Әр түрлі стандарттардың сипаттамалары.
Стандарттау объектлерінің ерекшеліктеріне және тағайындалатын талаптардың мазмұнына сәйкес стандарттардың төмендегі түрлері әзірленеді:
1) негізін қалаушы стандарттар;
2) өнімдер мен көрсетілетін қызметтер стандарттары;
3) бақылау (сынау, өлшеу, талдау) әдістерінің стандарттары;
4) процестер стандарттары.
Негізін қалаушы стандарттар:
- белгілі әрекеттер саласы үшін жалпы ұйымдастыру-әдістемелік жағдайларды;
- өнімді, процестерді (жұмыстарды) және көрсетілетін қызметтерді әзірлеу және пайдалану процестерінде әртүрлі ғылым, техника және өнімдердің өзара байланысын, техникалық бірегейлігін және өзара түсінушілігін қамтамасыз ететін жалпы талаптар, нормалар мен ережелерді;
- басқа да жалпы техникалық талаптарды тағайындайды.
Негізін қалаушы стандарттарды былай бөлуге болады:
а) ұйымдастыру-әдістемелік стандарттар. Бұлар белгілі салады жұмыстарды жүргізу жәніндегі жалпы ұйымдастыру-әдістемелік ережелерді тағайындайды. Мысалы: ҚР СТ 1081 – 2002 «Тағамдық өнімдеріне технологиялық ңұсқаулар мен рецептуралар әзірлеу тәртібі. Негізгі ережелер».
б) жалпы техникалық стандарттар. Бұлар тағайындайды:
- ғылымда, техникада, өндірісте көп мәрте қайталанатын ғылыми- техникалық терминдерді;
- әртүрлі стандарттау обектілерінің шартты белгілерін – кодтарын, символдарын, маркаларын;
- әртүрлі құжаттарды құру, баяндау, өндеуге және олардың мазмұныныа қойылатын талаптарды;
- техникалық қамтамасыз етуге қажетті жалпы техникалық шамалар, талаптар және нормаларды (үйлесімді сандар, параметрлік және өлшемдік қатарлар, өлшеу құралдарының дәлдік кластары және т.б.). Мысалы, ГОСТ 8.417 – 81 ГСИ. Единицы физических величин»;
- сапа көрсеткіштерінің номенклатурасын (мысалы, СТ РК 1043 – 2001 «Машины для борьбы с ветровой эррозией. Номенклатура показателей качества.»);
- техникалық эстетика және эргономика талаптарын;
- қауіпсіздік талаптарын (мысалы, СТ РК 12.002 – 2002 «Система стандартов безопасности труда. Процессы производства. Овцеводство. Требования безопасности») және т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |