Оқушылардың мінез бітістерін тәрбиелеуде отбасының педагогикалық процесі күйінің диагностикалық жүйесі

Бұл отбасы жүйесінен оқушының бойында мінез бітістерін тәрбиелеудің мәнін және өздерінің баланың өмірін ұйымдастырудағы алатын орнын түсінеді.

Орташа деңгейде отбасының педагогикалық процесі, жалпы алғанда қанағаттанарлық күйде, алайда кейбір элементтері түзетуді қажет етеді. Ата-ана баланың мінез бітістерін тәрбиелеуде жауапкершілікпен қараса да, олардың педагогикалық мәдениеті жеткіліксіз. Балалар белсенді, бірақ жеткілікті ұйымдаспаған және мақсаттары анық емес. Отбасы сипатындағы ортақ нәрсе – педагогикалық процесті ұйымдастыруда әртүрлі қиыншылықтардың болуы.

Ата-ана баланың оқу іс-әрекетіне көңіл бөлгенімен, олардың тиісті педагогикалық мәдениеті жоқ. Оқудың маңыздылығын мойындай отырып, олар баланы күштеу қатал бақылау арқылы оқуға мәжбүрлеуге тырысады. Баланың оқуға деген қызығушылығын дамыту, балаға көмек көрсету ата-ана үшін қиындық туғызады. Олар сондай-ақ, оқушының сабақтан тыс іс-әрекетін ұйымдастыруда да қиналады. Бос уақытты бірге өткізу кездейсоқ болады. Онда жүйелілік пен педагогикалық бағыттылық жоқ.

Төмен деңгейі отбасының іс-әрекетінде ала ауыздықпен, ата-ананың нашар педагогикалық мәдениеті, оқушының мінез бітістерін тәрбиелеуге деген жауапкершіліксіздік, педагогикалық сауатсыздығымен сипатталады. Оқушылардың үлгерімі төмен, олар үшін отбасылық өмірдің қызығы жоқ, балалардың әуестіктері кездейсоқтық сипатқа ие, жасөспірімдер ортасының оларға кері әсері өте үлкен. Ата-аналар мектеппен жүйелі түрде байланыс жасамайды, педагогтар кеңесін ескермейді. Оқушының оқудағы, тәртібіндегі олқылықтарды мұғалімдердің жаман жұмыс істеуімен түсіндіреді.

Сонымен, отбасы жүйесіндегі ата-аналардың педагогикалық білімі мен мәдениеті туралы көрсеткіштер үш деңгейлік жолмен анықталып, тексерілді. Оны №5 кесте арқылы көрсетуге болады.

№5 кесте

Отбасы жүйесіндегі ата-аналардың педагогикалық білім мен мәдениеті туралы көрсеткіштер мен деңгейлері

Ғылыми-тәжірибе жүргізген мектептерімізде бастауыш сынып оқушыларының мінез бітістерін тәрбиелеу мақсатында оқу жылына жоспарланатын ата-аналармен жүргізілетін жұмыстардың мақсаты мен міндеттерін айқындадық:

- Тәрбиеге кешенді көзқарасты жүзеге асырудағы мектеп пен жанұяның

өзара толық түсінушілігі мен келісілген іс-қимылын қамтамасыз ету;

- Жанұя мен мектепте ата-аналардың тәрбиелеу белсенділігін барынша

дамыту ;

- Әрбір отбасында балаларды жан-жақты қалыптастырып, тәрбиелеу үшін

жағдайлар жасауға жәрдемдесу;

- Балаларды еңбекке тәрбиелеп, денесін шынықтыруда ата-аналардың белсенділігін күшейтуге үнемі жәрдемдесіп отыру;

Бастауыш сынып оқушылары – тек өз ата-анасының, мұғалімдердің ғана емес, ұлыс пен ұлттық ертеңгісі, келер ұрпаққа аманат. Жас ұрпақты жан-жақты жетілген, ақыл-парасатты, ой-өрісі биік азамат етіп тәрбиелеу – қоғамымыздың бала тәрбиелеу ісіндегі ең өзекті мәселесі.

Сондықтан да ата-ана, мұғалімдер болып жас ұрпаққа жан-жақты тәрбие беруді басты назарға алдық.

Ата-аналар жұмысты ұйымдастырудағы негізгі міндеттерін айқындай отырып, іс-тәжірибеде мынадай жұмыстарды атқардық:

- Оқу жылының басында және оқу тоқсанының қорытындасында сыныпта Ата-аналар жиналысын тұрақты өткізіп отырдық. Жалпы ата-аналар жиналысында мектептің оқу-тәрбие жұмысының барысы, ондағы міндеттері туралы педагогикалық ұжымның ата-аналар алдында есеп беруін ұйымдастыру.

- Сынып жетекшісі оқушының ата-анасымен, отбасының тұрмыстық жағдайымен танысу үшін оқушылар үйлеріне барып тұрдық, баланың ізгілік қасиеттерінің дамуына жанұяның ықпал деңгейін, баланың неге қызығатынын анықтадық.

- Ата-аналарға бала тәрбиесі туралы дәрістер оқып, баланың ізгілік қасиеттерінің қалыптасу және даму жолдары мен заңдылықтары туралы білім беру.

Сынып ұжымы дәстүрлерінің одан әрі дамып, белсенділігінің өсуіне жәрдемдесу

№6 кесте