Тапсырма: 1. Кестені толтыр
Тұлғасына қарай
|
Құрамына қарай
|
Негізгі
|
Туынды
|
Дара
|
күрделі
|
...
|
...
|
...
|
...
|
2. «Оқу» сөзінен түбірлес сөздер жаса. 3. Оқу, білім туралы қандай мақал-мәтел білесің? Оқу, білім туралы шағын мәтін құра.
6-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқып, түсінгеніңді мазмұнда.
Еркін Мундуинов
Ата заңым
Ата заңым – абыройым, ардағым,
Сеніменен орындалар арманым,
Сеніменен өсіп-өнді ұрпағым,
Сеніменен шешек атты аймағым.
Ата заңым – капитаны кеменің,
Кеме – бейне байтақ елім дер едім.
Сол елімнің өмірісің, Күнісің,
Сол елімнен табылып ед керегім.
Ата заңым – тау шыңындай айбарым,
Сеніменен сәби тойын тойладым.
Сеніменен елдің шетін қорғадым,
Сеніменен дос тағдырын ойладым.
Ата заңым – елдігімнің белгісі,
Орындалған мақсат тұтқан әр ісі.
Ата заңым – халықтардың Достығы,
Қазақстан – оның құтты қонысы.
Е.Мундуинов
Тапсырма: 1. Мәтіннен күрделі сөздерді теріп жаз. 2. «Капитан» сөзіне фонетикалық талдау жаса. 3. Конституция жайында не білесің? Ол қай жылы қабылданды? Заңгерлік мамандықтың сыры неде деп ойлайсың? Ой өрбітіп, пікірталас ұйымдастырыңдар.
7-жаттығу. Төмендегі мәтінді түсініп ал. Дәптеріңе көшіріп жазып, күрделі сөдердің астын сыз. Күрделі сөздердің түрін ажырат. Фольклор дегеніміз не? Жиренше шешен туралы не білесің?
Ел аузындағы “Жиренше шешен” аңызын қолжазбасына түсірген Мәшһүр Жүсіп, ол турасында өзінің көзқарасын да білдіріп кеткен. Онда: “Міне, жігіттер, бір ауызды сөздің түбін, төркінін білемін деп іздегендіктен қалыңсыз бір ханның қызын алды. Өз ханының сатусыз, пұлсыз уәзірлігін алды. “Жігіттікте жаннан кеш те, іс қыласың, өлесің, өлмесең, кісі боласың!”– деп бұрынғының айтқаны осы!” – делінген ақын тамсануы да бар. Ал “Шоң биге” қатысты жинаған әңгімесінің бірінде Мәшһүр Жүсіп, құны жүз бие болатын сәукелені екі ауыз сөзбен-ақ Сақау ақынның ақысыз, пұлсыз алғандығын ескертіп өтеді. Осыдан көріп отырғанымыздай, Мәшһүр Жүсіп сөз өнерін, т.б. дәріптеуге арналған фольклор үлгілерін көбінесе тарихи адамдар есімдерімен ұштастырған. Фольклор үлгілерін жиыстырғанда Мәшһүр Жүсіптің билер сөзінің де ұлттық мәдениетіміздің бір көрінісі, айнасы екендігіне көңіл бөлгені байқалады.
Естай Беркімбаев
8-жаттығу. Е.Беркімбаев туралы не білесіңдер? Оның қандай әндері бар?
Достарыңызбен бөлісу: |