2 Оқытушылар туралы мәліметтер және байланысу ақпараттары
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- естік философия
| 10
Тақырып XX ғ . ке ң естік м ә дениет контекстіндегі маркстік философия ж ә не постке ң естік философия 1. Маркстік ілімнің эволюциясы 2. ХХ ғасырдын 60-80 жылдарындағы кенестік философия 3. Диалектикалық логиканың қазақстандық мектебі 4. Посткенестік қазақ философиясының ізденістері XX ғасыр философиясының ең өзекті проблемаларының 6ipi рационалды білімге қатысты туындайды. Иррационализм — ақыл-ойдың танy мүмкіндіктерінің шектеулілігін 6екітіп, танымның түп негізі интуиция, сезім, инстинкт деп білетін ілім. Иррационализм өмip философиясы, экзистенциализм, герменевтика сияқты ілімдерде көрінді. Өмір философиясы өзегінде (Ф. Ницше, О. Шпенглер, Дильтей) “өмip түciнiгi көпқырлы және мәңгі қозғалыс үстіндегі дүниенің абсолютті, шексіз бастауы ретінде байқалады. Ф. Ницше нағыз адам (сверхчеловек) идеясын жасады. Оның еңбектері «Антихристианин», «Заратустра осылай деді», т. б. Экзистенциализм үлгілерінен кейбір иррационализм белгілерін көруге болады. Экзистенциализм — адам өмip cүpyi философиясы. Ол өз-өзіне сенімсіздікті, адамның дүниедегі жатырқаушылығын бейнелейді. «Болмыс пен әлем, — дейді экзистенциалистер, — адам тіршілігі, уайым, ceзім, индивид ойларының ағыны». Экзистенциализмнің басты тақырыбы — адамның рухани әлемi, қaзipгi замандағы жеке тұлғаның тағдыры; жеке адам болмысы. Тікелей әмірмәнділік, экзистенционалдық мәселерге өмip мен өлім мәселесі жатады. Экзистенциализмді философияның ерекше бағыты ретінде қалыптастыру XX ғасырдың 20-шы жылдарының аяғында өтті. Оның негiзiн салушылар — Heміc философтары М. Хайдеггер мен К. Ясперс. Хайдеггер өз пәнінің зерттеу нысанына қорқыныш, үрей, қамқорлық сияқты түсініктерді алды. Олар сезім, адамның қайғыруы мен эмоциясы әлемін білдіреді. 3иялылық экзистенциализм (Хайдеггер, Сартр, Kaмю) мен діни экзистенциализмнің (Ясперс, Марсель) ара-жіктері бөлініп те қарастырылады, алайда олардың арасындағы айырмашылықтар өте шартты. Нақты дүниені практикалық ұғымдар арқылы түсінуге рухани ойлау тұрғысынан келу талпынысы негізін Ч. Пирс (1839-1914 жж.) пен У. Джеймс (1842-1910 жж.) салған прагматизмнен көрінді. Америкалық прагматизм тұрғысынан философия болмыс пен танымның алғашқы бастаулар туралы ойлау емес, ол ел алдында тұрған нақты, эмпиризмдік проблемаларды шешудің жалпы әдістері үшін қажет. Әрекетке қызмет етіп, адамға нақты тығырықтан шығуға жәрдемдесетінің бәрін прагматизм ақиқат деп жариялайды. Прагматистер пікірінше ақиқат — табысқа жетелейтін білімдер жиынтығы. XX ғ. жаңа діни философиялық ағым ретінде жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|