1. Отбасын педагогикалық психологиялық сүйемелдеу курсының негізгі ұғымы
жүктеу/скачать 99,96 Kb.
|
пед псих эссе
| 21-cурак
Тарихи-этнографиялық жұмыстардың ішінде Х. А. Арғынбаевтың қазақ отбасының қалыптасуы мен даму тарихына арналған еңбектері ерекше көзге түседі [1-5]. Онда автордың әртүрлі тарихи кезеңдердегі қазақтар арасындағы отбасы мен некеге жан-жақты және терең этнографиялық талдау жүргізуі ұсынылған. Бұл қалымды төлеу арқылы және екінші дәрежелі некеге жатады, оның ішінде немере ағаларының кейбір санаттары, амангеризм (левират), сорорат, неке, айырбастау, бесік жыры (бесік құда), өзара матч (қарсы құда). Оларға революцияға дейінгі кезеңде қалыңдықты немесе күйеу жігітті таңдау дәстүрлі түрде әдеттегі құқық немесе шариғат нормалары негізінде жүзеге асырылғанын, олардың ата-аналары мен жақын туыстарының толық бақылауында болғанын көрсетеді. Бұл әсіресе неке қию, үйлену тойы және үйлену рәсімдері туралы сұрақтарға қатысты. Сонымен, некеге тұру үшін экзогамдық, әлеуметтік, таптық, ұлттық және діни нормаларға байланысты белгілі бір шектеулерді сақтау қажет болды. Қазіргі қазақтар бұл норманы бүгінгі күнге дейін ұстануға тырысады, өйткені ол физикалық және психикалық сау ұрпақтың тууын және ұрпақтың жалғасуын реттеуге қызмет етеді. Қазақтарда неке одақтарын құру кезінде тараптардың әлеуметтік қатыстылығы маңызды болды. Қазіргі заман тұрғысынан некеге тұрудың әлеуметтік-экономикалық факторы қазіргі кезде де үлкен маңызға ие 22-сурак 1936 жылдың жазында А. С. Макаренко "ата-аналарға арналған кітап" (бастапқыда "Әкелер мен балалар") бойынша жұмысты бастады, оны 1937 жылдың шілде – қыркүйек айларында аяқтады. Онда лирика мен публицистика, философиялық-этикалық және ғылыми-педагогикалық жалпылау элементтері бар. Қақтығыстарды, қарама-қайшылықтарды, дау-дамайларды, әзіл-оспақ пен иронияны әшкерелеу әдістері шебер қолданылады. Сатиралық эскиздер, авторлық шегіністер, оқырманға тікелей үндеулер қолданылады. Бұл жұмыста, әсіресе оған дайындық материалдарында және одан кейінгі томдарда А. С. Макаренко отбасына енетін (әсіресе зиялы қауым мен жауапты қызметкерлердің отбасыларына) және бүкіл кеңестік әлеуметтік-педагогикалық жүйеге әсер ететін регрессияның әлеуметтік құбылыстарын кеңінен бейнелейді. "Ата-аналарға арналған кітап" - бұл отбасылық тәрбие әдісі емес. Оның мақсаты-ата-аналардың назарын отбасының түйінді мәселелеріне аудару. Мұндай сұрақтар: Жаңа отбасының ескіден айырмашылығы, тәртіп пен ата-ана беделінің мәселелері, ұжым ретінде отбасының бірлігі, отбасының тұтастығы мен беріктігі және т.б. бұл мәселелер кітаптың жеке тарауларында тікелей нұсқаулар мен тұжырымдардан және иллюстрациялық новеллалардан, әңгімелер мен әңгімелерден тұрады". А. С. Макаренконың жұмысы философиялық-педагогикалық роман-трактат дәстүрін жалғастырды және дамытты. А. С. Макаренконың шығармашылығындағы бұл дәстүр өзінің кең әлеуметтік-педагогикалық жалпылауының арқасында жаңашыл қасиеттерге ие болады. жүктеу/скачать 99,96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|