9 арман пв баспасы

226
Ра­диоак­тив­ті­ыды­рау­за­ңы­ста­тис­ти­ка­лық­си­пат­қа­ие.
л­ и­мия­лық­эле­ме­нт­­­ядроларының­басым­бөлігі­үшін­орын­да­ла­ды.
ЕСЕП ШЫ ҒА РУ ҮЛ ГІ ЛЕ РІ
3­са­ғат­ішін­де­ра­диоак­тив­ті­яд­ро­ла­рының­саны­32­есе­­азайған­хи­мия­­лық­
эле­ме­нт­тің­жар­ты­лай­ыды­рау­пе­риодын­анықтаңдар.
Бе­ріл­ге­ні:
N
N
0
32
=
t­ ­3­сағ
е­шуі:­
Ра­диоак­тив­ті­ыды­рау­за­ңын­жа­за­мыз:­
N
N
t
T
=
⋅
−
0
2
;
N
N
t
T
0
2
=
.
­
–­
32­ні­2
5­
деп­жа­зып,­алын­ған­тең­деу­ге­қоя­мыз:­
2
2
5
=
t
T
.
Көр­сет­кіш­функ­ция­лар­дың­не­гі­зі­бір­дей,­де­мек,­көр­сет­кіш­тер­тең:­
t
T
=
5
.
Сон­да:­
T
t
=
5
;
T
ñàã
ñàã
ìèí
=
=
=
3
5
0 6
36
,
.
­Жауа­бы:­
­­
=­36­мин.
Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Яд ро лық реак ция де ге ні міз не?
2. Яд ро ның ра диоак тив ті ыды ра уы ке зін де қан дай заң дар орын да ла ды? 
2. Жар ты лай ыды рау пе ри оды деп не ні ай та ды? 
Жат ты ғу 
38
1.­
5
11
Â
­бор­ды­α­бөл­шек­тер­мен­ат­қы­лау­ке­зін­де­нейт­рон­дар­бө­лі­нуімен­
қа­тар­жү­ре­тін­яд­ро­лық­реак­ция­ны­жа­зың­дар.
Жауабы қандай?
а диоак ти ті сәу ле ле ну за ңы неліктен яд ро лардың аз мөлшері үшін орын далмайды?
ғ
ғ
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

227
2.­ Ре­зер­форд­ий­ эле­мен­ті­
94
242
Pu
­ плу­то­ний­ді­
10
22
Ne
­ неон­ яд­ро­ла­ры­мен­
сәулелендіру­нә­ти­же­сін­де­алын­ған.­Нә­ти­же­сін­де­та­ғы­төрт­нейт­рон­
түзілетіні­бел­гі­лі­бол­са,­реак­ция­­теңдеуін­жа­зың­дар.
3.­ Таскө­мір­ ке­ні­нің­ кө­мір­те­гі­14­ ра­диоак­тив­ті­ яд­ро­ларының­ са­ны­
8­есе­ге­азай­ған­кез­де­гі­жа­сын­анық­таң­дар.
4.­ Мына­ядролық­реакциялардың­қалып­кеткен­бөлшектерін­(элемент­
ядроларын)­жазыңдар:
7
14
2
4
8
17
N
He
O
+
→
+
?
3
7
1
2
0
1
Li
H
n
+
→ +
?
Жат ты ғу 
38
1.­
5
10
Â
­ бор­ изо­то­пын­ нейт­рон­дар­мен­ ат­қы­ла­ған­да­ түзілген­ яд­ро­дан­
α­бөл­шек­тер­бө­лі­не­ді.­Яд­ро­лық­реак­ция­ны­жа­зың­дар.
2.­ Егер­ уран­235­ ра­диоак­тив­ті­ эле­ме­нт­те­рі­нің­ жар­ты­лай­ ыды­рау­
пе­ри­оды­4,5­мл­рд­жыл­ды­құ­ра­са,­олардың­са­ны­9­мл­рд­жыл­дан­соң­
қан­ша­есе­азаяды
3.­ Берілген­ядролық­реакциялардың­қалып­кеткен­бөлшектерін­(эле­
мент­ядроларын)­жазыңдар:
4
9
1
2
5
10
Be
H
B
+
→
+
?
3
7
1
1
2
4
Li
H
He
+
→ +
?
Шы ғар ма шы лық тап сыр ма
Тақырыптардың біріне хабарлама дайындаңдар:
1. Археологиядағы радиоактивті ыдырау заңы.
2. Біздің планетамыздағы радиациялық қауіпті аймақтар.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

228
§ 39. Ау ыр яд ро лар дың бө лі нуі.
Тіз бек ті яд ро лық реак ция. Яд ро лық реак тор 
I Ау ыр яд ро лар дың бө лінуі.
Ау ыр яд ро лар дың бө ліну ме ха низ мі
Мен­де­леев­ кес­те­сі­нің­ соңғы­ торларында­
ор­на­лас­қан­ яд­ро­лар­дың­ меншікті­ байланыс­
энергиясы­пе­ри­од­тық­жүйе­нің­ортасында­ор­на­
лас­қан­ яд­ро­лар­дың­ бай­ла­ныс­ энер­гия­сына­
қарағанда­ша­ма­мен­1­МэВ­қа­аз­бо­ла­ды.­Де­мек,­
ау­ыр­ яд­ро­лар­дың­ бө­лінуі­ энер­ге­ти­ка­лық­ тұр­
ғы­дан­ти­ім­ді­бо­ла­ды.­200­нук­лон­нан­тұ­ра­тын­бір­
яд­ро­бө­лі­нуі­ке­зін­де­ша­ма­мен­200­МэВ­энер­гия­
бө­лу­ге­қа­бі­лет­ті.­Осын­дай­зат­тың­1­гра­мын­да­ғы­
яд­ро­лар­ бө­лі­нуі­ нә­ти­же­сін­де­ 3­ тон­на­ кө­мір­мен­
бір­дей­энер­гия­бөледі.
1938­жы­лы­не­міс­ға­лым­да­ры­От­то­Ган­жә­не­
Фриц­ Шт­расс­ман­
92
235
U
­ уран­ яд­ро­сын­ нейт­рон­
дар­мен­ат­қы­лап,­оның­бө­лі­ну­реак­ция­сын­жүр­
гіз­ді.­ Бұл­ жұ­мыс­тың­ нә­ти­же­ле­рі­ 1939­ жылы­
қаң­тар­да­ жарияланды.­ Осы­ жы­лы­ дат­ ға­лы­мы­
Нильс­ Бор­ 1936­ жылы­ өзі­ ұсы­нған­
яд­ро­ның­
там­шы­ мо­де­лін
­ яд­ро­ны­ бө­ліну­ ме­ха­низ­мін­
тү­сін­ді­ру­үшін­қол­дан­ды.
Там­шы­ мо­де­лі­не
­ сәй­кес­ яд­ро­ за­ряд­тал­ған­
сұй­ық­ там­шы­ тә­різ­дес­ бо­ла­ды.­ Қыс­қа­ әсерлі­
яд­ро­лық­күш­тер­сұй­ық­мо­ле­ку­ла­ла­ры­арасын­
да­әсер­е­ту­ші­күш­те­рге­ұқсас.­
92
235
U
­уран­­яд­ро­
сы­нейт­рон­ды­жұтады­да,­қоз­ған­күй­ге­тү­сіп,­
со­зылмалы­ пі­шін­ а­ла­ды.­ Мұн­да­ғы­ ку­лондық­
тебілу­күш­те­рі­яд­ро­лық­күш­тер­ден­мық­ты­рақ­
бо­ла­ды.­Яд­ро­екі­бө­лік­ке­бө­лі­не­ді­де,­ку­лондық­
кү­штердің­әсері­нен­жа­рық­шақ­тар­үл­кен­жыл­
дам­дық­пен­жан­жақ­қа­ұша­ды­
(223-су­рет)
.
Ау­ыр­ яд­ро­ның­ бө­лі­нуі­ нә­ти­же­сін­де­ екі­
жа­рық­шақ­ пай­да­ бо­лып,­ жа­ңа­дан­ түзілген­
яд­ро­ның­құ­ра­мы­на­кір­мейт­ін­2–3­«ар­тық»­ней­
трон­шы­ға­рылады:
92
235
0
1
56
144
36
89
0
1
3
U
n
Ba
Kr
n
+
→
+
+
не­ме­се­
92
235
0
1
57
147
35
87
0
1
2
U
n
La
Br
n
+
→
+
+
.
Кү ті ле тін нә ти же
Осы параграфты игергенде:
• тіз бек ті яд ро лық реак­
ия лардың жү ру шарт­
та рын си пат тау ды
• яд ро лық реак тор дың 
жұмыс істеу прин и пін 
си пат тау ды үй ре не­
сің дер.
Жауабы қандай?
1. Неліктен АЭ салу 
а зақстан үшін өзек ті 
мәселе? 
2. Ау ыр яд ро лар дың 
бөлінуінің энергетика­
лық тұрғыдан тиімділігі 
неде? 
1-тапсырма
1­г­уранның­бө­лі­нуі­нә­ти­
же­сін­де­3­тон­на­кө­мір­ден­
алынатындай­энер­гия­
бө­лінеті­нін­дә­лел­дең­дер.­
2 3 5
U
Баяу­нейтрон
Жылдам­нейтрондар
Жарықшақ
Жарықшақ
223-су­рет.
­Ау­ыр­яд­ро­ның­­
бө­лі­ну­ме­ а­низ­мі­
Жауабы қандай?
ран­23 ­ден плу то ний ді 
алу қа жет ті лі гінің ту ын­
да у себебі неде?
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

229
Яд­ро­лық­ реак­ция­лар­ нә­ти­же­сін­де­ мас­са­лық­ санның­ жә­не­ за­ряд­тың­ сақ­та­лу­
заңдар­ы­орын­да­ла­ды.
II Тіз бек ті яд ро лық реак ция
Уран­ яд­ро­сы­ның­ бө­лі­нуі­ нә­ти­же­сін­де­ бо­сап­ шыққан­ нейт­рон­дар­ көр­ші­
яд­ро­лар­дың­бө­лі­нуі­н­тудыруы­мүмкін.­Бө­лі­не­тін­яд­ро­лар­дың­са­ны­артып,­тас­
қы­н­тәрізді­тіз­бекті­­ре­ак­ция­жү­зе­ге­аса­ды­
(22 -су­рет)
.
Тіз бек ті ядролық реак ция
 – жаңа ядроларға бөлінетін нейтрондар 
туындайтын ауыр ядролардың бөліну реакциясы.
Та­би­ғат­та­кез­де­се­тін­эле­ме­нт­тер­дің­ішін­де­баяу­нейт­рон­дармен­тіз­бек­ті­яд­ро­
лық­реак­ция­ның­жү­руі­үшін­тек­
92
235
U
­жа­рам­ды­бо­лып­та­бы­ла­ды.
92
238
U
­яд­ро­ла­рын­бө­лу­үшін­энер­гия­лары­1­МэВ­жылдам­нейт­рон­дар­қа­жет,­
олар­дың­жыл­дам­ды­ғы­10
7
­м/с­қа­же­те­ді.­Энер­гия­сы­0,1­эВ­баяу­нейт­рон­дар­­
яд­роның­бөлінуін­тудырмайды,­өздері­ядроға­жұтылады.­Баяу­нейт­рон­дар­дың­
жыл­дам­ды­ғы­мо­ле­ку­ла­лар­дың­жы­лу­лық­қоз­ға­лы­сы­ның­жыл­дам­ды­ғы­на­жа­
қын,­ 2000–3000­ м/с­ ша­ма­сын­да­ бо­ла­ды.­ Уран­ның­ бө­лі­нуі­ нә­ти­же­сін­де­ ша­
мамен­60­%­жылдам­нейтрондар­жә­не­40­%­баяу­нейт­рон­дар­бө­лі­не­ді.
2 3 5
U
2 3 9
U
2 3 9
N p
2 3 9
P u
2 3 8
U
235
U
Баяу­нейтрон
Жарықшақ
Жарықшақ
Жарықшақ
Жарықшақ
Жылдам­нейтрондар
Жылдам­нейтрондар
Баяулатқыш
Баяулатқыш
Баяу­нейтрондар
224-су­рет.
­ ран­ның­бө­лі­нуі­нің­тіз­бек­ті­реак­ ия­сы
2-тапсырма
224­су­рет­ке­қа­рап,­
уран­238­ден­плу­тон­­
ала­тын­яд­ро­лық­кө­бейткіш­
реак­то­р­дың­әре­ке­тін­
тү­сін­ді­рің­дер.
Бұл қызық!
Ақ­тау­да­ғы­ҚР­ның­ аң­
ғыс­тау­атом­дық­энер­го­
ком­би­на­ты­ның­ба­за­сын­да­
2010­жыл­ға­дей­ін­25­жыл­
кө­ле­мін­де­Б ­350­жылдам­
ней­трон­дар­не­гі­зін­де­гі­
атом­дық­реак­тор­жұ­мыс­
іс­те­ді.
Назар аударыңдар!
Еуро­па­ел­де­рін­де­электр­
энер­гия­сы­не­гі­зі­нен­АЭС­
та­рда­алына­ды.­
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

230
III Кө бею коэф фи циен ті. Сын дық мас са
Тіз­бек­ті­ реак­ция­ның­ өтуі­ нейт­рон­дар­дың­
кө­бею­коэф­фи­циен­ті­не­тәу­ел­ді.
Нейт­рон­дар­дың­ кө­бе ­ коэ ­ и­ иен­ті­ деп­
қан­дай­да­бір­ бу­ын­да­ғы ­нейт­рон­дар­са­ны­ның­
ал­дың­ғы­ бу­ын­да­ғы ­нейт­рон­дар­са­ны­на­қа­ты-
насын­ай­та­ды.
Ал­дың­ғы­ «бу­ын­да­ғы»­ нейт­рон­дар­­ яд­роға­
жұ­тылады,­ал­жа­ңа­«бу­ын­да­ғы­лар­»­бө­ліп­шы­ға­
рылады.­Егер­
­ ­1
­бол­са,­он­да­тіз­бек­ті­реак­ция­
жүрмейді,­ егер­
­ ­ 1­
бол­са,­ он­да­ реак­ция­
жа­ры­лыс­тә­різ­ді­болады,­
­ ­1
­бол­ған­да­реак­ция­
бел­гі­лі­жыл­дам­дық­пен­жү­ре­ді,­оны­
бас­қа­ры­ла­тын­реак­ ия
­деп­атай­ды.
Тіз­бек­ті­реак­ция­ның­жү­руі­үшін­орын­да­ла­тын­та­ғы­да­бір­шарт­–­бө­лі­не­тін­
зат­тың­қа­жет­ті­мөл­шер­де­бо­луы.­Зат­аз­мөл­шер­де­бол­са,­нейт­рон­дар­яд­ро­мен­
соқ­ты­ғыс­пай,­қор­ша­ған­ор­та­ға­та­ра­лады.­
ө­лі­не­тін­заттың­тіз­бек­ті­ядролық­реак­ ия­жү­руі­мүм­кін­ең­аз­мас­са­сын­сын-
дық­мас­са­деп­атай­ды.
Егер­уран­235­шар­тә­різ­дес­пі­шін­де­бол­са,­оның­сын­дық­мас­са­сы­ша­ма­мен­
50­ кг­ бо­ла­ды.­ Сын­дық­ мас­са­ның­ мә­нін­ баяу­лат­қыш­тар­ мен­ нейт­рон­дар­ды­
ша­ғыл­дыр­ғыш­тар­ды­пай­да­ла­ну­ар­қы­лы­азайтуға­бо­ла­ды.
IV Яд ро лық реак тор дың әре кет ету прин ци пі
Яд­ро­лық­ реак­тор­да­ энер­гия­ бө­ле­ жүретін­ бас­
қа­ры­ла­тын­ тіз­бек­ті­ ядролық­ реак­ция­лар­ жү­зе­ге­
асы­ры­ла­ды.­Ал­ғаш­қы­яд­ро­лық­реак­тор­1942­жы­лы­
АҚШ­та
­
Эн­ри­ко­ Фер­ми­дің­ же­тек­ші­лі­гі­мен­ құрас­
тырылған­бо­ла­тын,­кей­іні­рек­1946­жы­лы­Игорь­Ва­
сильевич­ Кур­ча­тов­тың­ бас­қа­руы­мен­ Ке­ңес­ Одағы­
ға­лым­да­ры­яд­ро­лық­реак­тор­ды­іс­ке­қос­ты.­
Реак­тор­дың­не­гіз­гі­эле­ме­нт­те­рі:­яд­ро­лық­жа­нар­
май,­ нейт­рон­дар­ды­ баяу­лат­қыш,­ энер­гия­ шы­ға­ру­ға­ қа­жет­ жы­лута­сы­мал­дағыш,­
реак­ция­ның­жыл­дам­ды­ғын­рет­тейтін­құрыл­ғы.­Яд­ро­лық­реак­тор­дың­сыр­тын­ра­
диоак­тив­ті­сәу­ле­ле­ну­ді­шығармайтын­қор­ға­ныс­қа­ба­ты­мен­қаптайды­
(22 -су­рет)
.­
Құ­ры­лыс­та­ры­әр­түр­лі­реак­тор­лар­да­яд­ро­лық­жа­нар­май­ре­тін­де­
92
235
U
,­
92
238
U
,­
94
239
Pu
­қол­да­ны­ла­ды.­Плу­то­ний­ді­
92
238
U
­ды­баяу­нейт­рон­дар­мен­ат­қы­лау­ар­қы­
лы­ала­ды.­Ол­яд­ро­лық­реак­тор­дың­­өзін­де­түзіледі.­­
94
239
Pu
­мен­жүретін­тіз­бек­
ті­реак­ция­баяу­нейт­рон­дар­дың­әсерінен­болады.­Нейт­рон­дар­ды­баяу­лат­қыш­
ре­тін­де­су­ды,­гра­фит­ті­қол­да­на­ды.­Ал­жы­лу­та­сы­мал­да­ғыш­қыз­ме­тін­су­не­ме­
се­сұй­ық­натрий­ат­қа­ра­ды.­Реак­тор­дың­бел­сен­ді­аймағында­жү­ре­тін­яд­ро­лық­
реак­ция­ның­ энер­гия­сы­ тур­бо­ге­не­ра­тор­ға­ жі­бе­рі­ле­ді.­ Реак­тор­­ кад­мий­
Жауабы қандай?
