ
) -
парентеральды
механизммен
берілетін
,
гепатиттің
дамуымен
,
сарғаюдың
болуымен
жəне
зат
алмасудың
бұзылумен
сипатталатын
вирусты
антропонозды
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
.
ВГВ
қоздырғышы
–
гепадновирустар
,
құрылымында
3
антигені
бар
HbsAg-
беткейлік
антиген
.
HbcAg-
жүрекшелік
антиген
.
HbeAg-
жұқпалы
антиген
.
Қоздырғыш
төменгі
жəне
жоғары
температураға
,
химиялық
жəне
физикалық
əсерлерге
сезімтал
.
Мұздатылған
түрде
қоздырғыш
жылдар
бойы
сақталады
.
Эпидемиологиясы
•
Вирусты
гепатиттердің
инфекция
көздері
-
жедел
жəне
созылмалы
түрлерімен
ауыратын
науқас
адамдар
,
реконвалесценттер
жəне
ұзақ
антиген
тасымалдаушылар
•
Парентеральді
вирусты
гепатит
созылмалы
ағымда
өтуі
мүмкін
,
ұзақ
антиген
тасымалдаушылық
та
осы
гепатиттерге
тəн
•
Парентеральді
(
перкутантты
)
механизмді
вирусты
гепатиттердің
берілу
жолдары
:
•
Барлық
медициналық
манипуляциялар
•
Наркомандарда
егу
инесін
бірге
қолдану
•
Жыныстық
қатынас
арқылы
•
Вертикальді
(
анасынан
балаға
)
•
Тұрмыстық
қарым
-
қатынас
арқылы
(
тіс
щеткасы
,
ұстара
,
қырыну
,
маникюр
,
татуаж
)
В
гепатитімен
салыстырғанда
С
гепатитінің
ауру
шақырушы
дозасы
анағұрлым
көбірек
болады
.
Соңғы
кезде
дамыған
елдерде
активті
В
гепатитіне
қарсы
вакцинация
жақсы
жолға
қойылғандықтан
,
Д
гепатитінің
де
азаюы
байқалуда
жəне
ол
өте
жиі
нашақорларда
кездеседі
.
Достарыңызбен бөлісу: |