6. Дәрістер кешені Тақырып Банктердегі есептердің әдістері, мақсаттары. Сабақтың мақсаты

Акционерлердің өтеуін төлеп алынған акциялар есебі

жүктеу/скачать 0,61 Mb. бет 53/64 Дата 07.02.2022 өлшемі 0,61 Mb. #96238 түрі Сабақ

Бұл бет үшін навигация:

• Сатылып алынган меншікті якциялар

13.3. Акционерлердің өтеуін төлеп алынған акциялар есебі Акционерлік коғам жалпы акционерлер жиналысының шешімі бойынша заң актілерінде карастырылған аз мөлшерді ескере оты-рып, жарғылық капиталды акциялардың бір бөлігін олардьщ жалпы санын қысқарту максатында сатып алу жолымен азайтуға құқылы. Акционерлік қоғамдар бұл шешімі жайында коғам міндеттемелерін орындауын немесе уақытынан бұрьш орындалуын талап етуге құқығы бар барлык кредиторларын мәлімдеуі қажет. Сатылып алынган меншікті якциялар - сатылган. одан ке-йін оны шыгарган эмитент-банк қайта сатып алган, бірақ қайта шыгарылшган немесе айналымнан алынып тасталмаған жай жэне-артықшылыгы бар акциялар. Әдетте, банк акцияларды каражатган-дыра отырып, оларды нарықта немесе акционерлерден қайта сатып алады. Ол мына максатта жүргізіледі: - қайта сату; - күшін жою; - банк акцияларына колайлы конъюнктураны ұстап тұру; - банктің бақылаушы акциялар пакетін басқа субъектілердің иемденіп алуын тоқтату және т.б.. Меншікті акцияларды кайта сатып алудың нәтижесі банк актив-терінің және акционерлік капиталының кыскаруы болып табылады. Өтеуін төлеп алынған акциялар белгіленген мерзім аралығында сақталуы, қайта шығарылуы немесе айналымнан мүлдем алып тасталынуы мүмкін. Олар шығарылмаған акцияларға өте ұксас болып келеді. Сондыктан айналымға кайта шығарылғанға дейін олар ешкандай кұкықтарға ие болмайды. Өтеуін төлеп алынған акциялар дауыс кұқығын, артықшылыктарды, дивиденд алуға құқык және банк таратылған жағдайда оның активтеріне үлестік құкык бермейді. Егер акция номиналы бойынша немесе одан жоғары бағада шығарылып және толығымен төленсе, соңьшан қайта сатып алынса, онда ол номиналынан төмен сомада кайта шығарылуы мумкін. Ал акциялар бастапқы шығарылған кезде бұны жүзеге асыруға болмайды. Қайта сатып альшған меншікті акциялар есебі номиналы бойынша немесе кайта сатып алу құны бойынша жүр-гізіледі. Меншікті акциялардың атаулы кұны мен нақты сату немесе сатып алу құны арасындағы айырма 3101 шотта көрініс табады және атаулы құнынан жоғары бағада сатып алынған кезде шығындарға, төмен бағамен алынса - банк табысына жаткызылады. Акциялар мына жағдайда күштерін жояды: - банк жабылған кезде; - акцияның бір түрін екінші бір акциямен алмастыру кезінде; - банктің жаргылық қоры азайған жағдайда. Меншікті акцияларды сатып алу: Дт 3003 «Банк сатып алған жай акциялар» 3027 « Банк сатып алған артықшылықты акциялар» Кт 3101 «Акциялар бойынша сыйақылар» - олардың атаулы қүнынан төмен бағамен сатып алу кезінде 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша» 1051 «Банктің Қазақстан Республикасы ¥лттық банкіндегі корреспонденттік есепшоты» 2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» немесе Дт 3003 «Банк сатып алған жай акциялар» 3027 «Банкпен сатып алынған артықшылыкты акциялар» 3101 «Акциялар бойынша сыйақылар» - акцияларды олар- дың атаулы құнынан жоғары бағада сатып алу кезінде Кт 1001 «Кассадағы қолма-қол акша» 1050 «Банктердің корреспондештік есепшоттары» 2203 «Клиенттердің ағымдағы есепшоттары» Акциялар қайта сатылып немесе қайта сатып алынғаннан кейін құны жойылуы мүмкін. Акция құны жойылған кезіндегі жарғылық капиталдың азаюы келесі өткізбеде көрініс табады: Дт 3001 «Жарияланған жарғылық капитал - жай акциялар» 3025 «Жарияланған жарғылық капитал - артықшылыкты акциялар» Кт 3003 «Банк сатып алған жай акциялар» 3027 «Банкпен сатып алған артықшылықты акциялар». Егер, акциялар талап етілмеген жағдайда және жарғылық капи-тал солардың сомасына азаяды: Дт 3001 «Жарияланған жарғылык капитал - жай акциялар» 3025 «Жарияланган жарғылық капитал - артықшылыщы акциялар» Кт 3002 «Төленбеген жарғылык капитал - жай акциялар» 3026 «Төленбеген жарғылык капитал - артьщшылықты акциялар». Қорытынды тазартулар жүргізілгеннен кейін салықты төлеуге дейінгі табыс шоттарын жабу бойынша келесі өткізбелер жүр-гізіледі: Дт 4999 «Салыққа дейінгі кіріс» Кт 5999 «Табыс салығы» 3599 «Бөлінбеген таза табыс (етелмеген шығын)» Акционерлердің шешімі негізінде резервтік капитал құрылган кезде келесі өткізбе жүргізіледі: Дт 3599 «Бөлінбеген таза табыс (өтелмеген шығын)» Кт 3510 «Банктің резервтік капиталы» Банктің шығындарын жабуға резервтік капиталды қолдану: Дт 3510 «Банктің резервтік капиталы» Кт 3599 «Бөлінбеген таза табыс (өтелмеген шығын)». жүктеу/скачать 0,61 Mb. Достарыңызбен бөлісу: