21. Өлiмiнiң табиғи, зорлық-зомбылық және аурға байланысты түрлерi. Клиникалық және биологиялық өлiм. өлiмнен кейiнгi өзгерiстер, олардың морфологиялық өзгерістері



бет4/5
Дата13.02.2023
өлшемі24,95 Kb.
#168543
1   2   3   4   5
Байланысты:
3 денг 21-30
сабақты талдау парағы
28. Туберкулез, мерез гранулемасы. Морфологиялық өзгерістері. 29. Иммунопатологиялык процесстер. Иммуногенез процестерінің бұзылуының морфологиясы.Иммундық жауаптың морфологиясы.
Бір топ созылмалы инфекциялар (туберкулез, мерез, алапес, склерома, манка) кабыну ошактарында гранулемалардын түзілуімен, некроз пайда болуымен жэне осы жерде олардың накты коздырушыларынын табылуымен ерекшеленеді.
Туберкулезге тән қабыну
Туберкулезге тэн гранулема туберкулезді коздырушы микро-бактериялардын вируленттігіне, онын химиялық курамы жэне антигендік касиеттеріне, макроорганизм реактивтілігіне байланысты эр түрлі морфологиялык көрініске ие болады. Туберкулез ошағында альтерация үдерісі басым болғанда, эр түрлі ағзаларда некроздык томпакшалар (бугорок) көрінеді. Кабынудың бүл түрі өте әлсіз кэрі кісілерде, жас балаларда кездеседі. Туберкулез гранулемасының кұрамы, оның нэтижесі организм реактивтігіне байланысты. Қолайлы жағдайда ол тыртыктанып бітіп, капсуламен оралып, тұздар шөгіп катып қалады. Мысалы, өкпедегі Гон ошағы. Ал, организм элсірегенде кайтадан казеоздык некроз дамиды. Осы некрозға шалдыккан тіндер ағзалардан бөлініп шыкканда сол жерде куыстар (каверна) пайда болады.

Мерезге тән гранулема
Мерез тек адамда ғана кездесетін ауру болып, оны бозғылт спирохета (Spirocheta pallidum) коздырады. Мерез негізінен жыныстык карым-катынас жолымен ауру адамнан сау адамға беріледі. Тұрмыстык, кәсіпке байланысты жэне де бала жолдасы аркылы анадан балаға өтетін мерез өте сирек кездеседі. Спирохеталар енген жерде алғашкы аффект деп аталатын өзгерістер пайда болады. Ол жерде әуелі каттылау ошак, кейінірек ұзак уакыт жазылмайтын, шеттері қатты жара (шанкр) пайда болады. Сол жерге жакын лимфа бездері кабынады (лимфаденит). Жергілікті тшде кан тамырларынын айналасында, лимфоциттер мен плазмалы жасушалардан түзілген сіңбелер байкалады. Бүл өзгерістер мерездің бірінші — пролиферативті-сіңбелі — кезеңіне жатады. 5-7 аптадан кейін жара бітіп, орнында пигментсіз тыртыкша калады. 1,5—2 айдан соң мерездің екінші кезеңі басталады, бұл кезде індет организмге жайылып тамактын, жұткыншактын, эйелдердің жыныс ағзаларының шырышты кабығында, теріде, эр түрлі бөртпелер ) — сифлидтер пайда болады. Қабынудың бұл кезеңінде экссудативті реакция басым болып, кан тамырлары канмен толып, айнала сында лимфоциттерден, плазмоциттерден түзілген сіңбелер, фибробластар көрінеді. Мерездің үшінші — гуммоздык кезеңі аурулардың 1/3-де ғана дамып, бірнеше жылдардан кейін барып көрініс береді. Гумманың ортасында жабыскак, желім тэрізді, некрозға ұшыраған массалар, онын айналасында лимфоциттерден, плазмалык жэне эпителиоидтык жасушалардан түзілген грануляциялык тін орналасады. Бүл жерде бірлі-жарымды Пирогов—Лангханс жасушалары тәріздес алып жасушалар да кездеседі. Грануляциялык тіннің арасында кан тамырлары көп болады (57-сурет). Гумманыңұсак(милиарлык) жэнежекеленген (солитарлык) ірі түрлері болады. Олар кейде тауык жұмырткасының үлкендігіндей болады. Гумма теріде, сүйекте, мұрын шеміршегінде, бауырда, мида, колқада көбірек кездеседі. Гуммалардың жазылу үдерісінде пайда болған тыртык, куысты ағзалардын (кеңірдек, ішек) саңылауларын бітеп тастауы мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет