3. Түрік қағанатының Қазақстан аумағындағы этногенезге әсерін көрсетіңіз


-1945 жылдардағы қазақстандықтардың майдандағы және тылдағы рөлі мен ерлігі



бет12/15
Дата20.11.2023
өлшемі37,44 Kb.
#192357
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Байланысты:
ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ЖАУАПТАРЫ

27. 1941-1945 жылдардағы қазақстандықтардың майдандағы және тылдағы рөлі мен ерлігі.
Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстан одақтық республика мәртебесінде КСРО-ның құрамында болды, сондықтан 1941 жылы 22 маусымда фашистік Германия армиясы Кеңес Одағының территориясына басып кірген сәттен бастап соғысқа енді. Қызыл Армия қатарына 1 миллион 200 мың қазақстандық шақырылды. Неміс фашистері басып алған аумақтардағы партизандық қозғалысқа мыңдаған қазақтар белсене қатысты. Қазақстан майданның қуатты арсеналына айналды. Республика экономикасы әскери қажеттіліктерге бағытталды. 700 мыңнан астам қазақстандық еңбек армиясы қатарына шақырылып, қорғаныс кәсіпорындарына жұмысқа тартылды. Қазақстан әскери өнеркәсіпке қажетті мыс, қорғасын, висмут, молибден, полиметалл өндірісінде жетекші орын алды. Қазақстанның қорғаныс зауыттары қару-жарақтың, снарядтардың, миналардың және басқа да әскери мақсаттағы бұйымдардың жаңа түрлерін шығаруды игерді. Қазақстанның ауыл шаруашылығы майдан мен тылды азық-түлікпен, өнеркәсібін қажетті шикізатпен қамтамасыз етті.
28.Тұрғындандыру саясатының тұжырымдамасы мен негізгі кезеңдерін кеңейтіңіз
Индигенизация саясаты қазақтарды мемлекеттік басқаруға тартуға, өнеркәсіп қызметкерлерін қалыптастыру арқылы этностың әлеуметтік құрылымын жаңартуға бағытталған шаралар кешенін жүзеге асыруды көздеді.
Бірінші кезеңде басқару аппаратын ұлттандыру басты міндет болды. Аппаратты индигенизациялау мынадай мақсаттарды көздейді: а) аппаратты халықтың қалың бұқарасына қолжетімді ету; б) қазақтарды кеңестік құрылысқа тарту; в) қазақ бұқарасының белсенділігі мен дербестігін көтеру; г) бұрын езілген ұлттардың экономикалық және саяси дамуына негіз жасау; д) аппарат пен халық арасындағы делдалдарды жою. Жергілікті ұлттандырудың бірінші кезеңінің соңына қарай партиялық және мемлекеттік аппараттың барлық деңгейіндегі қазақтардың өкілдіктері жоспарланғаннан айтарлықтай төмен болды. 1920 жылдардың ортасында ингенизация саясатына өзгерістер енгізілді, ол пайыздық ингенизациядан функционалдық ингенизацияға көшуден тұрды. 1926 жылдың 27 мамырынан бастап қазақтардың да, қазақ тілін жетік меңгерген қазақ емес халық өкілдерінің де міндетті түрде атқаратын лауазымдарының номенклатурасын бөлуден тұратын функционалдық тұрғылықты жерсіндендіру кезеңі басталды. 1928 жылы қаңтарда ингенизацияның екінші кезеңі аяқталды. 1928 жылы 17 қаңтарда VI шақырылымдағы ҚазЦИК-тің екінші сессиясы РХТ Халық комиссариатының отандандыру жөніндегі органының өкілеттіктерін Кеңестердің атқару комитеттерінің ұйымдастыру бөлімдеріне берді. Осылайша, ұлттандыру ұлттық саясат деңгейінен жергілікті аппараттың кадрлық қызметіне дейін төмендеді. Тұтастай алғанда, ұлттандыру саясатының мәнін партиялық-мемлекеттік аппаратты этностандыру тәжірибесіне жатқызуға болмайды. Жергілікті ұлттандырудың мақсаттары этноұлтшылдықты «өсіру» емес, жаттықты жеңу және орыс емес халықтың Кеңес үкіметі мен орыс халқына деген сеніміне ие болу, кеңес халықтарының әлеуметтік және мәдени прогресіне қол жеткізу болды. Нәтижесінде бұл ел халықтарының интернационалистік ынтымақ негізінде бірігуін қамтамасыз етуге септігін тигізуі тиіс еді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет