3 оқу залы Қарымбай (Кәрімбай) Қошмамбетов – белгілі мемлекет және қоғам қайраткері
жүктеу/скачать 1,61 Mb.
|
| Асекеңе тағылған кінәлар дәлелденбеді. Мысалы, Асанбай Асқаров туыстарын Шымкентке алып барып, лауазымды қызметке қойды делінген. Асекең Шымкентке өз туысқанынан бір адамды да апармаған. Мәскеуден келген тергеушілер қорғасын заводы, мақта, тағы басқа шаруашылық өнімін қосып жазып, көзбояушылық жасап, Социалистік Еңбек Ері атанды деген шағым бойынша да тексеру жүргізіп, қосып жазған ешқандай факті таба алмады. Асекең алғаш көзге түсіп, омырауына қадаған Ленин орденін 1947 жылы 25 жасында, Мерке аудандық комсомол комитетінің бірінші хатшысы боп күндіз-түні тыным көрмей, тусырап жатқан далаға қызылша еккізіп, мал басын көбейтіп, ауылшаруашылығын дамытып, мол өнім алғаны үшін кеудесіне таққан. Кейінгі алған көптеген марапаттарының бәрі өзінің ерен еңбегінің айғағы. Жалақор, бәлеқорлар әйтеуір қара күйені жаға беруді мақсат тұтып, Асекеңе шовинист, ұлтшыл деген де айып тақты. Тексеру барысында бұл да бос сөз боп шықты.
Қысқасы, жабылған жаланың бәрі дәлелденбеді. Желтоқсан оқиғасы Асекеңді халқына жаңа қырынан танытты. Шалқыған, жұлдызы жанған кезінде ғана емес, қиын-қыстау, қапаста жүрген кезінде де Асекең Асекең боп қалды. Әке қанынан, ана сүтінен дарыған мықтылығын, даналығын, даралығын көрсетіп, қиындыққа, қатерге қарсы тұрып, жасымай, сынбай өзінің адалдығын дәлелдей білді. Меніңше, Асекеңдей рухы биік адам ғана қанды шеңгел қапастан аман-сау, абыроймен шығады деп ойлаймын. Өйткені бүкіл елі боп, бүкіл жұрты боп «Асқаровты құтқару комитетін» құрып, қоғамдық адвокаттар көмекке келіп, оның ішінде орысы, еврейі, қазағы, өзбегі бар, бәрі Асекең үшін аянбай қызмет етті. Жамбылдың, Алматының, Шымкенттің ел ақсақалдары бастаған топ күн сайын Бішкекке кеп, сотына қатынасып, рухани қолдау жасап отырды. Сөйтіп, Асекеңнің нағыз халықтың ұлы екенін дәлелдеді. Әрине билік тізгіні қолда тұрған кезде азаматты әркім-ақ мақтайды, әркім-ақ бас иеді, достық көңілін білдіреді. Ал мынандай қиын-қыстау кезеңде халқының Асекең жанынан табылуы тілмен айтып жеткізгісіз ерекше құбылыс. Кейбіреу Асекеңді құтқару жолында өз басын қауіпке де тікті. Ақын Жарылқасын Аманов:Патшадай болсадағы тасымаған,Тас түрме ішінде де жасымаған. Сыр шерткен жүрегінен, жыр да шерткен, Қайран менің, Асанбай, асыл ағам. Өзіңдей туа бермес асыл адам, − деп жырлады, Асекеңнің қадір-қасиеті туралы. Өз басым қаскөйлердің Асекеңе жасаған қастандығын, халқымызға да жасаған қастандық деп ұғам. Оның сондай екенін қазір мектеп оқушыларына дейін біледі. Біз Асекеңнің өз ортасына аман-сау кеп қосылғанына қуандық. Келісімен-ақ ештеңе болмағандай ел-жұртымен бірге той-томалаққа қатысып, өзін көппен бірдей сезінді. Бұл да ол кісінің халықтың адамы екенін білдірсе керек. 1992 жылы қыркүйек айында Шерхан Мұртаза ағамыз 60-қа толған тойына шақырды. Той Жуалыда өтпек. Асекеңнің тұтқыннан босап келгеніне әлі бір жыл да болмаған. Ол кісіні тойға алып баруды Шерағаң маған жүктеді. Таразға дейін ұшақпен, ары Жуалыға машинамен баратын болдық. Асекеңді алып, жолға шықтым. Кішкентай ұшақ. Асекең терезе жағына жайғасты. Біраз уақыт төмен қарап, жер жағдайын бағдарлап, үнсіз отырды. Әлден кейін сөйлей бастады. – Мынау пәлен деген совхозымыз еді. Жер көлемі пәлен шаршы шақырым. Мен облыстық партия комитетінің бірінші хатшысы боп келген кезде пәлен мың қойы бар еді, кейін пәлен мыңға жетті. Егістігі пәлен мың гектар. Бес бригадасы болатын. Жайлауы мына жақта. Қыстауы құмда. Осындай да осындай, − деп кетті көсіліп. Тағы бір қауым уақыттан соң: – Мынау Далақайнардың жері. Шаруашылық негізі − егістік. Бидайы керемет өсетін. Пәлен мың сиыры, пәлен мың қойы, жылқысы болатын,− деп арада отыз жыл өтсе де, бәрін жатқа айтып отыр. Көкірегінде бәрі сайрап тұр. Ары қарай ұшып барамыз. – Мынау пәлен деген колхоздың жері. Мына каналды Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы Мәсімхан Бейсебайұлының тікелей көмегімен ақша бөлдіртіп, қаздырған едім. Мұның тау жағында Дмитриевка деген қыстақ бар. Мерке аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы боп ж  үргенімде сол қыстақ маңынан колхозаралық демалыс үйін салдырттым. Кейін ол республикалық шипажайға айналды, − деп Таразға жеткенше бейне картаға қарап отырғандай бәрінің тарихын айтып берді. Сол жолы да, «Асекеңнің есте сақтау қабілеті қандай мықты», − деп таңғалдым.
жүктеу/скачать 1,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|