1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет18/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

Патогенезі
.
Вирус
гепатоциттерді
тікелей
бұзбайды
.
Олардың
цитолизі
иммундық
жауапқа
байланысты
,
иммунитеттің
жасушалық
тізбегінің
реакциясынан
цитотоксикалық
Т
-
лимфоциттерінің
əсерінен
туындайды
.
Ересектерде
В
гепатиті
30-40% 
жағдайда
клиникалық
белгілерімен
,
ал
60-70% 
латентті
түрде
кездеседі

Созылмалы
гепатит
жедел
инфекцияны
латентті
немесе
жеңіл
түрде
басынан
өткізген
ересек
адамдарда
6-10% 
ғана
кездеседі
де
,
иммундық
жүйенің
мардымсыздығын
көрсетеді
.
Балалардың
иммундық
жүйесі
əлі
толық
жетілмегендіктен
,
В
гепатитінің
вирусы
«
бөгде
»
деп
танылмайды

Жұқпалылық
үрдістің
қалай
аяқталатыны

қоздырғыштың
биологиялық
айналымына
-
активті
вирус
репликациясына
да
байланысты
болады

Егер
вирустың
репликациясы
активті
жүріп

оған
иммундық
жүйе
сəйкес
жауап
берсе
,
манифестті
клиникасы
бар
жедел
вирусты
В
гепатиті
дамиды

Ал
вирус
репликациясы
төмен
болса

оған
организмнің
жауабы
төмен
болады
да

В
гепатиті
жеңіл
немесе
белгілерсіз
өтеді
.
Салыстырмалы
 
диагностикасы
.

механикалық
сарғаю
;

гемолитикалық
сарғаю
;

энтеральді
вирусты
гепатиттер
Вирусты
 
гепатит
 «
В
» 
клиникалық
 
ерекшеліктері

Жасырын
кезеңі
45-180 
күн
, (
орташа
60-90 
күн
)

Көбінесе
біртіндеп
басталады

сарғаю
алды
кезеңі
астеновегетативті

диспепсиялық
,
артралгиялық
(
псевдоревматизмдік

жəне
аралас
синдромдармен
өтеді

ұзақтығы
7-10 
күн
,
кейде
1
айға
дейін
созылады

Сарғаю
кезеңі
ұзақ

максималды
деңгейіне
сатылап
жетіп

біртіндеп
төмендейді

уыттану
белгілері
айқын

Асқынулар
қауіпі
жоғары

Ересектерде
жұқтырғандардың
5-10 
пайызында
созылмалы
түрі
дамиды

Созылмалы
түрлерінің
асқынулары

бауыр
циррозы
жəне
бауыр
карциномасы
.
Диагностика
Клинико
-
эпидемиологиялық
мəліметтерге
сүйене
қойылады
.
Лабораторлы
 
диагностикасы
Жалпы
 
клиникалық
 
зерттеулер
 :
1. 
Жалпы
қан
талдауы

аздаған
лейкопения

ЭТЖ
төмендеуі
2. 
несеп
түсі
(
күреңденуі
), 
ондағы
билирубинді
анықтау
(
Розин
сынамасы
)
3. 
Нəжісінің
түсі
(
түссізденуі
)
Биохимиялық
 
қан
 
талдауы
1.
Цитолиз
синдромы


2.
Холестаз
синдромы
Цитолиз
 
синдромының
 
көрсеткіштері
:
1.
АлАТ

АсАт
протеазалық
ферменттер
белсенділігінің
жоғарылауы
;
2.
Бауырдың
белоктар
(
альбумин

протромбин

жəне
холестерин
эфирлерін
түзу
қасиетінің
төмендеуі
.
Холестаз
 
синдромының
 
көрсеткіштері
:
1.
Қандағы
жалпы
билирубиннің

оның
фракцияларының

холестериннің
жоғарылауы
2. 
Зəрде
өт
пигменттерінің

билирубиннің
анықталуы
Вирусты
 
гепатиттердің
 
маркерлік
 
диагностикасы
 (
ИФА
 
əдісі
)
ПТР
 
əдісімен
 
вирус
 
геномдарын
 
анықтау
 
ВГВ
 –
ДНК

басқа
 
вирустарда
 
РНК
Науқастарға
 
күтім
 
жасау
 
ерекшеліктері
.
1. 
Науқастардың
белсенділігін
төмендету

төсекте
жайлылық
қалыпты
қамтамассыз
етеді
.
2. 
Науқастардың


емдəмді
сақтауын
қадағалау

Егер
науқастардың
тəбеті
болмаса
аз
мөлшерде

жиі
тамақтандыруға
ауыстыру
.
3. 
Қажетті
мөлшерде
сұйықтықпен
қамтамассыз
ету

тəулігіне

литрден
кем
емес
).
4. 
Терінің
қышуын
қадағалау
.
5. 
Ауырлық
дəрежесіне
қарай
гармонды
ем
алатын
науқастарда
артериялық
қан
қысымы
жоғарлауы

асқазан
-
ішектен
қан
кетуі
мүмкін

Əр

сағат
сайын
АҚҚ
өлшеу
.
6. 
Əрдайым
венепункцияға
тек
қана
бір
венаны
қолдануға
болмайды

себебі
науқастарда
қанның
ұюы
төмендейді
жəне
қан
тамырларының
сынғыштығы
жоғарлайды
.
7. 
Кома
алдындағы
жағдайдың
белгілерін
білу

тұрақты
құсу

ұйқының
бұзылуы

түнде
ұйықтай
алмау

күндіз
ұйықтау
), 
мінез
құлық
əдеттері
,
тахикардия

бауыр
өлшемдерінің
қысқаруы
,
геморрагиялық
синдром

мұрын
жəне
басқа
да
қан
кетулер

терідегі
петихиальды
бөртпелер
),
ойлаудың
тежелуі

қарапайым
сұрақтарға
жауап
берудің
кешеуілдеуі
). 
Осы
аталған
белгілердің
қай
-
қайсысын
байқаған
мейіргер
тез
арада
науқасты
интенсивті
палатаға
ауыстыру
мəселесін
шешу
үшін
дəрігерді
шақырту
керек
.
8. 
Науқасты
күнделікті
мейіргерлік
тексеруден
өткізу

егер
мəселе
туындаған
жағдайда
оны
шешу
.
Алдын
 
алуы

Егу
схемасы
: 1 
жасқа
дейін
0-2 
ай
-4 
ай

Ересектерде
: 0-1-6 
айлар
38.
Вирусты
 
гепатит
 
С

Этиологиясы

Эпидемиологиясы

Патогенезі

Салыстырмалы
диагностикасы

Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері

Диагностикасы

Науқастарға
 
күтім
 
жасау
ерекшеліктері

Алдын
 
алу
.
С
 
гепатиті
этиологиялық
белгілері
жағынан
В
гепатитке
ұқсас
болып
келеді

Бірақ
сарғыштанумен
жүретін
түрлері
жеңілірек
өтіп
,
клиникалық
белгілері
тез
жоғалады
.
С
гепатиті
көп
жағдайда
сарғыштанусыз
,
субклиникалық
жəне
инаппаранты
түрде
өтеді
.
Алайда
бұл
аурудың
80-90% 
созылмалы
түрге
ауысса
, 20-30% 
бауыр
циррозын
тудырады
.
Этиологиясы
.
С
 
гепатитінің
 
вирусы
(HCV) 
флавивирустар
(Flaviviridae) 
тұқымдастығына
жататын
РНҚ
– 
лы
вирус
.
Вирус
50 
С
-
ға
дейінгі
температураға
төзімді
болады
,
бірақ
(
хлороформ

сияқты
липидтерді
ерітетін
еріткіштердің
жəне
ультракүлгін
сəулелерінің
əсеріне
өте
сезімтал
болып
келеді

Қоршаған
ортада
тұрақсыз
қасиет
көрсетеді
.
Эпидемиологиясы
• 
Вирусты
гепатиттердің
инфекция
көздері

жедел
жəне
созылмалы
түрлерімен
ауыратын
науқас
адамдар

реконвалесценттер
жəне
ұзақ
антиген
тасымалдаушылар
• 
Парентеральді
вирусты
гепатит
созылмалы
ағымда
өтуі
мүмкін

ұзақ
антиген
тасымалдаушылық
та
осы
гепатиттерге
тəн
• 
Парентеральді
(
перкутантты

механизмді
вирусты
гепатиттердің
берілу
жолдары
:
• 
Барлық
медициналық
манипуляциялар
• 
Наркомандарда
егу
инесін
бірге
қолдану
• 
Жыныстық
қатынас
арқылы
• 
Вертикальді
(
анасынан
балаға
)
• 
Тұрмыстық
қарым
-
қатынас
арқылы
(
тіс
щеткасы

ұстара

қырыну

маникюр

татуаж
)

С
 
гепатиті
«
нашақорлардың
» 
гепатиті
деп
аталады
,
себебі
HCV-
инфекциясы
бар
аурулардың
əрбір
екіншісі
көктамырына
есірткі
заттарды
енгізгендер
.
.
Патогенезі
.
С
 
гепатитінің
 
вирусы
Т
-
лимфоциттер
рецепторларының
функционалды
антогонисті
болып
табылатын
пептидтерді
ынталандыратын
ы
дəлелденген
.
Осының
салдарынан
дамитын
«
Т
-
жасуларының
-
анергиясы
» 
хелперлік
жəне
цитотоксикалық
белсенділікті
тежейді
де

жұқпалық
процестің
созылмалы
түрге
ауысуына
əкеледі

Мүмкін
,
иммундық
жауаптың
жасуша
тізбегінің
тежелуінде
вирусты
спецификалық
Т
-
жасушаларының
апоптозы
да
белгілі
бір
рөл
атқаратын
болар
.


Салыстырмалы
 
диагностикасы
.

механикалық
сарғаю
;

гемолитикалық
сарғаю
;

энтеральді
вирусты
гепатиттер

Вирусты
 
гепатит
 «
С
» 
клиникалық
 
ерекшеліктері
Жасырын
кезеңі
20 
күннен
150 
күнге
дейін
,
орташа
40-50 
күн

Жедел
С
гепатиті
көп
жағдайда
анықталмайды
,
себебі
организмдегі
патологиялық
процесс
жасырын
(
латентті

түрде
өтеді
(
субклиникалық
,
инаппарантты
).
Астеновегетативті
жəне
диспепсиялық
синдромдар
сарғыштанумен
өтетін
(
өте
сирек
кездеседі

С
гепатитінің
бастапқы
кезеңінде
жəне
сарғыштанусыз
өтетін
түрінде
кездеседі
.
Науқастар
əлсіздіктің

енжарлықтың

тез
шаршағыштықтың

тəбетсіздіктің
орын
алғанына
шағымданады
.
Сарғыштану
кезеңінде
жалпы
улану
белгілері
айқын
емес
.
Сарғаюдың
айқындылығы
төмен
болады
да
,
көздің
,
таңдайдың
аздап
сарғаюымен
,
терінің
білінер
-
білінбес
сарғыштануымен
,
холурия
жəне
ахолия
белгілерінің
бір
-
екі
рет
байқалуымен
сипатталады
.
Кейде
бауыры
аздап
үлкейеді
,
палпациялағанда
жұмсақ
болады

Көкбауыры
үлкеймейді
.
Манифесті
С
гепатитінің
клиникалық
ағымы
көбінесе
(75-85%)
жеңіл

ал
сирек
жағдайда
орташа
түрде
өтеді

Жедел
бауыр
жетіспеушілігі
(
энцефалопатия

өте
сирек
дамиды
.
Жазылу
-15% 
жағдайда
ғана

созылмалы
ағымға
75-85 % 
жағдайда
өтеді
(
нəзік
өлтіруші
)
Асқынулары

бауыр
циррозы

бауыр
рагы


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет