1.Әлеуметтану:ғылымға кіріспе және басты ұғымдарды тұжырымдау


Этникалық мүдделер мен этникааралық қарым-қатынас



бет11/12
Дата07.02.2023
өлшемі46,09 Kb.
#167709
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Байланысты:
1.?ëåóìåòòàíó ?ûëûì?à ê³ð³ñïå æ?íå áàñòû ??ûìäàðäû ò?æûðûìäàó

19. Этникалық мүдделер мен этникааралық қарым-қатынас
М. Вебер: "Этнос - мүшелері сыртқы бейнелерінің, әдет-ғұрыптарының үқсастықтарына қарай немесе ортақ отаршылық не көші-қонды басынан өткерген тағдырлас тарихына қарай өздерінің шығу тектерінің бір екендігіне сенетін топ". 
Этникалық мүдде – бұл этникалық қоғамдастықтың әртүрлі қажеттіліктерін түсіну және қанағаттандыру процесі, бұл өзгеріп жатқан әлемде этникалық бірегейлікті сақтауға деген ұмтылыс.
Мүдделер:

  • әлеуметтік-мәдени (этникалық мұра ескерткіштерін, тілді және материалдық емес мәдениеттің өзге де объектілерін қорғау және мемлекеттік қолдау, Денсаулық сақтау мен білімнің қолжетімділігі, материалдық ұлттық мәдениет объектілерінің қолжетімділігі және сақталуы, коммуникациялардың қажетті деңгейі, әлеуметтік, тұрмыстық және тұрғын үй-коммуналдық қызмет көрсету, отынмен қамтамасыз ету, абаттандыру, қоршаған табиғи ортаны қорғау және т. б.);

  • саяси-құқықтық (түсінікті құқықтық нормалар арқылы халық билігін жүзеге асырудың ұйымдық нысандарын белгілеу, саны аз этникалық қоғамдастық өкілдері ретіндегі мәртебенің кепілдіктері, байырғы мекендеу ортасын қорғау, белсенді және бәсең сайлау құқығын іске асыру мүмкіндігі, жергілікті билік органдарының қызметін бақылау мүмкіндігі, жария қызметтерге қолжетімділік және т. б.);

  • қаржылық-экономикалық (шаруашылық қызмет пен кәсіпшілікті қолдау, жария меншік объектілерінің қолжетімділігі, оңтайлы салық салу, бюджеттік көмек және т.б.) және қазіргі заманғы қоғамда лайықты өмір сүру мен жеке тұлғаның дамуын қамтамасыз ету үшін қажетті өзге де мәселелер жатады.

Алайда, маңызды этникалық қызығушылық материалдық пайда емес, байырғы аз ұлттар өкілдерінің санасын қалыптастыруға бағытталған мемлекеттік саясатты қалыптастыру және іске асыру және біртұтас қазақ қоғамының мүшелері ретіндегі өзіндік құндылық, тұтастылығын тиісті қоғамдық пікір қалыптастыру болып табылады.
Этникалар аралық қарым-қатынас - түрлі халықтар өкілдерінің, этникалық одақтастықтардың арасындағы субьективтік түрде болатын қарым-қатынас. Әлеуметтікпсихологияда және этнопсихологияда Этникалараралыққарым-қатынас - екідеңгейі бар. Олар - жекежәнетоптыққарым-қатынастар. Бұндайқарым-қатынасөмірдің, саясат, еңбек, тұрмыс, отбасы, достастық, қарапайымқатынассияқтысалаларындақалыптасады. Оныңсипаты (достастық, бейтарап не дау-жанжалдық) откентарихижағдайларға, елдіңсаяси-әлеуметтікжағдайына, экономикалықжәнемәдени-тұрмыстықжағдайларына, нақтыбіроқиғаға не қарым-қатынастықажететужағдайынабайланыстықалыптасады. Жеке деңгейдеадамдардыңжеке-психологиялықжағдайларынабайланыстыболады. Этникалар аралыққарым-қатынасбайланыстыңтүрлісаласында, ұлттық стереотиптарында, адамдар мен нақтыэтникалықодақтастықтардыңкөңіл-күйлері мен өздерінұстауларындағыэтникалықбайланыстабайқалады. Этникалараралықұстанымдар мен бағыттартұлғаныңәлеуметтенуінде, отбасында, оқуорнында, ұжымда, көршілікжәнедостыққатынастақалыптасады. Бұлмәселекөпұлтты ел жағдайындакелелімәселеболыптабылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет