«6М011700 – Қазақ тілі мен әдебиеті (Қазақ тілі)» мамандығы бойынша магистратураға түсушілерге арналған арнайы пән бағдарламасы

Грамматикалық мағына берудің тәсілдері: қосымша, көмекші сөз, сөздердің орын тәртібі, қосарлану, интонация.

Қосымшалардың жіктелуі. Қосымшалардың мағыналық жақтан ерекшеленуі.

Сөзформа – сөздің өмір сүру тәсілі. Сөзформаға тән белгілер. Сөз формалары. Негізгі және туынды формалар. Сөз таптарының формалану мүмкіндіктері.

Сөздің морфологиялық құрылымы. Морфемалардың түрлері. Түбір морфема, оның белгілері, сипаттары. Қосымша морфемалардың деривациялық және реляциялық мағыналары.

Қосымшалар (аффикстер). Қосымшалардың түрлері: жұрнақтар және жалғаулар. Қосымшалардың пайда болу, даму жолдары туралы.

Сөз формалары және олардың жасалу тәсілдері, түрлері.

Сөздің негізгі түрлері. Құрамына қарай жалаң және күрделі сөздердің болуы. Жалаң сөздер: негізгі және туынды түбір. Қазақ тіліндегі негіз бен түбір. Негіз түбірлер, оларға тән белгілер, қасиеттер.

Күрделі сөздер – лексика- грамматикалық единицалар. Негізгі белгілері: семантакалық тұтастық, морфологиялық тұтастық, синтаксистік тұтастық, фонетикалық факторлар.

Сөз таптары және олардың морфологиялық құрамы.

Қазақ тіліндегі сөздерді семантика-морфологиялық белгілеріне қарай атауыш, көмекші, одағай сөздер деп топтастыру. Сөздерді топтастыруда олардың мағыналық ерекшеліктері, морфологиялық белгілері мен синтаксистік белгілері қызметтері ескерілетіні. Сөздердің іштей бір категориядан екінші категорияға ауысу құбылыстары: субстантивтену, адъективтену, пронаминалдану, адвербиалдану, вербалдану. Қазіргі қазақ тіліндегі сөз таптары, олардың зерттелуі, қиындықтары.

Зат есім, зерттелуі.

Көмекші сөздер, лексика-грамматикалық сипаты.

Сын есімнің семантикалық мағынасы, морфологиялық сипаты, синтаксистік қызметі. Сын есімнің синтаксистік тәсіл арқылы жасалуы, күрделі сын есімдердің негізгі үлгілері.

Сан есім, зерттелуі жайында. Лексика- грамматикалық сипаты. Дара, күрделі сан есімдер. Күрделі сан есімдердің жасалуы. Сан есімдердің семантика-морфологиялық топтары.

Есімдіктердің зерттелу тарихы. Есімдіктердің сипаттары, басты белгілері. Оның басқа сөз таптарының орнына қолданылуы, мағыналық топтары.

Етістік. Етістіктің зерттелуі. Етістіктің лексика-семантикалық және морфологиялық сипаты.

Үстеу, үстеуге тән ерекшеліктер, морфологиялық құрылысы мен құрамы.

Еліктеуіш сөздер. Еліктеуіш сөздердің мағыналық топтары.

Одағайлар, зерттелуі, оларға тән ерекшеліктер.

Көмекші сөздер. Олардың көмекші есімдер мен көмекші етістіктерге бөлінуі.

Шылаулар, зерттелу тарихы, олардың мағынасы, тілдегі қызметі, қолданылуы.