3. «Әлемдік фирмалар мен банктердің» - трансұлттық корпорациялар (ТҰК) мен банктердің (ТҰБ) жаһандық экономикалық үрдістерді басқарудағы өсіп келе жатқан рөлі. Әлемнің көптеген елдерінде филиалдар мен жабдықтау және сату құрылымдары бар, трансұлттық корпорациялар әлемдік экономика секторларының маңызды бөліктерін және әлемдік нарықтың барлық сегменттерін шоғырландырады және басқарады. 90-жылдардың аяғында 10 ірі ғаламдық телекоммуникациялық компания көлемі 262 миллиард доллар тұратын әлемдік нарықтың 86 пайызын басқарды.
1999 жылы ТҰК-лардың жалпы саны шамамен 60 мыңға жетті, олардың шетелдік филиалдарының саны 600 мыңға жуық болды, жаһандық активтер 17,7 трлн долларға жетеді.
Қазіргі кезеңде ТҰК әлемдік өнеркәсіп өндірісінің 1/3 мен 1/2 және халықаралық сауданың 2/3 бөлігін басқарады.
4. Экономикалық үрдістерді басқарудың ұлттықтан жоғары тетіктері бар аймақтық интеграциялық бірлестіктерді дамыту. ЕО-пен қатар, шағын және институционалды емес блоктар мен еркін сауда аймақтары белсенді дамуда: NAF-TA, ASEAN, Орталық Американың ортақ нарығы, MERCOSUR (Аргентина, Бразилия, Уругвай бірлестігі), Орталық және Шығыс Еуропада өтпелі экономикасы бар елдердің Висеград тобы және аймақтық блоктардағы интеграциялық үрдістер әртүрлі елдер мен өңірлердің материалдық, қаржылық және интеллектуалдық ресурстарын жаһандық әлемдік кеңістікке біріктіруге мүмкіндік береді.
5. Әлемдік экономикаға нарықтық тұтастықты қамтамасыз ететін экономиканың либералды нарықтық моделін (Орталық және Шығыс Еуропа, Қытай елдерінің нарықтық экономикаға өтуі) жаппай бөлу. Осы мақсатта ХВҚ мен Дүниежүзілік банк барлық дамушы және посткоммунистік елдер үшін ортақ нарықтық реформалардың макроэкономикалық стратегиясын жасады, ол осы елдерде экономикалық өсуге қол жеткізу үшін қажет (бұл бағдарлама «Вашингтон консенсусы» деп аталады).
Достарыңызбен бөлісу: |