1. Не ге та за күй дегі 
92
238
U
 
яд ро лық отын ре тін де 
қол да ны л май ды? 
2. ө бе коэф фи иен ті 
1­ден кем бол ған да
неліктен тіз бек ті 
реак ия тоқ тай ды?
3. Баяу латқыштар пен 
ша ғыл ды рғыштар не ге 
яд ро лық жа нар майдың 
сын дық мас са сын азай­
ту ға мүм кін дік бе ре ді? 
3-тапсырма 
д­ро­лық­реак­тор­дың­не­гіз­гі­
бө­лік­те­рін­және­олардың­
ат­қа­ра­тын­қызме­тін­жа­зың­
дар.­Реак­тор­дың­әр­бө­лі­гі­
үшін­әртүрлі­ма­те­ри­ал­­таң­
да­лу­­себебін­тү­сін­ді­рің­дер.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

231
өзек­терінің­ кө­ме­гі­мен­ бас­қа­ры­ла­ды.­ Кад­мий­
нейт­рон­дар­ды­жұту­арқылы­кө­бею­коэф­фи­циен­
тін­рет­теп­оты­ра­ды.­Кад­мий­өзек­ше­ле­рін­то­лы­
ғы­мен­ реак­тор­ға­ са­ла­тын­ бол­са,­ яд­ро­лық­ реак­
ция­тоқ­тай­ды.
Герметикалық­­
қаптама
Реттеуші­­
өзектер
Бу
Бу
Помпа
Помпа
Помпа
Жылы­су
t
3
28­
o
С
Салқын­
су
Өзен,­көл­немесе­мұхит
Бу­генераторы
Генератор
Конденсатор
Турбина
Ток
t
1
187­
o
С
t
2
60­
o
С
t
4
15­
o
С
Реактор­­
ядросы­­
(баяулатқыш)
Уран­изотоп­
та­ры­ның­
байы­тылған­
қоспасынан­
жасалған­
өзектер
225-су­рет.­
Атом­стан­сы­сы­сұл­ба­сы
V Атом электр стан сы ла ры
Атом­электр­стан­сы­ла­рын­да­(АЭС)­яд­ро­лық­реак­ция­энер­гия­сы­­электр­энер­гия­
сы­на­айналады.­Реак­тор­дан­шық­қан­жы­лу­энер­гия­сы­тур­бо­ге­не­ра­тор­ға­жі­бе­рі­ліп,­
сол­ жер­де­ жы­лу­ энер­гия­сы­ электр­ энер­гия­сы­на­ айналады­
(22 -су­рет)
.­ Ал­ғаш­қы­
атом­электр­стан­сы­сы­1954­жы­лы­Кеңес­Одағында,­Об­ни­нск­қа­ла­сын­да­тұр­ғы­зыл­ды.
Атом­электр­стан­сы­ла­ры­ның­ар­тық­шы­лы­ғы:­олар­ат­мос­фе­ра­дағы­от­те­кті­пай­
да­лан­бай­ды,­қор­ша­ған­ор­та­ны­күлмен­лас­та­май­ды.­Ал­зияны:­кез­кел­ген­апат­ай­
мақ­тың­ра­ди­ация­лық­за­лал­да­нуы­на­алып­келуі­мүм­кін.­АЭС­қол­да­ну­да­ғы­не­гіз­гі­
өзекті­мә­се­ле­ле­р­–­яд­ро­лық­қал­дық­тар­ды­кө­му­жә­не­20­жыл­жұ­мыс­іс­теп,­мер­зі­мі­
өт­кен­атом­электр­стан­сы­ла­рын­бөл­шек­теу.
4-тапсырма
225­су­рет­бой­ын­ша­А С­
тың­жұмыс­істеу­прин­ци­пін­
тү­сін­ді­рің­дер.­ еліктен­
яд­ро­лық­реак­тор­мен­
тікелей­қа­ты­нас­жа­сай­тын­
тур­би­на­ға­су­бер­ілмей­ді?
Бұл қызық!
аң­ғыс­тау­ об­лы­сын­ 2030­ жыл­ға­ дей­ін­ энер­гиямен­ қам­та­ма­сыз­ ету­ үшін­ қу­аты­ ша­ма­мен­
900­
т­ жа­ңа­ ірі­ энер­гия­ кө­зін­ ен­гі­зу­ қа­жет.­ Жа­ңа­ тип­те­гі­ Б Р­300­ энер­гоб­лок­та­ры­
бар­атом­реак­то­рын­тұр­ғы­зу­үшін­2006­жылы­«Бәйтерек»­Қа­зақ­стан­–­Ре­сей­бірлескен­
кәсіпорны»­ак­цио­нер­лік­қо­ғамы­құ­рыл­ды.­ Б Р­300­жо­ба­сы­сынақтан­өткізілген­және­Ре­сей­
суас­ты­атом­­қайықтарында­қол­даны­ла­тын­реак­тор­лар­дың­не­гі­зін­де­жа­са­лған.­Ол­ең­жоғарғы­
қау­іп­сіз­ді­к­деңгейіне­ие.­ Б Р­­300­А С­жұ­мы­сын­тиімді­әрі­қау­іп­сіз­ете­ді.­
А С­тің­қалыпты­жұ­мы­с­­жасауына­қау­іп­төн­ді­ре­тін­кез­кел­ген­жағ­дай­да­стан­сы­ның­қау­іп­
сіз­дік­жүй­есі­іс­ке­қо­сы­ла­ды.­Реак­тор­өз­ді­гі­нен­өшіп,­жұ­мы­сын­тоқ­та­та­ды.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

232
Ба қы лау сұ рақ та ры
1. Ау ыр яд ро лар дың бө ліну ме ха низ мі қан дай? 
2. Тіз бек ті реак ция де ге ні міз не? 
3. Кө бею коэф фи циен ті деп не ні ай та ды? 
4. Кө бею коэф фи циен ті нің қан дай мә нін де тіз бек ті реак ция бас қа ры ла тын бо ла ды? 
5. Сын дық мас са де ге ні міз не?
6. Яд ро лық реак тор дың не гіз гі эле ме нт те рін атаң дар.
7. АЭС-тің жұмыс істеу прин ци пі қан дай?
Жат ты ғу 
39
1.­ Баяу­нейт­рон­дар­мен­
92
238
U
­ды­ат­қы­ла­у­нәтижесінде­қан­дай­эле­мент­
пай­да­бо­ла­ды ­Реак­ция­ны­жа­зың­дар.
2.­ 1­тап­сыр­ма­да­­алынған­элементтің­екі­β­ыды­ра­уы­нә­ти­же­сін­де­қан­
дай­эле­мент­пай­да­болды
Жат ты ғу 
39
1.­ Не­лік­тен­та­би­ғи­жағ­дай­ла­рда­тіз­бек­ті­яд­ро­лық­реак­ция­жүр­мей­ді
2.­ Уран­яд­ро­сының­бө­лінуі­нә­ти­же­сін­де­түзілетін­белгісіз­хи­мия­лық­
элементті­көр­се­тің­дер:­
92
235
0
1
58
140
0
1
2
U
n
Ñå
n
+
→ +
+
?
.
Шы ғар ма шы лық тап сыр ма 
Тақырыптардың біріне хабарлама дайындаңдар:
1. Атом энер ге ти касы са ла сы ның да муы.
2. АЭС-те гі апат сал да ры.
3. Яд ро лардың бө лінуін зерт теу ге ат са лыс қан фи зик-ға лым дар. 
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

233

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: