| Азамат соғысынан кейінгі АҚШ-тағы идеялық-саяси күрес. ХІХ ғ. соңғы үштігінде АҚШ-та президенттік типтегі республика мен қоспартиялық жүйе түпкілікті орнады. Солтүстіктердің жақтастары республикалық партияның жетекші тобын құраса, оңтүстіктердің жақтастары демократиялық партияда көпшілік болды. ХІХ ғ. соңында үкімет басында үздіксіз республикашылар тұрды. АҚШ-та кәсіпкерлер мен саудагерлердің бәсекесіне шектеу қойып, өзара келісулер арқылы тұтынушыларға монополиялық бағаларды таңушы трестер мен картельдерге қарсы күрес өріс алды. 1890 ж. конгресс сенатор Шерман ұсынған «трестерге қарсы» заңды қабылдады. Шерман заңы «кез келген бірлестіктер, келісім және монополия» тарапынан өндіріс пен саудаға шектеулер қоюға тыйым салады.
ХІХ ғ. соңында америка фермерлерінің арасында теміржол, өнеркәсіп және сауда монополияларына қарсы бағытталған көпшілік қозғалысы пайда болды. Популистік партия (латынша популис – «халық» деген ұғымды білдіреді) құрылды. Популистер талаптары монополияларға қарсы сипатта болды. Олар теміржолдарды, телеграф пен телефонды, артық жерлерді мемлекет қарамағына алуды, байларға салықты арттыруды талап етті. Құрамында 1 млн. мүшесі бар антиимпериалистік лига да белсенділік көрсетіп, экспансиялық саясатқа қарсы көптеген наразылық митингілерін ұйымдастырды. Расизмге қарсы күресті 1909 ж. негізі қаланған, ақ нәсілділер мен қара нәсілділерді біріктіретін, қара нәсілді халықтың дамуына көмек көрсетуші Ұлттық ассоциация жүргізді. Оның белсенділері баспасөз беттерінде, соттар мен заң шығарушы органдарда ақ нәсілді емес халықтың құқықтарын қорғады.
Достарыңызбен бөлісу: |
