маңызды проблемаларының біріне дүниені философиялық түсіну,
ондағы
адамның орны мен ролі пысықтау жатады. Онтология деп болмыс
туралы оқуды айтады. Болмыс —барлық бар нәpceнi белгілейтін
философиялық категория. Біз заттардың болмысы туралы, бізді
қоршаған табиғат, адамның болмысы, оның санасы, өзіміз сүріп отырған
қоғамның болмысы, т. б. Жөнінде сөз етіп отырмыз. Басқаша
айтқанда,
болмыс түгелдей материалдықты да, руханилықты да қамтиды. Өзгеше
сөзбен айтқанда, болмыс — дүниеде не бар, соның бәрі — ол материалдық
та құбылыс, әлеуметтік те процесс, адам санасында болып жататын
шығармашылық та актылар. Болмыс бар, яғни әлдебір шындық түрінде
өмір сүреді және осы шындықпен адамның ұдайы санасып отыруына
тура келеді. Болмыстың негізгі түрлеріне: а)
заттардың болмысы мен
табиғаттың жағдайы; а) қоғамның болмысы (қоғамдық болмыс); б)
адамның болмысы; в) осыларға байланысты индивидуалды және
индивидуалдықтан тыс болып бөлінетін рухани болмыс жатады.
Материя түciнiгi философияның ең орнықты түсініктерінің бipi және
өз тарихы бар. Материя категориясы адам санасынан тәуелсіз туратын
дүниенің шыңайы да нақты құбылыстарын сипаттау үшін қызмет етеді.
«Материя» категориясы объективтік реалдылықты анықтайды.
Материя деген табиғи құбылыстар мен процестердің
көпқырлылығын белгілейтін философиялық абстракция немесе түсінік.
Материя категориясы диалектикалық
материализмде субстанция
деңгейіне дейін көтеріледі.
Философияда екi категория бар: субстрат және субстанция.
Субстрат (лат.
substratum —
дәлме-дәл — төсеніш, демек, бәрі осыдан
жасалған). «Субстанция» болса (лат,
substatia —
мән, негіздін бастауы)
тірліктін нәрі, бір-бipiнe тікелей байланысты нақты заттардың,
оқиғалардың, құбылыстардың және процестердің әр алуандығыныц
бipлiгi. Сөйтіп, философтар субстрат түciнiгi
арқылы болмыстын неден
тұратының түсіндірсе, субстанция ұғымы арқылы болмыстын жалпы
нeriзi бекітіледі. Әдетте философтар белгілі бір бастаудан шығарып (су, от,
атом, идеялар, pyx, материя, т.б.), дүниені бейнелеуге ұмтылады. Барлық
тіршіліктін бастауы бiр дейтін ілім
Достарыңызбен бөлісу: