1. Жұқпалы аурулар туралы жалпы түсінік



Pdf көрінісі
бет11/34
Дата28.10.2022
өлшемі6,19 Mb.
#155460
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34
Байланысты:
Снимок экрана 2021—10—21 в 14.18.27

1. 
Жеңіл
 
түрі
 
70-80% 
жағдайда
кездеседі
.
дене
қызуы
қалыпты
немесе
субфебрильді

Ішектің
ауырсынуы
күшті
емес

Үлкен
дəретке
күніне
3-4 
рет
барады

көбінесе
кілегейлі

шамалы
қанды
болады
.
2.
Орташа
 
түрі
дене
қызуы
38-39˚
С
-
қа
дейін
көтеріледі

улану
белгілері
анық

Іші
қатты
ауырады
(
толғақ
тəрізді
). 
Науқас
əлсізденеді

үлкен
дəретке
күніне
15-20 
ретке
дейін
барады

Нəжіс
қанды
,
шырышты

Бұл
түрін
емдеуге
10-15 
күн
қажет
.
3.
Ауыр
 
түрі
улану
белгілері
өте
күшті
болады

Жүрек
-
тамыр
жетіспеушілігі
байқалады

Пульс
жиілейді

цианоз

акроцианоз
, «
тенезмдер
» 
пайда
болады

Үлкен
дəрет
қанды

тік
ішектің
сыртқа
шығып
кетуі

тырыспа
пайда
болуы
мүмкін
.

Науқастың


клиникалық
жазылуымен
ішектің
анатомиялық
жазылуының
айырмашылығы
2-3 
апта
болып
табылады

Жедел
түрінде
ем
кеш
басталғанда

толық
болмағанда

науқастың
иммунитет
төмен
жағдайда

ол
созылмалы
түрге
айналады
.
1. 
Созылмалы__рецедивті__дизентерия_.'>Созылмалы
 
рецедивті
 
дизентерия
.
Қайталану
жəне
арасында
жазылу
кезеңдерінен
тұрады
.
Созылмалы
рецедивті
түрі

жылға
дейін
созылады

көбінде
науқастың
жазылуымен
аяқталады
.
2. 
Созылмалы
 
тұрақты
 
түрі

Түрлі
өзгерістермен
сипатталады

ішек
қызметі
органикалық
өзгерістердің
нəтижесінде
қайталанбайтын
өзгерістерге
ұшырайды

Аурудың
өршу
кезеңінде
науқастарда
дене
қызуының
көтерілуі
субфебрильді
сандарға
дейін
.
Сұйық
нəжіс

іш
қатумен
кезектеседі

Үлкен
дəрет
шырышты
жəне
іріңді
болады

Тенезмдер
мен
жалған
шақырулар
болмайды
.
Науқас
кахексияға
дейін
жүдейді
(
салмақ
жоғалту
).
Диагностика
.
Клиникалық
жəне
эпидемиологиялық
мəліметтерге
жəне
лабораториялық
зерттеулерге
негізделеді
.
Негізгі
зерттеу
əдісі
бактериологиялық
 
əдіс

құсық
массасын

нəжісті

асқазанды
жуған
суды
қоректік
ортаға
егеді

Нəжісті
дефекациядан
кейін
бірден
алады

Бактериологиялық
əдіспен
3
реттік
тексеру
40-60% 
науқастарға
диагноз
қоюға
көмектеседі
.
Серологиялық
 
зерттеу
динамикада
жұп
сары
сулар
қолданылады

РПГА

тікелей
гемаглютинация
реакциясы

дизентериялық
диагностикумдарды
қолданады

диагностикалық
титрлері
Зонне
шигеласында
1:100, 
Флекснер
шигелласында
1:200. 
Иммунологиялық
əдістер
жоғары
диагностикалық
нəтижеге
ие

ИФА

ПЦР
,
РА
).
Созылмалы
дизентерияда
тоқ
ішектің
дистальді
бөлігіндегі
қабыну
жəне
атрофиялық
өзгерістердің
бар
жоғын
анықтау
үшін
ректороманоскопия
əдісінің
маңызы
зор

Сонымен
қатар
нəжісте
кілегей

лейкоциттер

эритроциттерді
анықтау
үшін
копроцитология
əдісін
жүргізеді
.
Науқастарды
 
ауруханадан
 
шығару
 
тəртібі

Диспансерлік
 
бақылау

Алдын
 
алу
 
принциптері
.
Ауруханадан
 
шығару
 
ережелері
.
Толық
клиникалық
сауығу
жəне
ем
аяқталғаннан

күннен
кейін
жүргізілген
нəжісті
бір
реттік
бактериологиялық
тексеруден
соң
науқас
ауруханадан
шығарылады

Тағам
өнеркəсібінде
жұмыс
жасайтын
жəне
қатысы
бар
адамдар

реттік
бактериологиялық
тексеру
теріс
болған
жағдайда
ғана
ауруханадан
шығарылады
.
Алдын
 
алу
.
1. 
Тағам
дайындау

су
жəне
канализация
мекемелерінде
санитарлы
-
гигиеналық
талаптарды
сақтау
.
2. 
Жоғарыда
айтылған
мекемелердің
жұмысшылары
жұмысқа
орналасудан
кейін
квартал
сайын
бактериологиялық
зерттеуден
өтіп
тұруы
тиіс
.
3. 
Жеке
гигиенаны
сақтау
.
4. 
Ошақты
дезинфекция
жүргізу
жəне
шыбындарды
жою
.
27.
Сальмонеллез
 
анықтамасы

Этиологиясы

Эпидемиологиясы

Патогенезі
.
Сальмонеллез
 
– 
бұл
сальмонелла
туыстығындағы
бактериялармен
шақырылатын

фекальді

оральді
механизм
арқылы
берілетін

асқазан
– 
ішек
жолдарының
зақымдалуымен
сипатталатын
жұқпалы
ауру
.
Этиологиясы
.
Сальмонеллез
қоздырғышы
Salmonella 
туыстығына
Enterobacteriaceae 
тұқымдасына
жатады
.
Грам
теріс

қозғалғыш

спора
жəне
капсула
түзбейді

Экзо

жəне
эндотоксин
бөледі

Сальмонеллалар
қоршаған
ортада
тұрақты
.


Сальмонеллалар
қоршаған
ортада
ұзақ
сақталады

суда
3-4 
ай

етте
- 6 
айға
дейін

мұздатылған
тағамдарда
- 1 
жылға
дейін

сүтте
жəне
шұжықта
-2 
айға
дейін

Кейбір
тағам
өнімдерінде

сүт
жəне
балық
өнімдері

шегілген
етте

қоздырғыштар
тағамдарын
түсін

түрін
дəмін
өзгертпей
сақталып

көбейеді

Қайнатқанда
жəне
дезинфекциялық
ерітінділерде
тез
өледі
.
Эпидемиологиясы
.
Инфекция
көзі
– 
адам
(
науқас

бактерия
бөлуші

жəне
жануарлар
Негізгі
инфекция
көзі
болып
үй
жануарлары
(
ірі
қара
мал

шошқа
), 
үй
құстары
табылады
.
Берілу
механизмі
– 
фекальді
– 
оральді
Жұғу
жолдары
– 
су

тағам

тұрмыстық
қарым
-
қатынас
.
Маусымдылығы
– 
жаз
– 
күз
айлары
.

жасқа
дейінгі
балаларда
сальмонеллез
жағдайлары
мектеп
жасындағы
жəне
ересектерге
қарағанда
10 – 15 
есе
артық
тіркеледі
.
Патогенезі
.

Ауру
қоздырғыштың
ішектерге
түскеннен
кейін
пайда
болады

Шажырқай
лимфатүйіндерінде
көбейіп

лимфатосқауылдан
өтеді
жəне
қанға
өтеді

Гематогенді
сальмонеллалар
түрлі
ағзаларға
өтіп

сол
жерде
жұқпаның
екіншілік
ошағы
пайда
болады
.
Қоздырғыш
ыдырағанда
жүрек
қан
тамыр
жəне
жүйке
жүйесіне
əсер
ететін
эндотоксин
бөлінеді
;
тамырлардың
өткізгіштігі
жоғарлайды

терморегуляция
бұзылады

Аурудың
ауыр
дəрежесінде
су
жəне
электролиттердің
жоғалуынан
су
-
электролит
алмасуының
бұзылуы

айналымдағы
қан
көлемінің
азаюы

артериялық
қан
қысымының
төмендеуі
жəне
гиповолемиялық
шоқтың
дамуы
байқалады
28.
Сальмонеллездің
 
негізгі
 
клиникалық
 
көріністері

Диагностикасы

Науқастарға
 
күтім
 
жасау
ерекшеліктері

Алдын
 
алу
.
Негізгі
 
клиникалық
 
көріністері
.
Жасырын
кезең
– 6 -18 
сағаттан
2 -3 
күнге
дейін
созылады
.
Келесі
түрлерін
ажыратады
:
1. 
гастроинтестиналды

жергілікті

түрі

гастрит

гастроэнтерит
жəне
гастроэнтероколит
түрінде
өтеді
.
2. 
жайылған
түрі
сүзек
тəрізді
жəне
септикопиемиялық
түрі
3. 
бактериотасымалдаушылық
(
жедел

созылмалы
жəне
транзиторлы
)
Гастроинтестиналды
 
түрі
-
жиі
таралған
түрі

Ауру
жедел
дене
қызуының
жоғарлауы
,
қалтырау

жүрек
айну

құсумен
басталады

Науқастарды
эпигастрий
аймағы
жəне
іштің
кіндік
айналасындағы
ауырсыну
мазалайды

содан
соң
ішінің
өтуі
қосылады

Үлкен
дəреті
сұйық
,
жағымсыз
иісті
кілегей
аралас
жəне
жасыл
түсті

Аурудың
ауырлық
дəрежесі
сусыздану
жəне
улану
белгілерінің
айқындылығына
байланысты
.
Жеңіл
 
дəрежесінде
дене
қызуы
субфебрильді
көтеріледі
, 1 
рет
құсады

үлкен
дəреті
сұйық
сулы

тəулігіне

ретке
дейін

іш
өту
ұзақтығы

күнге
созылады
.
Орта
 
ауыр
 
дəрежесінде
дене
қызуы
38-39
С
қа
дейін
жоғарлайды

қайталамалы
құсу
,
үлкен
дəреті
тəулігіне
10 
ретке
дейін

жасыл
түсті

іш
өту
ұзақтығы

күнге
созылады

Тілі
құрғақ

өңезбен
қапталған

Тахикардия

гипотония

сұйықтық
жоғалту
дене
салмағынан
4-6%
болуы
мүмкін
.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   34




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет